Επιμέλεια: Χρήστος Κωνσταντινίδης
Σφοδρή κριτική κατά της Άγκυρας εξαπέλυσε η νομικός της οργάνωσης ADF International, Λίντια Ρίντερ, μιλώντας στη Διάσκεψη του ΟΑΣΕ για τη Διάσταση του Ανθρώπου στη Βαρσοβία.
Η Ρίντερ προειδοποίησε ότι η τουρκική κυβέρνηση στοχοποιεί συστηματικά Χριστιανούς, χρησιμοποιώντας προσχηματικά την «εθνική ασφάλεια» για να δικαιολογήσει μαζικές απελάσεις και διοικητικούς αποκλεισμούς.
«Η Τουρκία χαρακτηρίζει ειρηνικούς Χριστιανούς κατοίκους ως ‘απειλές για την ασφάλεια’, καταστρατηγώντας το κράτος δικαίου και πλήττοντας την ελευθερία θρησκείας ή πεποιθήσεων», δήλωσε η Ρίντερ, αναφερόμενη στην εμβληματική υπόθεση Wiest κατά Τουρκίας, η οποία εκκρεμεί ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ).
Μαζικές απελάσεις με «κωδικούς ασφαλείας»
«Η Τουρκία χαρακτηρίζει ειρηνικούς Χριστιανούς κατοίκους ως ‘απειλές για την ασφάλεια’, καταστρατηγώντας το κράτος δικαίου και πλήττοντας την ελευθερία θρησκείας ή πεποιθήσεων», δήλωσε η Ρίντερ, αναφερόμενη στην εμβληματική υπόθεση Wiest κατά Τουρκίας, η οποία εκκρεμεί ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ).
Μαζικές απελάσεις με «κωδικούς ασφαλείας»
Από το 2020, πάνω από 200 ξένοι Χριστιανοί – ιεραπόστολοι και μέλη οικογενειών τους, περίπου 350 άτομα συνολικά – έχουν απελαθεί από την Τουρκία, πολλοί εκ των οποίων ζούσαν στη χώρα επί δεκαετίες. Το τουρκικό Υπουργείο Εσωτερικών τους απέδωσε ειδικούς «κωδικούς ασφαλείας» (όπως Ν-82 και G-87), που συνεπάγονται απαγόρευση επανεισόδου και ταξινόμησή τους ως απειλές για την εθνική ασφάλεια.
Μόνο την περίοδο Δεκέμβριος 2024 – Ιανουάριος 2025, τουλάχιστον 35 νέοι κωδικοί εκδόθηκαν εναντίον ξένων Χριστιανών. Οι ενέργειες αυτές έχουν αφήσει πολλές προτεσταντικές κοινότητες χωρίς ποιμένες και έχουν διαταράξει τη θρησκευτική ζωή σε όλη τη χώρα.
Η ADF International υποστηρίζει περισσότερες από 30 προσφυγές ενώπιον του ΕΔΔΑ και των τουρκικών δικαστηρίων, ζητώντας την άρση των αυθαίρετων απαγορεύσεων.
Νομικές αντιφάσεις και διακρίσεις
Παρότι το Σύνταγμα της Τουρκίας κατοχυρώνει την ελευθερία θρησκείας και συνείδησης, η κυβερνητική πρακτική την αναιρεί. Οι απελάσεις και οι απαγορεύσεις εισόδου λειτουργούν ως εργαλεία φίμωσης ξένων ιεραποστόλων, ενώ η θεολογική εκπαίδευση παραμένει ασφυκτικά περιορισμένη.
Η Θεολογική Σχολή της Χάλκης παραμένει κλειστή, τα προτεσταντικά σεμινάρια στερούνται νομικής υπόστασης, ενώ η διδασκαλία της Αγίας Γραφής απαγορεύεται, την ώρα που τα ισλαμικά μαθήματα διεξάγονται κανονικά υπό κρατική εποπτεία. Παράλληλα, εκκλησιαστικά ακίνητα αντιμετωπίζουν αυθαίρετους περιορισμούς — χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Προτεσταντικής Κοινότητας της Προύσας, που εκδιώχθηκε από τον χώρο λατρείας της.
Όλες αυτές οι πρακτικές συνιστούν συστηματική διάκριση εις βάρος των Χριστιανών, κατά παράβαση των άρθρων 9 και 14 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των ίδιων των συνταγματικών εγγυήσεων της Τουρκίας.
Το στοίχημα της υπόθεσης Wiest v. Türkiye
Η επικείμενη απόφαση του ΕΔΔΑ στην υπόθεση Wiest κατά Τουρκίας θεωρείται καθοριστική για την ελευθερία θρησκείας σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ο κύριος Wiest, Αμερικανός πολίτης που ζούσε νόμιμα στην Τουρκία για πάνω από 30 χρόνια, αποκλείστηκε από τη χώρα χωρίς κανένα αποδεικτικό στοιχείο παρανομίας. Η υπόθεσή του συμβολίζει την αυξανόμενη καταστολή πιστών που απλώς ασκούν ειρηνικά τη θρησκεία τους.
«Η ελευθερία θρησκείας δεν μπορεί να υπάρξει όταν οι πιστοί ζουν υπό τον φόβο απέλασης για την πίστη τους», πρόσθεσε η Ρίντερ.
Έκκληση για διεθνή δράση
Η ADF International κάλεσε τα κράτη-μέλη του ΟΑΣΕ να αναλάβουν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για την προάσπιση της θρησκευτικής ελευθερίας, ζητώντας:
την πλήρη εφαρμογή των διεθνών υποχρεώσεων περί ανεκτικότητας,
την αποτροπή κατάχρησης διοικητικών και «ασφαλιστικών» μηχανισμών για τον αποκλεισμό μειονοτήτων,
και την άρση των διακριτικών απαγορεύσεων που στοχοποιούν άτομα αποκλειστικά λόγω της χριστιανικής τους πίστης.
Παρά τις συνταγματικές εγγυήσεις, η άνοδος του θρησκευτικού εθνικισμού στην Τουρκία έχει οδηγήσει σε συστηματικούς περιορισμούς για τις θρησκευτικές μειονότητες. Οι Χριστιανοί αντιμετωπίζουν εμπόδια στη λατρεία, την εκπαίδευση και την εκκλησιαστική τους οργάνωση, υπό το βάρος κρατικής παρακολούθησης και εκστρατειών απέλασης.
Η ADF International συνεχίζει να υπερασπίζεται τα δικαιώματα των Χριστιανών στην Τουρκία και διεθνώς, τονίζοντας ότι η ελευθερία της θρησκείας αποτελεί το θεμέλιο κάθε ελεύθερης κοινωνίας.
