 |
| ....Χομεΐνη, κανένας ντεν τα μείνει....! Α.Γ |
Υπό τον φόβο δολοφονίας, ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν επικοινωνεί κυρίως μέσω έμπιστου βοηθού, διακόπτοντας τις ηλεκτρονικές επαφές για να μην εντοπιστεί, σύμφωνα με τρεις Ιρανούς αξιωματούχους που είναι ενήμεροι για τα σχέδια έκτακτης ανάγκης του σε καιρό πολέμου.
Βρίσκεται σε ένα υπόγειο καταφύγιο και σύμφωνα με τους New York Times έχει ορίσει διαδοχικά αντικαταστάτες στην αλυσίδα στρατιωτικής διοίκησης, σε περίπτωση που σκοτωθούν και άλλοι στενοί συνεργάτες του.
Σε μια εντυπωσιακή κίνηση, ο Χαμενεΐ έχει επίσης κατονομάσει τρεις ανώτερους κληρικούς ως πιθανούς διαδόχους του σε περίπτωση που δολοφονηθεί — ίσως η πιο ενδεικτική απόδειξη του επισφαλούς σημείου στο οποίο βρίσκεται ο ίδιος και η τριακονταετής κυριαρχία του.
Ο Χαμενεΐ έχει λάβει μια σειρά μέτρων για να διατηρήσει τη σταθερότητα της Ισλαμικής Δημοκρατίας αφότου το Ισραήλ εξαπέλυσε μια σειρά αιφνιδιαστικών επιθέσεων την περασμένη Παρασκευή.
Παρότι έχουν περάσει μόνο λίγες μέρες, οι ισραηλινές επιθέσεις αποτελούν τη μεγαλύτερη στρατιωτική επίθεση στο Ιράν από τον πόλεμο με το Ιράκ τη δεκαετία του 1980, με την Τεχεράνη να έχει δεχθεί εξαιρετικά ισχυρά πλήγματα. Σε λίγες μόνο ημέρες, οι επιθέσεις προκάλεσαν μεγαλύτερες καταστροφές στην Τεχεράνη απ’ ό,τι ο Σαντάμ Χουσεΐν σε όλο τον οκταετή πόλεμο.
Το Ιράν φαίνεται να ξεπέρασε το αρχικό σοκ και να αναδιοργανώθηκε αρκετά ώστε να ξεκινήσει καθημερινά αντίποινα, χτυπώντας στόχους στο Ισραήλ. Παράλληλα, κορυφαίοι Ιρανοί αξιωματούχοι ετοιμάζονται σιωπηλά για ένα εύρος πιθανών σεναρίων, καθώς ο πόλεμος εντείνεται και ο Ντόναλντ Τραμπ εξετάζει αν θα παρέμβει, σύμφωνα με τους Ιρανούς αξιωματούχους που ζήτησαν ανωνυμία.
Αν και είναι δύσκολη η πρόσβαση στο εσωτερικό της ιρανικής ηγεσίας, η αλυσίδα διοίκησης φαίνεται να λειτουργεί, παρά τα πλήγματα, και δεν υπάρχουν εμφανή σημάδια διάσπασης, σύμφωνα με διπλωμάτες και αξιωματούχους.
Ο 86χρονος Χαμενεΐ γνωρίζει ότι είτε το Ισραήλ, είτε οι ΗΠΑ μπορεί να επιχειρήσουν να τον δολοφονήσουν — ένα τέλος που εκείνος θεωρεί μαρτυρικό. Έτσι, έδωσε εντολή στη Συνέλευση των Ειδικών να επιλέξει άμεσα τον διάδοχό του από τα τρία ονόματα που υπέδειξε, σε περίπτωση που συμβεί το μοιραίο.
Κανονικά, η επιλογή νέου ανώτατου ηγέτη θα μπορούσε να διαρκέσει μήνες, αλλά τώρα ο Χαμενεΐ επιδιώκει άμεση και οργανωμένη μετάβαση, ώστε να διασφαλίσει την κληρονομιά του. «Η διατήρηση του κράτους είναι η ύψιστη προτεραιότητα», δήλωσε ο Βάλι Νασρ, ειδικός σε θέματα Ιράν και καθηγητής στο Johns Hopkins.
Η διαδοχή ήταν πάντα ένα ευαίσθητο και δύσκολο θέμα στο Ιράν. Ο ανώτατος ηγέτης είναι αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων, επικεφαλής της δικαιοσύνης, της εκτελεστικής και της νομοθετικής εξουσίας, και ανώτατος θρησκευτικός ηγέτης (Vali Faqih).
Ο γιος του Χαμενεΐ, Μοτζταμπά, κληρικός με δεσμούς με τους Φρουρούς της Επανάστασης, δεν είναι ανάμεσα στους υποψήφιους διαδόχους. Ο πρώην πρόεδρος Ιμπραχίμ Ραΐσι θεωρούνταν φαβορί, αλλά σκοτώθηκε σε πτώση ελικοπτέρου το 2024.
Από την έναρξη του πολέμου, ο Χαμενεΐ έχει απευθυνθεί στο κοινό μόνο δύο φορές μέσω μαγνητοσκοπημένων μηνυμάτων, με φόντο καφέ κουρτίνες και τη σημαία του Ιράν. «Ο λαός του Ιράν θα αντισταθεί σε έναν καταναγκαστικό πόλεμο», είπε.
Υπό κανονικές συνθήκες, ο Χαμενεΐ ζει σε καλά φυλασσόμενο συγκρότημα στο κέντρο της Τεχεράνης, γνωστό ως «beit rahbari» (οικία του ηγέτη). Σπάνια το εγκαταλείπει. Τώρα, η απόσυρσή του σε καταφύγιο αντανακλά τη σφοδρότητα των ισραηλινών επιθέσεων, οι οποίες εξελίσσονται σε δύο μέτωπα: εναέριες επιδρομές σε στρατιωτικές και πυρηνικές εγκαταστάσεις και επίγειες επιθέσεις από Ισραηλινούς πράκτορες που έχουν διεισδύσει στη χώρα.
Το κενό ασφαλείας
Οι ανώτεροι Ιρανοί διοικητές δολοφονήθηκαν μαζικά μέσα σε μία ώρα. Η Ιρανική κυβέρνηση αναγνωρίζει πως υπήρξε σοβαρό κενό ασφαλείας, καθώς δεν κατάφερε να εντοπίσει τις προετοιμασίες μηνών από του Ισραηλινούς.
Οι κυριότερες ανησυχίες του ιρανικού καθεστώτος είναι: απόπειρα δολοφονίας του Χαμενεΐ, είσοδος των ΗΠΑ στον πόλεμο, και σοβαρά πλήγματα σε βασικές υποδομές (εργοστάσια ενέργειας, διυλιστήρια, φράγματα).
Αν οι ΗΠΑ εμπλακούν, τα πράγματα θα κλιμακωθούν δραματικά. Το Ισραήλ δηλώνει πως θέλει να καταστρέψει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, αλλά μόνο οι ΗΠΑ διαθέτουν την τεράστια βόμβα 30.000 λιβρών που μπορεί να διαπεράσει το βουνό όπου βρίσκεται η εγκατάσταση του Φορντό.
Το Ιράν έχει προειδοποιήσει ότι θα χτυπήσει αμερικανικούς στόχους σε απάντηση, ρισκάροντας έναν καταστροφικό πόλεμο.
Ο φόβος για δολοφονίες και διείσδυση είναι τόσο έντονος που το Υπουργείο Πληροφοριών διέταξε παύση όλων των ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Όλοι οι ανώτατοι αξιωματούχοι και στρατιωτικοί διατάχθηκαν να παραμείνουν υπόγεια.
Η χώρα βρίσκεται σχεδόν σε επικοινωνιακό αποκλεισμό. Το ίντερνετ έχει ουσιαστικά διακοπεί και διεθνείς κλήσεις μπλοκάρονται. Το Υπουργείο Τηλεπικοινωνιών δηλώνει πως αυτά τα μέτρα βοηθούν στον εντοπισμό εχθρικών πρακτόρων.
«Σε αυτή την κρίσιμη στιγμή, το ίντερνετ χρησιμοποιείται για να βλάψει τη ζωή και την περιουσία των πολιτών», είπε ο Αλί Αχμαντινία, διευθυντής επικοινωνίας του προέδρου Μασουντ Πεζεσκιαν.
Την Παρασκευή, το Ανώτατο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας ανακοίνωσε πως όποιος συνεργάζεται με τον εχθρό πρέπει να παραδοθεί μέχρι την Κυριακή, αλλιώς θα αντιμετωπίσει εκτέλεση.
Η Τεχεράνη έχει σχεδόν αδειάσει. Οι αρχές έχουν στήσει σημεία ελέγχου παντού. Σύμφωνα με τον πρώην αντιπρόεδρο Μοχάμαντ Αλί Αμπταχί, το Ισραήλ υποτίμησε την εσωτερική ενότητα που προκάλεσε ο πόλεμος στο Ιράν. Οι διαφωνίες παραμερίστηκαν.
Ο πόλεμος έχει προκαλέσει αναζωπύρωση εθνικισμού, ακόμη και μεταξύ επικριτών του καθεστώτος. Πολλοί ακτιβιστές, γιατροί, αθλητές και καλλιτέχνες εξέφρασαν υποστήριξη στο έθνος. Ξενοδοχεία, αίθουσες εκδηλώσεων και αρτοποιεία προσφέρουν καταφύγιο ή τρόφιμα στους εκτοπισμένους. Ψυχολόγοι προσφέρουν δωρεάν συμβουλευτική στα κοινωνικά δίκτυα.
«Βλέπουμε μια όμορφη ενότητα μεταξύ μας», λέει ο Ρεζά, 42 ετών, επιχειρηματίας, που κατέφυγε κοντά στην Κασπία Θάλασσα. «Είμαστε φοβισμένοι αλλά ενωμένοι. Αυτή είναι επίθεση κατά της πατρίδας μας, του Ιράν».
Ακόμα και η Νομπελίστρια Νάρτζες Μοχαμαντί, γνωστή για τον αγώνα της για δημοκρατία, προειδοποίησε εναντίον των επιθέσεων: «Η δημοκρατία δεν μπορεί να έρθει με βία και πόλεμο», δήλωσε στο BBC.
