.webp)
Βασίλης Μούτσογλου Πληρεξούσιος Υπουργός Α΄ ε.τ.
Το λεγόμενο casus belli, η απόφαση της τουρκικής εθνοσυνέλευσης, η οποία
στις 8 Ιουνίου 1995 εξουσιοδότησε την τότε τουρκική κυβέρνηση να χρησιμοποιήσει
όλα τα μέσα, περιλαμβανομένων και των στρατιωτικών, εναντίον της Ελλάδας σε
περίπτωση που επέκτεινε τα χωρικά της ύδατα από τα 6 στα 12 ναυτικά μίλια είναι
νομικά απαρχαιωμένο. Αφορά την απόφαση (όχι νόμο) ενός κοινοβουλίου το οποίο
εξάντλησε προ καιρού τη θητεία του προς μια κυβέρνηση, η οποία επίσης έχει ήδη
εξαντλήσει τη θητεία της.
Τουρκική Δημοκρατία είναι πλέον Προεδρική. Επομένως, αν η Τουρκία θελήσει να
λάβει μέτρα εναντίον της Ελλάδας στην αναφερομένη περίπτωση, άλλοι θα είναι οι
τρόποι με τους οποίους θα λάβει τη σχετική απόφαση.
Η “αιτία πολέμου” θα μπορούσε να απασχολήσει τον ΟΗΕ, σύμφωνα με τον
οποίο, ο πόλεμος είναι παράνομος. Άλλωστε, η Ελλάδα είχε τότε προβεί σε διαβήματα
στους διεθνείς οργανισμούς (ΟΗΕ, ΝΑΤΟ, Ε.Ε.) επισημαίνοντας την παραβίαση του
άρθρου 2.4 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ, περί αποχής από την απειλή ή χρήση
βίας εναντίον άλλου κράτους.
Δεν έχει λοιπόν ουσιαστικό νόημα για την Ελλάδα το αίτημα άρσης του casus
belli, εκτός αν συνοδεύεται και από την αναγνώριση του δικαιώματος επέκτασης των
χωρικών της υδάτων. Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί υπό τις σημερινές συνθήκες.
Για την Ελλάδα, το ουσιαστικό τρέχον ζήτημα είναι η αναγνώριση των συνόρων
της, τα οποία αμφισβητούνται με τη θεωρία των γκρίζων ζωνών. Αυτή την αναγνώριση
θα πρέπει να απαιτήσει πρωτίστως η Ελλάδα από την Τουρκία.
Χωρίς αναγνωρισμένα κοινά σύνορα δεν μπορεί να γίνει προσφυγή στο
Διεθνές Δικαστήριο ώστε να επιλυθεί το ζήτημα του Αιγαίου, αφού η ακτή είναι το
σημείο από το οποίο εκκινούν τα παράκτια δικαιώματα. Η αναγνώριση εκ μέρους της
Τουρκίας των κατοχυρωμένων από το Διεθνές Δίκαιο συνόρων της Ελλάδας είναι η
προϋπόθεση για την κατανομή των θαλασσίων ζωνών στο Αιγαίο και όχι το casus belli.
Θα συνέφερε και στην Τουρκία να είναι ειλικρινής όταν δηλώνει δημοσίως ότι δεν
επιβουλεύεται το έδαφος γειτονικών της χωρών.
Η προβολή του ζητήματος αυτού θα κάνει ευρύτερα αντιληπτό στην Ευρώπη
ότι η Τουρκία όχι μόνο δεν αναγνωρίζει την Κύπρο αλλά δεν αναγνωρίζει και την
εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδας. Είναι σημαντικό για την Ευρωπαϊκή Ένωση να μην
αμφισβητούνται τα σύνορα των κρατών – μελών της από τρίτες, γειτονικές χώρες, με
τις οποίες προβαίνει σε διάφορες συνεργασίες και οι οποίες μάλιστα επιδιώκουν την
ένταξη τους στην Ένωση.
V. Moutsoglou: The Casus Belli and Greece’s Borders
Vasilis Moutsoglou – Ambassador a.h.
The so-called casus belli—the decision of the Turkish Grand National Assembly on June 8, 1995, which authorized the then Turkish government to use all means, including military force, against Greece should it extend its territorial waters from 6 to 12 nautical miles—is legally obsolete. It concerns a decision (not a law) made by a parliament whose term has long since expired and addressed to a government that has also since left office. Moreover, the Turkish Constitution has been amended, and the Republic of Turkey is now a presidential system. Therefore, if Turkey were to take measures against Greece in such a scenario, it would have to do so through entirely different legal and institutional channels.
This “cause for war” could in fact be addressed by the United Nations, according to which war is illegal. At the time, Greece had already lodged formal protests with international organizations (the UN, NATO, and the EU), highlighting the violation of Article 2.4 of the UN Charter, which prohibits the threat or use of force against the territorial integrity or political independence of any state.
Therefore, the Greek demand for the repeal of the casus belli is largely symbolic—unless it is accompanied by Turkey’s recognition of Greece’s right to extend its territorial waters. Such recognition, however, is unlikely under current conditions.
For Greece, the substantive and pressing issue today is the recognition of its borders, which are being questioned under the so-called “grey zones” theory. Greece must primarily demand this recognition from Turkey.
Without mutually recognized borders, recourse to the International Court of Justice to resolve the Aegean dispute is not possible, since coastal rights originate at the shoreline. Recognition by Turkey of Greece’s internationally established borders under International Law is the necessary precondition for the equitable delimitation of maritime zones in the Aegean—not the casus belli.
It would also be in Turkey’s interest to be sincere in its public statements that it harbors no territorial ambitions against neighboring countries.
Bringing this issue to the forefront would make it widely understood across Europe that Turkey not only refuses to recognize Cyprus but also fails to acknowledge the territorial integrity of Greece. It is vital for the European Union to ensure that the borders of its member states are not challenged by third-party neighbors with which it cooperates, and who even seek accession to the Union.
Source: stravonas.gr
