Φωτογραφία: Οι κινεζικοί κολοσσοί COSCO και China Merchants, καθώς και η Hutchison με έδρα το Χονγκ Κονγκ, κατέχουν πλέον μερίδια σε περισσότερους από 30 τερματικούς σταθμούς σε όλη την ΕΕ. | Stephanie Lecocq/EPA-EFE
Οι κινεζικές επιχειρήσεις κατέχουν μερίδια σε περίπου 30 ευρωπαϊκά λιμάνια, γεγονός που εγείρει ανησυχίες για την ασφάλεια
9 Μαΐου 2025, 04:19 π.μ. CET – Της Martina Sapio
Η Ευρώπη αρχίζει να… ταράζεται για το ποιος κατέχει τα λιμάνια της, με την αυξανόμενη ανησυχία να οφείλεται στο δυσανάλογο αποτύπωμα των κινεζικών εταιρειών στις θαλάσσιες πύλες της ΕΕ.
Ο Επίτροπος Μεταφορών Απόστολος Τζιτζικώστας δήλωσε την Πέμπτη σε ηγέτες του κλάδου πως τα ευρωπαϊκά λιμάνια οφείλουν να «επανεξετάσουν την ασφάλεια… και να εξετάσουν πιο προσεκτικά την παρουσία ξένων συμφερόντων». Ήταν ένα από τα πιο σαφή μηνύματα μέχρι σήμερα από τις Βρυξέλλες ότι μια επένδυση που παλαιότερα φαινόταν αθώα, τώρα εκλαμβάνεται ως πιθανός κίνδυνος για την ασφάλεια.
Η πρόσφατη Λευκή Βίβλος Άμυνας της Επιτροπής αντήχησε αυτές τις ανησυχίες, προτείνοντας αυστηρότερο έλεγχο στην ξένη ιδιοκτησία «κρίσιμων υποδομών μεταφορών». Παρόμοια ανησυχία εκφράζεται και σε προσχέδιο εγγράφου των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το οποίο έχει στη διάθεσή του το POLITICO, και ζητεί πιο αυστηρούς κανόνες στην επικείμενη αναθεώρηση του κανονισμού της ΕΕ για τον έλεγχο των ξένων επενδύσεων.
Ούτε ο Τζιτζικώστας ούτε οι Σοσιαλιστές και Δημοκράτες αναφέρθηκαν ρητά στην Κίνα, αλλά το υπονοούμενο ήταν εμφανές. Ο Simon Van Hoeymissen, ερευνητής στο Βασιλικό Ανώτατο Ινστιτούτο Άμυνας του Βελγίου, δήλωσε ότι η γλώσσα που χρησιμοποιείται μάλλον παραπέμπει στο αυξανόμενο αποτύπωμα του Πεκίνου σε στρατηγικά λιμάνια της Ευρώπης — από την Αμβέρσα-Μπρυζ και το Ρότερνταμ μέχρι τον Πειραιά στην Ελλάδα.
Οι κινεζικοί κολοσσοί COSCO και China Merchants, καθώς και η Hutchison με έδρα το Χονγκ Κονγκ, κατέχουν πλέον μερίδια σε περισσότερα από 30 τερματικά λιμάνια στην ΕΕ.
«Η πραγματικότητα είναι σαφής», δήλωσε η Ana Miguel Pedro, Πορτογαλίδα ευρωβουλευτής του κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και μέλος της διακομματικής ομάδας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για Θάλασσες, Ποτάμια, Νησιά και Παράκτιες Περιοχές. Προειδοποίησε πως «κρατικά καθοδηγούμενοι δρώντες όπως το Πεκίνο επιχειρούν με επίπεδο συντονισμού και στόχευσης που υπερβαίνει κατά πολύ την κατακερματισμένη αντίδραση των επιμέρους κρατών».
Η Pedro υποστήριξε ότι η COSCO δεν δρα σαν μια συνηθισμένη εταιρεία της αγοράς, αλλά εκτελεί εντολές του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας. «Η αυξανόμενη παρουσία της στα λιμάνια δεν είναι απλώς οικονομικό ζήτημα», δήλωσε. «Είναι στρατηγική ευπάθεια».
Και η ΕΕ αρχίζει να το βλέπει έτσι. «Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και η ανεπίσημη στήριξη που παρέχει η Κίνα στη Μόσχα εντείνουν περαιτέρω τις ανησυχίες για την ασφάλεια των ευρωπαϊκών λιμένων», αναφέρει πρόσφατη έκθεση του Κέντρου Ανατολικών Μελετών της Βαρσοβίας.
Ένα παράδειγμα του είδους της στρατηγικής εμπλοκής που αντιμετωπίζει πλέον η ΕΕ εκτυλίσσεται στην Πολωνία, στο λιμάνι Gdynia, όπου η Hutchison διατηρεί μερίδιο για πάνω από 20 χρόνια.
Η κατάσταση αυτή ενδέχεται να αλλάξει. Υπό πίεση από τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος επιδιώκει την απομάκρυνση των κινεζικών συμφερόντων από τη Διώρυγα του Παναμά, η Hutchison βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις για την πώληση λιμενικών περιουσιακών στοιχείων παγκοσμίως — συμπεριλαμβανομένων 14 στην Ευρώπη — έναντι 23 δισ. δολαρίων, σε κοινοπραξία υπό την ηγεσία της BlackRock και με τη συμμετοχή της Mediterranean Shipping Company. Ωστόσο, η συμφωνία «πάγωσε» τον Μάρτιο, μετά από παρέμβαση του Πεκίνου.
Αυτό που καθιστά το Gdynia ιδιαίτερα αποκαλυπτικό δεν είναι μόνο ο όγκος του εμπορίου που διαχειρίζεται — αλλά κυρίως το τι βρίσκεται ακριβώς δίπλα: μια ναυτική βάση, ένα ναυπηγείο και τα κεντρικά της επίλεκτης ναυτικής ειδικής δύναμης της Πολωνίας. Αυτό σημαίνει πως όποιος ελέγχει τον τερματικό σταθμό, έχει άμεση οπτική πρόσβαση στις ευρωπαϊκές και ΝΑΤΟϊκές στρατιωτικές και αμυντικές υποδομές.
Αναγνωρίζοντας τη στρατηγική σημασία, η πολωνική κυβέρνηση έχει χαρακτηρίσει τον τερματικό ως «κρίσιμη υποδομή», κάτι που απαιτεί από τον διαχειριστή στενή συνεργασία με το κράτος σε θέματα ασφαλείας.
Αυτό το γεωπολιτικό υπόβαθρο ενισχύει το νόημα της προειδοποίησης της Pedro — και εξηγεί γιατί η ΕΕ επανεξετάζει με κατεπείγουσα προτεραιότητα την ξένη παρουσία στα λιμάνια της.
«Αν ένας ξένος αντίπαλος εκμεταλλευτεί μια ευπάθεια σε ένα ευρωπαϊκό λιμάνι, θέτει όλους μας σε κίνδυνο», δήλωσε. «Στον σημερινό κόσμο, δεν μπορούμε να πορευόμαστε στρατηγικά τυφλοί, την ώρα που άλλοι ενεργούν με πλήρη ορατότητα και σαφές σχέδιο».
