Του Παντελή Σαββίδη
πηγή: Εφημερίδα “Θεσσαλονίκη”
Εδώ και καιρό παρατηρούμε εξαιρετικά ενδιαφέρουσες εξελίξεις από τις οποίες ή Ελλάδα ή είναι απούσα ή όπου συμμετέχει τα κάνει θάλασσα. Το αποτέλεσμα είναι η απόλυτη απομόνωση, κυρίως, ως προς την επαφή με τις ΗΠΑ. Κακά τα ψέματα από αυτήν την επαφή προκύπτει και το διεθνές status χώρας. Όσο υπήρχε, ο Έλληνας πρωθυπουργός γινόταν δεκτός μετά βαϊων στις ευρωπαϊκές αυλές. Με την νέα αμερικανική κυβέρνηση η οποία απαξιοί και ένα βλέμμα να του ρίξει, ο κ. Μητσοτάκης έγινε αποσυνάγωγος. Και αυτή η κατάσταση είναι άκρως επικίνδυνη.
Είναι επικίνδυνη όχι, μόνο, διότι οι σχέσεις με την Ουάσιγκτον δεν είναι καλές αλλά και λόγω αδυναμίας της πολιτικής ηγεσίας της χώρας να διαχειριστεί ένα δύσκολο και σύνθετο διεθνές περιβάλλον. Ούτε ο κ. Γεραπετρίτης, ούτε ο κ. Μητσοτάκης μπορούν να σταθούν στο διεθνές περιβάλλον με αποτέλεσμα η χώρα να υφίσταται συνεχείς ήττες. Τελευταία τραγική περίπτωση η Λιβύη από την οποία εξεδιώχθη η ευρωπαϊκή αντιπροσωπεία στην οποία συμμετείχε και ο Έλληνας υπουργός μετανάστευση. Αλλά και η καταγγελία της Λιβύης κατά της Ελλάδας στον ΟΗΕ. Νωρίτερα, ο υπουργός εξωτερικών συναντήθηκε με τον Χαφτάρ αλλά ουδέν νεώτερον προέκυψε από την συνάντηση. Στο μεταξύ, καθημερινά, στρατιές Λίβυων μεταναστών φθάνουν στην Κρήτη.
Που οφείλεται η σύγχρονη ελληνική τραγωδία; Στην άνοδο και την διακυβέρνηση της χώρας από ασημαντότητες. Η Ελλάδα δεν ανέδειξε μια ηγετική πολιτική ομάδα που θα μπορούσε να διαχειριστεί προς όφελος της χώρας και του λαού της τις σύγχρονες εξελίξεις. Και όσο και αν δεν ομολογείται, η χώρα κινδυνεύει. Η μόνη της ελπίδα είναι να μην πετύχουν τον στόχο τους οι κύριοι αντίπαλοί της, και συγκεκριμένα η Τουρκία, σε μέτωπα τα οποία δεν αφορούν την Αθήνα. Η ελληνική ελπίδα έχει εναποτεθεί στην αντιπαράθεση για την ηγεμονία της Μέσης Ανατολής να μην επικρατήσει η Άγκυρα. Αλλά το Ισραήλ. Τόσο φιλόδοξη είναι η ελληνική πολιτική. Οι μέχρι, τώρα, εξελίξεις είναι ανησυχητικές.
Στο εσωτερικό μέτωπο, τώρα.
Πριν ακόμη εισέλθει στην πολιτική, ο σημερινός πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε δώσει δείγματα γραφής για το πώς αντιλαμβάνεται τη σχέση κράτους, ιδιωτικού τομέα και δημόσιου χρήματος. Η υπόθεση της IVEN A.E., μιας εταιρείας θυγατρικής της Εθνικής τράπεζας, υπήρξε η πρώτη δημόσια εμφάνιση της πολιτικοοικονομικής κουλτούρας που θα χαρακτήριζε την πορεία του.
Στις αρχές του 2000, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, ο τότε πρώην πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης φέρεται να παρενέβη στον Κώστα Σημίτη, ζητώντας του την πρόσληψη του γιου του στην Εθνική Τράπεζα. Το τηλεφώνημα αυτό, όπως περιγράφεται, κατέληξε στην εντολή του τότε πρωθυπουργού προς τον υποδιοικητή της Τράπεζας, Νικόλαο Καραμούζη, να «τακτοποιήσει» τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Παρακάμπτοντας τις προβλεπόμενες διαδικασίες και το ΑΣΕΠ, ο νεαρός Μητσοτάκης προσλήφθηκε το 2000 στη θέση του διευθυντή χρηματοοικονομικών προϊόντων της Εθνικής, με πολύ υψηλές απολαβές που προκάλεσαν θύελλα διαμαρτυριών από αρχαιότερα και πιο έμπειρα στελέχη της τράπεζας.
Λίγο αργότερα, ο ίδιος φέρεται να πρότεινε τη δημιουργία μιας νέας θυγατρικής εταιρείας της Εθνικής Τράπεζας, που θα αναλάμβανε τη διαχείριση ευρωπαϊκών κονδυλίων υπέρ καινοτόμων επιχειρήσεων. Ακολούθησε η πρότασή του, ως συμβούλου της ΕΤΕ προς τον τότε Γενικό Γραμματέα Έρευνας και Τεχνολογίας Δημήτρη Δενιόζο για την δημιουργία «θερμοκοιτίδων νεοφυών τεχνολογικών εταιριών» που ορθά ενσωματώθηκε στο Γ ΚΠΣ
Η πρόταση έγινε δεκτή. Η εταιρεία ονομάστηκε IVEN Καινοτόμες Επιχειρήσεις Α.Ε. και —προβλέψιμα— ο ίδιος ανέλαβε Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της. Ο δρόμος για την κατάχρηση ευρωπαϊκών κονδυλίων άνοιξε.
Η εταιρεία αυτή ήταν χρήσιμη για να ενισχυθούν νεοφυείς επιχειρήσεις. Αλλά ο ίδιος που έκανε την πρόταση ανέλαβε και πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος. Δηλαδή ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Και εδώ βρίσκεται η πρώτη σκοπιμότητα. Η δεύτερη παραδοξολογία ήταν η επιλογή των εταιρειών που θα χρημοτοδοτούνταν.. Όπως αναφέρθηκε καινοτόμα κουρεία και αποθήκευση εντύπων σε υπόγεια αποτελούσαν προτιμήσεις του κ. Μητσοτάκη. Υπάρχουν και άλλες επισημάνσεις που θα μπορούσαν να γίνουν ως προς την διαδικασία επιλογής για χρηματοδότηση αλλά ας μείνουμε σε αυτές.
Στην πράξη, η IVEN δεν αποτέλεσε εργαλείο ανάπτυξης, αλλά βιτρίνα για απορρόφηση και κατάχρηση κοινοτικών κονδυλίων. Χρηματοδοτήθηκαν εταιρείες με αμφίβολο ή καθόλου καινοτόμο χαρακτήρα. Σύμφωνα με πληροφορίες από το εσωτερικό της ΝΔ και παλαιά στελέχη του κόμματος, το σκάνδαλο εσωκομματικά ήρθε στο φως χάρη στην παρέμβαση του, τότε, Γενικού Γραμματέα Έρευνας και Τεχνολογίας, Γιάννη Τσουκαλά, ο οποίος διαδέχθηκε τον Δημήτρη Δενιόζο μετά τις εκλογές του 2004.
Ο Τσουκαλάς αποκάλυψε ενδοκυβερνητικά τις ασύλληπτες στρεβλώσεις στη λειτουργία της IVEN. Κατά τον έλεγχο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε ήδη αποχωρήσει —αν και, όπως καταγγέλλεται, για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν φαινόταν ως υπεύθυνος της εταιρείας. Στη τη θέση του εμφανίσθηκε ένας άγνωστος μέχρι τότε, Θεσσαλονικιός, ο οποίος ανέλαβε να «καθαρίσει» την εικόνα της εταιρείας ενώ οι έλεγχοι εντείνονταν.
Η IVEN μπήκε σε εκκαθάριση, και η Εθνική Τράπεζα κλήθηκε να επιστρέψει τα κοινοτικά κονδύλια στο Ελληνικό Δημόσιο. Η υπόθεση έφτασε στη Δικαιοσύνη το 2008, με τον Εισαγγελέα να ζητά την άρση της ασυλίας του Κυριάκου Μητσοτάκη, τότε ήδη βουλευτή της ΝΔ από το 2004. Στις 14 Ιανουαρίου 2009, η Βουλή απέρριψε την αίτηση με 203 ψήφους κατά και μόλις 2 υπέρ.
Στη δημόσια απολογία του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιχείρησε να εμφανίσει το σκάνδαλο ως μια απλή «διαφωνία» για το τι θεωρείται καινοτομία, αρνούμενος ότι υπήρξε οποιαδήποτε ζημιά στο δημόσιο ή την Ε.Ε. Τα έγγραφα και οι επιστροφές κονδυλίων όμως λένε άλλα.
Η υπόθεση IVEN δεν είναι απλώς μια ακόμη «ιστορία από τα παλιά». Είναι το θεμέλιο της πολιτικής διαδρομής ενός ανθρώπου που εδραίωσε την ηγεσία του πάνω στην κουλτούρα της εξουσίας χωρίς λογοδοσία. Είναι το πρώτο επεισόδιο μιας σειράς απορρύθμισης θεσμών, από τη λογοδοσία στη δικαιοσύνη μέχρι τις σχέσεις με την Ε.Ε., με θύμα —όπως πάντα— το δημόσιο συμφέρον.
Στα βιογραφικά του Κυριάκου Μητσοτάκη, η IVEN παρουσιάζεται ως «πρώτη και μοναδική εργασία στον ιδιωτικό τομέα». Η εμπειρία του πριν από την Εθνική ήταν κάποιους μήνες σε αμερικανική τράπεζα — πιθανώς πρακτική. Κι όμως, με αυτή τη «βαρύτητα» επαγγελματικής διαδρομής, του δόθηκε η διαχείριση εκατομμυρίων ευρώ από κοινοτικά ταμεία.
Σήμερα, με τον ίδιο στη θέση του Πρωθυπουργού και τον παλιό «εκσυγχρονιστικό μηχανισμό» να έχει επανέλθει στον πυρήνα του κράτους, η υπόθεση IVEN λειτουργεί σαν σκοτεινό πολιτικό μνημείο — ένα προοίμιο της διαπλοκής, πριν αυτή γίνει καθεστώς.
ΥΓ: οι ασημαντότητες δεν περιορίζονται στην κυβέρνηση. Το είδος ευδοκιμεί σε όλη την αντιπολίτευση.
