Τι προβλέπεται στις αποφάσεις για το χρηματοδοτικό εργαλείο άμυνας
Το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ έδωσε το τελικό πράσινο φως για τη δημιουργία του νέου χρηματοδοτικού εργαλείου «SAFE», που θα παρέχει δάνεια ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ, για κοινές επενδύσεις στην ευρωπαϊκή άμυνα.
Σύμφωνα με ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές, το «SAFE» εγκρίθηκε από τους υπουργούς της ΕΕ με ευρεία πλειοψηφία και χωρίς συζήτηση: όλες οι χώρες ψήφισαν υπέρ εκτός από την Ουγγαρία που απείχε.
Την προηγούμενη εβδομάδα τα κράτη-μέλη της ΕΕ (σε επίπεδο πρέσβεων) είχαν καταλήξει σε κατ' αρχήν συμφωνία για το «SAFE». Η πολωνική προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ χαιρέτισε τη συμφωνία αυτή, ως «μεγάλη επιτυχία», σημειώνοντας ότι ο συμβιβασμός επετεύχθη έπειτα από «δύσκολες διαπραγματεύσεις» που κράτησαν δύο μήνες.
Με βάση τη νομοθετική πράξη του «SAFE» που εγκρίθηκε, ανοίγει ο δρόμος για τη συμμετοχή και τρίτων χωρών, όπως η Τουρκία, σε κοινές επενδύσεις στην ευρωπαϊκή άμυνα.
Το χρηματοδοτικό εργαλείο SAFE θα παρέχει χαμηλότοκα πολυετή δάνεια, ύψους έως και 150 δισ. ευρώ, τα οποία θα εγγυάται ο προϋπολογισμός της ΕΕ. Τα δάνεια αυτά θα προορίζονται για την κοινή χρηματοδότηση αγορών και εξοπλιστικών έργων σε τομείς όπου η ευρωπαϊκή προσφορά παραμένει ανεπαρκής, όπως η παραγωγή πυραύλων, πυρομαχικών, μη επανδρωμένων αεροσκαφών και αντιαεροπορικών αμυντικών συστημάτων, κ.α..
Στα δάνεια αυτά θα μπορούν να συμμετάσχουν χώρες εκτός ΕΕ, όπως η Νορβηγία και η Ουκρανία, που έχουν υπογράψει μια εταιρική σχέση άμυνας και ασφάλειας, καθώς και η Βρετανία, η οποία υπέγραψε με την ΕΕ παρόμοια συμφωνία εταιρικής σχέσης στις 19 Μαΐου στο Λονδίνο, καθώς και υποψήφιες προς ένταξη χώρες.
Στην πρόταση υπό έγκριση κανονισμού, προβλέπεται το κόστος των εξαρτημάτων που παράγεται από την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία (εγκατεστημένη στην ΕΕ, σε χώρα του ΕΟΧ/ΕΖΕΣ ή στην Ουκρανία) να μην είναι μικρότερο από το 65% του συνολικού κόστους του τελικού στρατιωτικού εξοπλισμού. Το υπόλοιπο ποσοστό, έως και 35% μπορεί να προέρχεται από χώρες εκτός ΕΕ, χωρών του ΕΟΧ/ΕΖΕΣ ή της Ουκρανίας.
Δικλείδες ασφαλείες για συμμετοχή τρίτων χωρών
Διπλωματικές πηγές σημειώνουν ότι για τη συμμετοχή της Τουρκίας, όπως και για όλες τις άλλες υποψήφιες προς ένταξη χώρες, θα πρέπει να συνομολογηθεί μια διαφορετικού τύπου συμφωνία από το Συμβούλιο με ομοφωνία.
Για τη συμμετοχή στο SAFE τρίτων χωρών, υπάρχουν ωστόσο δύο δικλείδες ασφαλείας.
Στο κείμενο αναφέρεται ρητά ότι καμία χώρα που απειλεί τα συμφέροντα της ΕΕ και άλλη χώρα μέλος της ΕΕ δεν μπoρεί να συμπεριληφθεί σε αυτές.
Σύμφωνα με πηγές η πλειοψηφία των χωρών της ΕΕ γνωρίζουν ότι αυτή η αναφορά γίνεται για την Τουρκία.
______________________________________________
Σχόλιο της Efenpress: Θα ανακαλέσει το CASUS BELLI και όλα...μέλι - γάλα
για εμάς τα γνωστά κορόϊδα...!!!
______________________________________________
Επίσης, κατά τις διαπραγματεύσεις, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που έχει και την ευθύνη της σύναψης των διμερών συμφωνιών που χρειάζονται τα τρίτα κράτη για να συμμετέχουν στο χρηματοδοτικό εργαλείο, δεσμεύτηκε να χρησιμοποιεί ως νομική βάση το άρθρο 212 της συνθήκης για τη λειτουργία της ΕΕ, βάσει του οποίου «οι συμφωνίες οικονομικού, χρηματοδοτικού και τεχνικού περιεχομένου της Ενωσης με τους υποψήφιους εταίρους αποφασίζονται με ομοφωνία». Οι αντιπροσωπείες εκτιμούν ότι η Κομισιόν θα τηρήσει τη δέσμευσή της.
Σχετικά με τη δυνατότητα συμμετοχής τρίτων χωρών στο μέσο SAFE, ο εκπρόσωπος της Επιτροπής αρμόδιος για θέματα άμυνας Τομάς Ρενιέ δήλωσε ότι η Επιτροπή έχει λάβει σοβαρά υπόψη τις ανησυχίες που εγείρουν κάποια κράτη-μέλη.
«Λάβαμε ήδη σοβαρά υπόψη τις ανησυχίες που εγείρουν κάποια κράτη-μέλη, όταν προτείναμε το SAFE. Το 'Αρθρο 16 είναι σαφές. Η συμμετοχή μιας τρίτης χώρας μπορεί να αποκλειστεί, αν η εν λόγω τρίτη χώρα θέτει άμεση απειλή στην άμυνα ή την ασφάλεια ενός κράτους-μέλους της ΕΕ ή σε ολόκληρη την ΕΕ», είπε ο Τομάς Ρενιέ.
Ο Τομάς Ρενιέ αναφέρθηκε επίσης στη ρήτρα διασφάλισης που διέπει το SAFE. Όπως εξήγησε, μέχρι το 65% των συστατικών ενός προϊόντος κοινής προμήθειας πρέπει να προέρχεται από χώρες της ΕΕ, της ΕΖΕΣ/ΕΟΧ ή την Ουκρανία. Όλες οι τρίτες χώρες μπορούν να συμμετάσχουν σε ένα ποσοστό όχι μεγαλύτερο από το 35% των συστατικών του προϊόντος.
Η Υφυπουργός για Ευρωπαϊκά Θέματα της Κύπρου, Μαριλένα Ραουνά ανέφερε: «Θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι ο Κανονισμός SAFE είναι μέρος των προσπαθειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να ενισχύσει την αμυντική της βιομηχανία. Είναι μέρος των προσπαθειών μας για στρατηγική αυτονομία. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι η Ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία σε όλα τα Κράτη Μέλη που πρέπει να στηριχθεί και να ενισχυθεί. Το δεύτερο σημείο - θα ήταν αδιανόητο να μπορούν να επωφεληθούν στο πλαίσιο αυτό, χώρες οι οποίες δεν σέβονται την ασφάλεια, την κυριαρχία και τα συμφέροντα της Ένωσης και των Κρατών Μελών. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι σημαντική η δέσμευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι η οποία περιορισμένη συμμετοχή οντοτήτων σε κοινοπραξίες από τρίτες χώρες, θα γίνει εφόσον προηγηθούν διμερείς συμφωνίες στη βάση του άρθρου 212 των Συνθηκών, και βεβαίως, θα πρέπει να είναι ομονοούντες χώρες οι οποίες σέβονται πλήρως τα συμφέροντα, την κυριαρχία των Κρατών Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Το «Safe» αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου προγράμματος για τον επανεξοπλισμό της ευρωπαϊκής ηπείρου, του «ReArm Europe", που παρουσίασε στα τέλη Μαρτίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το οποίο στοχεύει στην κινητοποίηση έως και 800 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Όπως πρότεινε η Επιτροπή τον περασμένο Μάρτιο στο σχέδιο αμυντικής ετοιμότητας της ΕΕ ως το 2030, το «ReArm Europe», η Επιτροπή θα συγκεντρώσει έως και 150 δισ. ευρώ στις κεφαλαιαγορές, παρέχοντας χρηματοδοτικούς μοχλούς στα κράτη μέλη της ΕΕ για την αύξηση των επενδύσεων σε βασικούς αμυντικούς τομείς, όπως η αντιπυραυλική άμυνα, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη ή οι στρατηγικοί παράγοντες διευκόλυνσης. Τα κεφάλαια θα αντληθούν από τις κεφαλαιαγορές και θα εκταμιευθούν στα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη κατόπιν αιτήματος, με βάση τα επενδυτικά τους σχέδια για την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία.
Τα κράτη μέλη έχουν πλέον προθεσμία έξι μηνών από την έναρξη ισχύος του κανονισμού για να υποβάλουν τα αρχικά εθνικά τους σχέδια, τα οποία η Επιτροπή θα αξιολογήσει στη συνέχεια. Έπειτα από πρόταση της Επιτροπής, το Συμβούλιο αναμένεται να εκδώσει εκτελεστικές αποφάσεις, οι οποίες θα περιλαμβάνουν το μέγεθος του δανείου και τυχόν προχρηματοδότηση. Η προχρηματοδότηση, η οποία μπορεί να ανέλθει έως και στο 15% του δανείου, θα διασφαλίσει ότι η στήριξη μπορεί να καταβληθεί ταχέως για την κάλυψη των πλέον επειγουσών αναγκών, ενδεχομένως αρχής γενομένης από το 2025. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποβάλουν εκθέσεις σχετικά με την πρόοδο της εφαρμογής κατά την υποβολή των αιτήσεων πληρωμής τους, η οποία μπορεί να γίνεται δύο φορές ετησίως. Η τελευταία έγκριση για εκταμιεύσεις μπορεί να πραγματοποιηθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2030.
Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν: «Οι έκτακτοι καιροί απαιτούν έκτακτα μέτρα»
«Οι έκτακτοι καιροί απαιτούν έκτακτα μέτρα», δήλωσε η Πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν χαιρετίζοντας ως «κρίσιμο βήμα προόδου» τη συμφωνία στο Συμβούλιο της ΕΕ για το «SAFE», το μέσο για την «Ασφάλεια για δράση για την Ευρώπη».
«Η Ευρώπη πρέπει τώρα να αναλάβει μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης για τη δική της ασφάλεια και άμυνα. Με το SAFE, δεν επενδύουμε μόνο σε ικανότητες αιχμής για την Ένωσή μας, για την Ουκρανία και για ολόκληρη την ήπειρο, αλλά ενισχύουμε και την ευρωπαϊκή τεχνολογική και βιομηχανική βάση στον τομέα της άμυνας", τόνισε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και πρόσθεσε: "Πρόκειται για την ετοιμότητα και την ανθεκτικότητα μας. Πρόκειται για τη δημιουργία μιας πραγματικά ευρωπαϊκής αγοράς για την άμυνα. Η Ευρώπη προχωρά — με σκοπό, με ενότητα και με σαφή χάρτη πορείας προς την ετοιμότητα για το 2030".
Νομική βάση το άρθρο 122 της συνθήκης της ΕΕ
Η εκπρόσωπος της Επιτροπής Πάολα Πίνιο δήλωσε σήμερα ότι η απόφαση της Επιτροπής να επιλέξει το 'Αρθρο 122 της Συνθήκης της ΕΕ ως νομική βάση για τον κανονισμό του χρηματοδοτικού εργαλείου για επενδύσεις στην άμυνα, "SAFE", είναι σωστή και νομικά στοιχειοθετημένη.
Ερωτηθείσα σχετικά με τη γνωμοδότηση της νομικής υπηρεσίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που αμφισβητεί τη νομική βάση πάνω στην οποία στηρίζεται η πρόταση της Επιτροπής για τον κανονισμό του "SAFE", η Πάολα Πίνιο απάντησε: «η πρότασή μας βασίζεται στο 'Αρθρο 122 της Συνθήκης της ΕΕ, το οποίο προβλέπει μια σειρά από κριτήρια. Είμαστε απόλυτα πεπεισμένοι ότι τα κριτήρια αυτά πληρούνται για να βασιστεί νομικά η πρόταση που καταθέσαμε». Η Π. Πίνιο εξήγησε ότι το 'Αρθρο 122 της Συνθήκης προβλέπεται για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων, τα οποία κατά την Επιτροπή πληρούνται και έχουν δικαιολογηθεί με νομική επιχειρηματολογία, πριν κατατεθεί η πρόταση. «Είμαστε βέβαιοι για την απόφασή μας να επιλέξουμε το 'Αρθρο 122 ως νομική βάση», δήλωσε η εκπρόσωπος της Επιτροπής.
