Γράφει ο Δημήτρης Σταυρόπουλος
Το 1943 οι μάχες μαίνονται σε όλη την Ευρώπη
Είναι αλήθεια ότι τα λιγότερο λεπτομερή που γνωρίζουμε για την δράση των ελληνικών Όπλων στον Παγκόσμιο Πόλεμο, προέρχονται από την Αεροπορία.
Τόσον ο Στρατός όσο και το Ναυτικό, έχουν προωθήσει την δράση τους σε όλες σχεδόν τις ελεύθερες πηγές πληροφόρησης και έτσι ο ενδιαφερόμενος έχει την δυνατότητα να αντλήσει ανεμπόδιστα και ταξινομημένα, τα στοιχεία που έχει επιλέξει.
Η Πολεμική Αεροπορία έχει να επιδείξει σελίδες δόξας εκείνη την εποχή, τόσον στο αλβανικό μέτωπο, όσο και στην συνέχεια, όταν οι ιπτάμενοι και το προσωπικό εδάφους, κατάφεραν να διαφύγουν με μυθιστορηματικό τρόπο από την σκλαβωμένη χώρα και να συγκροτήσουν πολεμικές μοίρες στο πλευρό των συμμάχων.
Πολέμησαν γενναία και η προσφορά τους εκτιμήθηκε και μνημονεύεται.
Από το Aqir της Παλαιστίνης στην πυρωμένη Δυτική Έρημο, από το Sidi Barrani στο Castel
Benito, από τη Νuova στον Τάραντα, οι Έλληνες αεροπόροι έκλεισαν την πατρίδα στην ψυχή τους και έδωσαν τα πάντα για την πιο μεγάλη μέρα, την ημέρα που τα αεροπλάνα με τα γαλανόλευκα διακριτικά θα έριχναν ξανά τη σκιά τους πάνω από την ελεύθερη πατρίδα.
Ο αγώνας δεν ήταν ούτε εύκολος, ούτε σύντομος, ούτε χωρίς θυσίες: 89 γενναίοι δε θα γύριζαν πίσω…
Η ΠΡΩΤΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΜΟΙΡΑ
10 Οκτωβρίου 1941: στο Αqir ιδρύεται η πρώτη ελληνική πολεμική Μοίρα εκτός
Ελλάδας, η 335 Μοίρα Διώξεως, επανδρωμένη ως επί το πλείστον με τους
έμπειρους χειριστές των καταδιωκτικών PZL, των Gladiators και των Potez που
κατόρθωσαν να διαφύγουν μέσω Τουρκίας για τη Μέση Ανατολή και τους
χειριστές που καταφθάνουν από τα βρετανικά αεροπορικά κέντρα εκπαίδευσης
στη Ροδεσία, τη Ν. Αφρική και αλλού.
Αν και η Μοίρα υπάγεται επιχειρησιακά
στη RAF, τα Hurricanes του 335th (Hellenic) Squadron φέρουν περήφανα τα
γαλανόλευκα διακριτικά στην άτρακτό τους, ένα προνόμιο που ελάχιστοι εκ των
Συμμάχων απόλαυσαν κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Στο Aqir η Μοίρα θα μείνει
ως τις 6 Δεκεμβρίου του ιδίου έτους και στη συνέχεια μετασταθμεύει στο St
Jean d’ Acre.
Αυτή θα είναι η πρώτη από τις συνεχείς μετακινήσεις της…
Ένα χρόνο αργότερα η 335 ΜΔ βρίσκεται εξοπλισμένη με 18 αεροπλάνα και
ετοιμοπόλεμη.
Το Afrika Korps του Στρατάρχη Ρόμελ σαρώνει τα πάντα στο
πέρασμά του και τίποτα δε φαίνεται ικανό να αναχαιτίσει τη νικηφόρο
προέλασή του.
Στο συμμαχικό στρατόπεδο η ανησυχία ελάχιστα απέχει από τον
πανικό.
Στην Αλεξάνδρεια ο ουρανός μαυρίζει από το εσπευσμένο κάψιμο των
απόρρητων εγγράφων.
Τα παιδιά της Ελλάδος που κατατρόπωσαν τους Ιταλούς
στην Ήπειρο και στην Κορυτσά είναι επί το έργον.
Στο έμβλημα της 335 το
ρητό «Αίεν Υψικρατείν» φαντάζει σαν αρχαίος όρκος…
Την ίδια ώρα, στη
Γάζα, η δραστηριότητα στην ελληνική Εκπαιδευτική Μοίρα Διώξεως (Greek
Training Fighter Squadron) δε σταματά ούτε λεπτό, ενώ το «αεροπορικόν
απόσπασμα Γάζης» συνεχίζει ακούραστα τη συγκέντρωση, την ταξινόμηση και τη
μερική εκπαίδευση του προσωπικού που εξακολουθεί να φθάνει από παντού.
Στην Αίγυπτο οι μετασταθμεύσεις διαδέχονται η μια την άλλη με τη συχνότητα
που αλλάζουν τα τοπωνύμια: El Daba, Gerawla, El Daba, Idku, Dekheila…
Τα Hurricane Mk I που έδωσαν στην 335 μόνο καινούρια δεν ήταν, και οι αντίξοες
συνθήκες στις οποίες επιχειρούσαν τα αεροσκάφη έκαναν ότι μπορούσαν για να
δυσκολέψουν τα πράγματα, όμως αυτό λίγο ενδιέφερε τους Έλληνες.
Τώρα είχαν αεροπλάνα κι αυτή τη φορά θα πήγαιναν στη μάχη με κάτι καλύτερο από τα
ξεπερασμένα PZL.
Από ένα σημείο και μετά, τα τοπωνύμια δίνουν πια τη θέση τους σε στίγματα
στο χάρτη, πρόχειρους διαδρόμους χαραγμένους στην έρημο με δυο γράμματα και
έναν αριθμό αντί για όνομα. Το Σεπτέμβριο του ’42 τα νέα ότι η μονάδα
πρόκειται να εξοπλισθεί με τα μεταγενέστερα Μk IIB βρίσκουν τη Μοίρα στο
Landing Ground 173 να προετοιμάζεται για την αποφασιστικής σημασίας μάχη
του El Alamein.
Η αντεπίθεση των Συμμάχων ήταν φοβερή… «Ξαφνικά, η νύχτα
έγινε μέρα από τις λάμψεις των πυροβόλων που άνοιγαν πυρ», διηγείτο
ο Ιωάννης Μακρυωνίτης, ένας από τους Έλληνες που πολέμησαν με την 8η
Στρατιά στη Βόρειο Αφρική. «Η λάμψη ήταν τέτοια που διάβαζες άνετα
εφημερίδα, ο δε θόρυβος ήταν ακόμη πιό τρομακτικός…»
Οι Έλληνες αεροπόροι πετούν αποστολές
αναχαιτίσεως, προσβολής επιγείων στόχων εκείθεν της γραμμής του μετώπου και
κάλυψης των φιλίων δυνάμεων με εξαντλητικούς ρυθμούς, εξορμώντας από τα LG
85, LG 37, LG 13 και το LG 121, κοντά στο Sidi Barrani.
Στο γαλάζιο βιβλίο
οι χρόνοι πτήσεων τώρα είναι υπογραμμισμένοι με κόκκινο μολύβι: πολεμικές
αποστολές… 26 Οκτωβρίου, Hurricane IIB BD920, Offensive patrol over
Alamein Front.
ΟΙ ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΑΠΟΣΤΟΛΕΣ
«Εμείς κάναμε κυρίως επιθετικές αποστολές χτυπώντας ότι βρίσκαμε,
μηχανοκίνητες φάλαγγες, κόμβους εφοδιασμού, αποθήκες πυρομαχικών, κέντρα
διοικήσεως, τα πάντα.
Πολλές φορές ακολουθούσαμε έναν δρόμο στην έρημο δεν
είχε και πολλούς— και βαράγαμε οτιδήποτε εκινείτο», θυμάται ένας βετεράνος πιλότος.
Οι αχνές καταχωρίσεις συνεχίζουν την ιστορία τους: Top cover 127 Sqn, Top cover 274 Sqn… Από τις πρώτες κιόλας
πολεμικές αποστολές, οι «Fighting Greeks» κερδίζουν τον ανυπόκριτο σεβασμό
όλων.
«Άκουσα πως βρίσκονται Έλληνες στην Έρημο και είχα πάντοτε την
επιθυμία να τους γνωρίσω», δήλωνε κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψής του στο
LG 87 ο Πτέραρχος Λόρδος Τρέντσερ, ο «πατέρας» της RAF.
«Είμαι ευτυχής που
σήμερα σας συναντώ στις επιχειρήσεις.
Έχω ακούσει πολλά για σας και είμαι
υπερήφανος για σας».
Οι Έλληνες θα δικαιώσουν τη φήμη τους στις 28 Οκτωβρίου 1942 με την «εθιμοτυπική» επίσκεψή τους στο ιταλικό στρατηγείο
στη Λιβύη.
Στην επέτειο της ιταλικής επίθεσης κατά της Ελλάδας, οι χειριστές της 335
δείχνουν στους Ιταλούς πώς είναι να σε χτυπούν απροειδοποίητα.
Δώδεκα Χάρικεϊν ξεκινούν και επιτίθονται στο στρατηγείο, βομβαρδίζοντας και
πολυβολώντας το αλύπητα από ελάχιστο ύψος. Όλος ο κόσμος μιλάει και πάλι
για την Ελλάδα…
Το BBC μεταδίδει λεπτομέρειες από την τολμηρή αυτή αποστολή σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες, στη δε Μοίρα πανηγυρίζουν: από
τους χειριστές που μετείχαν στην επιδρομή όλοι επιστρέφουν σώοι, μα από τα
αεροπλάνα που απογειώθηκαν εκείνο το πρωινό, ένα καταστρέφεται ολοσχερώς,
ένα άλλο πραγματοποιεί αναγκαστική προσγείωση και τέσσερα παραδίδονται
στους τεχνικούς με ζημιές που ποικίλουν σε μέγεθος.
Όμως ο πόλεμος συνεχίζεται.
Η Μοίρα προωθείται μια ακόμη φορά: LG 104, LG13…
Ο Φεβρουάριος θα τη βρεί στο LG 08, στη Marsa Matruh, με αποστολή την
προστασία των συμμαχικών νηοπομπών που κρατούν ανοικτή τη θαλάσσια οδό
ανεφοδιασμού Γιβραλτάρ-Μάλτας-Αλεξανδρείας.
Η ζωή στα αντίσκηνα που τα
δέρνουν οι αμμοθύελλες δε διαφέρει από εκείνη στα αντίσκηνα κάποιου άλλου
Landing Ground, όπως δε διαφέρει η άμμος που οι μηχανικοί (οι θρυλικές
«μαστοράτζες») εξακολουθούν να βρίσκουν παντού στα αεροπλάνα τους…
Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΟΙΡΑ
«Μετά το El Alamein, όταν είχαμε αρχίσει το κυνηγητό των Γερμανών, μια
ομάδα έμπειρων χειριστών της 335 ΜΔ έφυγε για να δημιουργήσει τον πυρήνα
της δεύτερης ελληνικής πολεμικής Μοίρας που ιδρύθηκε στη Μέση Ανατολή, της
336».
25 Φεβρουαρίου 1943: η «6» συγκροτείται με προσωπικό τόσο από την
πρώτη Μοίρα, όσο και από την Εκπαιδευτική Μοίρα στη Γάζα. Διοικητής της
336ης Βασιλικής Ελληνικής Μοίρας Διώξεως αναλαμβάνει ο Σμηναγός (Ι) Σπ.
Διαμαντόπουλος ενώ τα πρώτα Hurricane IIC αρχίζουν να φθάνουν στο LG 219
στην Αl Maza, έξω από το Κάιρο. Με τέσσερα επίφοβα πυροβόλα Hispano-Suiza
Mk I των 20 mm στη θέση των πολυβόλων των Mk II, συν δύο Browning 0.303 και
δυνατότητα ανάρτησης δύο απορριπτομένων δεξαμενών χωρητικότητος 44 γαλ.
κάτω από τις πτέρυγες, ο τύπος εξοπλίζει ήδη την 335.
Χάρη στην πείρα των «ψημένων» χειριστών που αποτέλεσαν τον πυρήνα της μονάδας και τον ενθουσιασμό του προσωπικού, η νεοσύστατη Μοίρα δε θα αργήσει να προωθηθεί στη Δυτική Έρημο αναλαμβάνοντας από τον Απρίλιο του ιδίου έτους επιχειρησιακές αποστολές με ορμητήριο το LG 121 στο Sidi Barrani.
Με την εντολή μετακίνησης προς τη ζώνη των επιχειρήσεων, ο Σγος
Διαμαντόπουλος καλεί τους αξιωματικούς της Μοίρας και τους μιλά με λίγα,
μεστά λόγια:
«Ήλθε πλέον η ώρα να συνεισφέρουμε στον συμμαχικό αγώνα.
Μπορούμε και πρέπει να διακριθούμε, αρκεί να κλείσουμε την Πατρίδα μες στην
καρδιά μας, να κάνουμε το καθήκον μας και να έχουμε πίστη εις την υπηρεσία
μας».
Το ρητό «Αμύνεσθαι περί Πάτρης» στο έμβλημα της 336 δεν είναι παρά η
ιερή υπόσχεση των ανθρώπων της.
Από το Sidi Barrani, η δεύτερη ελληνική Μοίρα, εκτός των περιπολιών
προστασίας νηοπομπών, αναλαμβάνει και αποστολές προσβολής επιγείων στόχων
στην Κρήτη μαζί με την 335 και τις Μοίρες 74th, 451st, 227th και 238th Sqn
της RAF.
Όπως αναμενόταν, τα νέα για την ανάληψη επιθετικών επιχειρήσεων
πάνω από την Κρήτη προκαλούν τον άκρατο ενθουσιασμό των ελληνικών
πληρωμάτων.
Μπροστά στην προθυμία των χειριστών της 336 να πετάξουν όλοι στην αποστολή της επομένης, ο διοικητής της δεν έχει άλλη επιλογή από τη διεξαγωγή κλήρωσης.
Η πλάστιγγα έχει αρχίσει να γέρνει υπέρ των συμμάχων και τα ελληνικά φτερά, φτάνουν πλέον και στους γνώριμους ουρανούς δίνοντας σκληρές μάχες με τους κατακτητές.
Οι πολεμικές μας μοίρες βρίσκονται σχεδόν παντού με τίμημα τους πρώτους νεκρούς αεροπόρους…
23 Ιουλίου 1943, ώρα 07:30. Παρά το γεγονός της απασφάλισης κατά την
απογείωση μίας εκ των εφεδρικών δεξαμενών καυσίμου του αεροπλάνου του, ο
αρχισμηνίας Ελευθέριος Αθανασάκης συνεχίζει την αποστολή του για να βρει
ηρωικό θάνατο κοντά στα συντρίμμια του Hurricane του με το οποίο είχε
πραγματοποιήσει αναγκαστική προσγείωση στην Κρήτη. Όταν το Νοέμβριο
αποφασίζονται νέες επιχειρήσεις εναντίον στρατιωτικών στόχων στην Κρήτη, οι
έλληνες αεροπόροι θα δώσουν και πάλι το παρών. Στις 9 του μηνός, ο
διοικητής της Μοίρας Σπ. Διαμαντόπουλος εξορμά επικεφαλής τετράδος από το
Sidi Barrani αλλά δεν επιστρέφει. Το αεροπλάνο του δέχεται τα εύστοχα πυρά
γερμανικού αντιαεροπορικού και ο ίδιος συλλαμβάνεται αιχμάλωτος. Μια
εβδομάδα μετά ο επισμηναγός Μαργαρίτης θα αναλάβει τη διοίκηση της μονάδος.
Ο πόλεμος εξακολουθεί να μαίνεται με την ίδια πάντα σφοδρότητα…
Εν τω μεταξύ, οι Γερμανοί οπισθοχωρούν συνεχώς προς δυσμάς και οι
μετακινούμενες Μοίρες συχνά προσγειώνονται στα αεροδρόμια που μέχρι
πρότινος χρησιμοποιούσε ο αντίπαλος. Για τον έλληνα πιλότο που ποζάρει
δίπλα στο εγκαταλειμμένο «Κίτρινο 9» ενός Staffelkapitan, όπως μαρτυρά το
διακριτικό στην άτρακτο αυτού του BF 109F-4/Z Trop, το πλατύ του χαμόγελο
κρύβει βαθιά ικανοποίηση για μύριες θυσίες που δεν έγιναν άδικα. Κρύβει
όμως και άγρια χαρά: αυτή τη φορά είναι η σειρά τους. Ωστόσο, τίποτα δεν
αντισταθμίζει όσα υπομένουν πίσω στη σκλαβωμένη πατρίδα οι Έλληνες. Το
λεηλατημένο από τις τεχνικές υπηρεσίες πληροφοριών των Βρετανών και τους
«κυνηγούς τροπαίων» γερμανικό μαχητικό είναι μικρό, πάρα πολύ μικρό
αντίτιμο.
ΤΑ ΠΡΩΤΑ SPITFIRES
Επιτέλους, Spitfires! Στη Λιβύη, η 335 κοντεύει να ολοκληρώσει την
αντικατάσταση των καταπονημένων Hurricanes της με τα νέα αεροπλάνα ενώ η
«6» υποδέχεται τα δικά της Mk Vb και Vc. Η παραλαβή των Spitfires της 335
ολοκληρώνεται στην Benina και η Μοίρα γυρίζει στην Tocra πριν μετακινηθεί
και πάλι στην Bersis.
5 Σεπτεμβρίου 1944: η Μοίρα πετάει από την Bersis στη Savoia της Λιβύης και
μετακινούμενη διαδοχικά από το Marble Arch στο Castel Benito, από εκεί στο
Luka και από τη Μάλτα στην Κατάνια της Σικελίας, περνάει στην ηπειρωτική
Ιταλία. Από το Μπάρι καταλήγει στις 16 Σεπτεμβρίου στη Νuova, κοντά στη
Foggia, από όπου πετά πολεμικές αποστολές πάνω από τη Γιουγκοσλαβία, την
Αλβανία και την κατεχόμενη Ελλάδα στο πλαίσιο δράσης της βρετανικής «Βalkan
Air Force».
«Η δουλειά μας ήταν να χτυπάμε τους Γερμανούς που υποχωρούσαν από τη νότιο
Βαλκανική, λένε οι βετεράνοι. Εκείνη την περίοδο είχαμε αναλάβει επιχειρήσεις προσβολής των
οχυρών θέσεων που είχαν διατηρήσει οι Γερμανοί σε κάποια από τα νησιά των
Δαλματικών ακτών, στην περιοχή του Ντουμπρόβνικ. Οι θέσεις αυτές ήταν πολύ
ισχυρά προστατευμένες γι’ αυτό και τις χτυπούσαμε με τα κανόνια των 20.
Μάλιστα, μια φορά, όπως σημειώνω και στο βιβλίο πτήσεων, πάνω από το στόχο
δέχθηκα τόσο πυκνά αντιαεροπορικά πυρά που είπα «πάει, τώρα θα με
πετύχουν». Εκεί χάσαμε κι έναν συνάδελφο, τον Κοττά, έναν από τους καλούς
χειριστές της Μοίρας και διοικητή Σμήνους…» Από τη Nuova ο Ανθυποσμηναγός
Πλειώνης θα απογειωθεί με το JK144 για μια αποστολή υποστήριξης των
Γιουγκοσλάβων παρτιζάνων του Τίτο. Το ίδιο Spit θα είναι ο σύντροφός του
και σε άλλες αποστολές καθώς, όπως εξηγεί, «προσπαθούσαμε να έχουμε το ίδιο
αεροπλάνο». Εν τω μεταξύ, στη Marsa Matruh οι χειριστές της 336 ΜΔ βγαίνουν
διαθέσιμοι στον τύπο, τον Ιούλιο μετασταθμεύουν και πάλι στο El Adem και
στα μέσα Σεπτεμβρίου είναι κι αυτοί έτοιμοι να συνεχίσουν τον πόλεμο από
την Ιταλία.
Δύο ημέρες μετά την άφιξη της «5» στο αεροδρόμιο της Nuova, φθάνει και η
336 η οποία το Νοέμβριο φεύγει για την Grottaglie, την τελευταία της βάση
πριν από την άφιξή της στην Ελλάδα.
Το απόρρητο σήμα, το οποίο συνοδεύει απόσπασμα της
τετραμηνιαίας έκθεσης για τις αεροπορικές δυνάμεις που βρίσκονται υπό τις
διαταγές της Συμμαχικής Αεροπορικής Δύναμης Μεσογείου, δηλώνει απερίφραστα:
«…Η 13η (ελληνική) Μοίρα (Baltimores) εξέπληξε. Η κατάσταση των
επιτυχημένων εξόδων της είναι αξιοθαύμαστη. Σε μια επιδρομή δέκα εξόδων
σημειώθηκαν ‘9 απόλυτες επιτυχίες’ (9 White Bulls) και 1 πλησίον του στόχου
(1 Υellow). Οι επιτυχίες αυτές πραγματοποιήθηκαν αμέσως μετά την άφιξη της Μοίρας στην Ιταλία και κατά συνέπεια το ηθικό όλου του προσωπικού είναι
πολύ υψηλό. Η συντήρηση της Μοίρας είναι κατά μέσον όρο η καλύτερη στην
Ανωτέρα Διοίκηση της Βαλκανικής Αεροπορικής Δύναμης».
Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ
Οι Έλληνες όμως έχουν ακόμη ένα λόγο να χαμογελούν. Έπειτα από τόσα χρόνια
απουσίας και τόσες θυσίες, έφθασε πια η ποθητή στιγμή της επιστροφής στην
πατρίδα.
Όταν επιτέλους δίδεται η διαταγή για την αναχώρηση, στο αεροδρόμιο
επικρατεί αναβρασμός. Τα αεροπλάνα προετοιμάζονται σχολαστικά για την πιο
όμορφη αποστολή και οι μηχανικοί εφοδιάζουν τα καταδιωκτικά με την
πεπλατυσμένη εφεδρική δεξαμενή καυσίμου των 90 λίτρων εν όψει των τρισήμισι
ωρών του ταξιδιού μέχρι την Αθήνα. Είχαν ήδη προηγηθεί τα τρία Spits της
335 με χειριστές το Σμηναγό Βολανάκη, τον Υποσμηναγό Μητράκη και τον
Υποσμηναγό Μαργαρίτη που στις 8 Οκτωβρίου είχαν προσγειωθεί στο αεροδρόμιο του Αράξου προερχόμενα από το Biferno. Η ανυπομονησία των πληρωμάτων
μεγαλώνει. Όλα είναι έτοιμα για το ταξίδι της επιστροφής.
Στις 14 Νοεμβρίου 1944, η γαλανόλευκη ταξιδεύει προς την πατρίδα
ζωγραφισμένη στην άτρακτο του «R» (FW294), ενός από τα Baltimore Μk V της
13ης ΜΕΒ. Ποτέ τρισήμισι ώρες δεν κράτησαν τόσο πολύ… Ο χρόνος κυλά
βασανιστικά αργά, ώσπου κάποια στιγμή κάτι αρχίζει να φαίνεται στο βάθος.
Επιτέλους, ύστερα από τόσο καιρό, τα πληρώματα των τριών Μοιρών αντικρίζουν
συγκινημένοι τις ακτές της Αττικής.
ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑ
«Εκείνη την ημέρα», θα
γράψει αργότερα ο Αντιπτέραρχος (Ι) ε. α Κων. Χατζηλάκος, «ένα σύνολο
περίπου 70 αεροσκαφών Spitfires και βομβαρδιστικών Baltimores ξεκίνησαν
σχεδόν ταυτόχρονα και μέσω Πατρών-Κορίνθου, έφθασαν πάνω από την ηλιόλουστη
Αθήνα πραγματοποιώντας διελεύσεις σε σχηματισμούς, πότε προς την κατεύθυνση
της Ακροπόλεως και πότε προς την πλατεία Συντάγματος, πριν κατευθυνθούν
προς το αεροδρόμιο του Χασανίου όπου και θα προγειωνόταν. Κανείς δεν ξέρει
πώς έγινε η αρχή. Τα επόμενα λεπτά, ο αττικός ουρανός γέμισε από μεμονωμένα
αεροπλάνα που ζουμάριζαν εδώ κι εκεί, πετώντας ο καθένας πάνω από τη
γειτονιά του, το πατρικό του ή το σπίτι του κοριτσιού του, δημιουργώντας
ένα πραγματικό πανδαιμόνιο από τα μουγκρητά των ξέφρενων πια αεροπλάνων…»
«Θυμάμαι πως μην έχοντας προς τα πού να κατευθυνθώ, όντας μη Αθηναίος,
στριφογύριζα πάνω από την Ακρόπολη, ζουμάροντας πότε προς την Ομόνοια και
πότε προς το Σύνταγμα. Ξαφνικά, βγαίνοντας από μια πολύ χαμηλή διέλευση
κατά μήκος της οδού Αμαλίας, βρέθηκα αντιμέτωπος με ένα άλλο Spitfire που
πέρασε μόλις κάτω μου από την αντίθετη κατεύθυνση και μπροστά σε δύο
Baltimores, τα οποία προσπέρασα με ταχύτητα πετώντας από πάνω τους. Ρίχναμε
και χαιρετιστήριες προκηρύξεις τυπωμένες στην Ιταλία και το… κακό που
γινόταν δεν είναι δυνατόν να περιγραφεί. Είναι θαύμα πως δεν τσακίστηκαν
καμιά δεκαριά αεροπλάνα εκείνη την ημέρα… Κάποτε εδέησε να μπούμε σε
λογαριασμό, να συνταχθούμε κατά μονάδες και να πάμε για προσγείωση —ευτυχώς
χωρίς απώλειες!»
Στην πίστα του Χασανίου, όπως λεγόταν τότε το Ελληνικό, τα πάντα είναι
έτοιμα για την επιθεώρηση από τον πρόεδρο της κυβερνήσεως.
Λίγες ημέρες αργότερα, στις 20 Νοεμβρίου, το προσωπικό των τριών Μοιρών θα
συγκεντρωθεί στο Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη για να πει με ένα λιτό,
δάφνινο στεφάνι το τελευταίο αντίο στους συμπολεμιστές που δε γύρισαν. Όμως
ο πόλεμος δεν τελείωσε ακόμη. Τα ελληνικά αεροπλάνα θα πετάξουν και πάλι
πολεμικές αποστολές χτυπώντας τους εναπομείναντες Γερμανούς στη Μήλο και τη
Ρόδο…
Πληροφορίες
Πτήση & Διάστημα
Αλέξανδρος Θεολόγου
