Ο Ζαν Ζακ Ρουσώ θεωρούσε πως ο άνθρωπος οφείλει να επιστρέψει στη φύση αν επιθυμεί να βρει ξανά τον εαυτό του. Με τη λέξη φύση εννοούμε το σύνολο της υλικής πραγματικότητας το οποίο περιλαμβάνει το βιοτικούς και τους αβιοτικούς παράγοντες, και τη φυσική νομοτέλεια η οποία το διέπει.
Φύση και Ψυχική Ισορροπία
Ακούμε διαρκώς για το πόσο σπουδαία είναι η συνεισφορά της φύσης στην ψυχική ισορροπία και υγεία του ανθρώπου. Και όντως, αυτό είναι ένα πραγματικό γεγονός. Η φύση επιδρά σε πολλούς τομείς στη ζωή ενός ανθρώπου, τον διαμορφώνει ηθικά, κοινωνικά ακόμα και βιολογικά.
Η τόσο αγνή και ανόθευτη μορφή της δημιουργεί στον άνθρωπο εσωτερική ηρεμία και του καλλιεργεί τη φυσική αρετή.
Τα νερά, το έδαφος, τα δέντρα, η αρμονία που υπάρχει σε κάθε δημιούργημα τον κάνει να διαπιστώνει άναυδος το μεγαλείο της σοφίας με τα οποία έχουν κατασκευαστεί τα πάντα και να αισθάνεται χαρά όταν διαπιστώνει πως και εκείνος αποτελεί ένα αναπόσπαστο μέρος αυτού. Η αλόγιστη και καταστροφική παρέμβαση στη φύση από τον άνθρωπο, προκαλεί την οργή και την ‘’αντεκδίκηση’’ από την ίδια, θυμίζοντας σε όλους το πόσο σοφή είναι και πως αργά ή γρήγορα τιμωρεί την αλαζονεία και την ασέβεια του ανθρώπου που την αλλοιώνει.
Φύση και κοινωνικότητα
Η κοινωνικότητα του ανθρώπου επηρεάζεται θετικά από τη φύση. Η πόλη με τα στενά της πλαίσια και το έντονο άγχος που φέρνει μαζί της, απομακρύνει τους ανθρώπους και ψυχραίνει τις καρδιές τους. Η κίνηση, οι επιταγές της συμβατικότητας, το άγχος και η κούραση της βιοπάλης, ο θόρυβος αναστατώνουν την ψυχή των ανθρώπων και προκαλούν ψυχικά προβλήματα και αποξένωση. Ακόμα και οι κοινωνικές επαφές των ανθρώπων έχουν αλλοιωθεί, αφού κυριαρχεί η ψυχρότητα μίας υποχρεωτικής ευγένειας και ένας χαιρετισμός που πλέον είναι καθαρά μία αυτόματη κίνηση.
Η φύση μας δείχνει τον τρόπο να έρθουμε ξανά κοντά στον εαυτό μας, να θυμηθούμε την αξία της καλοσύνης και του ενδιαφέροντος για τον συνάνθρωπο.
Κοντά σε εκείνη αντιλαμβανόμαστε πως η πληρότητα επιτυγχάνεται με την αληθινή και εγκάρδια ψυχική επαφή και όχι με τη μανιώδη και αλόγιστη απόκτηση υλικών αγαθών.
Φύση και σωματική υγεία
Η τεράστια συμβολή της φύσης και στη σωματική υγεία του ατόμου είναι αδιαμφισβήτητη. Κοντά σε εκείνη μπορεί κάποιος να επιτύχει την αναζωογόνηση, την αποτοξίνωση από τη μόλυνση της μεγαλούπολης και την ενδυνάμωση. Τα αγνά προϊόντα της είναι ανεπηρέαστα και ανόθευτα από χρωστικές και άλλες επικίνδυνες ουσίες, ευεργετώντας την υγεία μας. Η φύση δημιούργησε μία σειρά από βιοτικές δραστηριότητες που συνθέτουν τη γεωργική και κτηνοτροφική παραγωγή, πάνω στην οποία έχει στηριχθεί και ένα ολόκληρο ανθρώπινο δυναμικό το οποίο εργάζεται και βιοπορίζεται από αυτό.
Η φύση γεννά σκέψεις στον άνθρωπο που του δίνουν το ερέθισμα να θέλει να ξεφύγει από την πεζή πραγματικότητα και να δημιουργήσει. Πλήθος λογοτεχνικών έργων, πινάκων, τραγουδιών και ποιημάτων έχουν εμπνευστεί από αυτή συνθέτοντας μία σπουδαία καλλιτεχνική κληρονομιά.
Ο μοναχικός περίπατος σε ένα δάσος και η επαφή με τα δέντρα και τη γαλήνη του έρημου και καθαρού τοπίου, ενώνει πιο δυνατά τον άνθρωπο με το θεϊκό στοιχείο μέσα του, ενισχύει την επαφή με εκείνο το ανώτερο ον που τόσο αποζητούμε οι περισσότεροι από εμάς. Ενισχύει παράλληλα το αίσθημα της φιλοπατρίας, διότι για εμάς τους Έλληνες ειδικά, η φύση αποτελεί ένα μοναδικό στοιχείο ελληνικότητας. Η κάθε περιοχή κουβαλάει μαζί της ιστορίες και θρύλους, συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση της παράδοσης και των λαογραφικών στοιχείων από εποχή σε εποχή. Η ομορφιά των βουνών, των πεδιάδων, των λιμνών που τόσο πολύ έχουν τραγουδηθεί και εξυμνηθεί, μας δίνει το έναυσμα να θέλουμε να συμβάλλουμε και εμείς στην προστασία της και να την εμπλουτίσουμε με δημιουργήματα αντάξιά της.
Περιβαλλοντική συνείδηση
Η καλλιέργεια της περιβαλλοντικής συνείδησης κρίνεται απαραίτητη αν θέλουμε να αποφύγουμε τις άσχημες συνέπειες που επιφέρει η κακομεταχείρισή της. Η υπερεκμετάλλευση πανέμορφων τοπίων με σκοπό το κέρδος, τα μεταλλαγμένα τρόφιμα και οι μονοκαλλιέργειες έρχονται σε αντίθεση με τη φυσική νομοτέλεια, η οποία στο τέλος αντιδρά με τραγικά αποτελέσματα. Οι καρκινοπάθειες, οι καρδιοπάθειες, τα αναπαραγωγικά και αναπνευστικά προβλήματα είναι η ίσως σημαντικότερη επίπτωση της καταστροφικής και ασεβούς μεταχείρισης του περιβάλλοντος.
Η φύση εκδικείται με πυρκαγιές, πλημμύρες, ακραία καιρικά φαινόμενα και επιδημίες, με θύματα εκατομμύρια ανθρώπους, οι οποίοι πληρώνουν την αλαζονεία και την κακία μας απέναντί της. Η αλόγιστη εκμετάλλευση του περιβάλλοντος καταστρέφει μνημεία μεγάλης πολιτιστικής αξίας, ερημώνει τοπία ολόκληρα και ξεριζώνει ανθρώπους από τις τοποθεσίες τους.
Ο άνθρωπος, βυθισμένος σε έναν καθαρά τεχνοκρατικό τρόπο σκέψης, απευαισθητοποιείται, περιχαρακώνεται αποκλειστικά από τη συμβατικότητα της πόλης και αδυνατεί να διακρίνει την ομορφιά στα απλά και τα απέριττα, στη συγκίνηση που προκαλεί η θέαση ενός όμορφου τοπίου. Γίνεται έρμαιο στη φιλοσοφία της σύγχρονης καπιταλιστικής κοινωνίας, η οποία διδάσκει την υπερκατανάλωση και τη μανιώδη αναζήτηση πλούτου και υλικών αγαθών. Η αγάπη για το περιβάλλον πρέπει να καλλιεργείται σε ένα παιδί από τη μικρή του κιόλας ηλικία. Η οικολογία είναι ένα μάθημα το οποίο επιβάλλεται να διδάσκεται και οι γονείς πρέπει να είναι οι πρώτοι άνθρωποι που να δείχνουν το παράδειγμα, μεταφέροντας στα παιδιά το μήνυμα πως αγαπούν και προσέχουν το περιβάλλον και τους νόμους που το διέπει.
Η ασθενής πολιτική βούληση που αγνοεί τους κινδύνους που επιφέρει η άγνοια και η έλλειψη ευαισθησίας απέναντι σε αυτό, οφείλει να ενισχύσει την απόκτηση παιδείας και μεγαλύτερης ενημέρωσης για τα προβλήματα που ακολουθούν όταν ο άνθρωπος αποκοπεί τελείως από το φυσικό στοιχείο. Αγαπώντας τη φύση, ερχόμαστε πιο κοντά στον πυρήνα μας. Και μόνο τότε αισθανόμαστε πλήρεις και ολοκληρωμένοι.