Του Τάσου Δασόπουλου
Τη δημιουργική λύση μιας εικονικής "αξιοποίησης" του 51% της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ, ενώ οι μετοχές των δυο εταιριών επέστρεψαν ήδη σε δημόσια διαχείριση, συμφώνησαν θεσμοί και Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, για να εφαρμόσουν τη σχετική απόφαση της Επιτροπής Συμμόρφωσης του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία εκδόθηκε τον περασμένο Μάρτιο.
Σύμφωνα με την απόφαση, το ΥΠΕΘΟ καλείτο να εφαρμόσει στο σύνολό της παλαιότερη απόφαση του ΣτΕ, σύμφωνα με την οποία το δημόσιο δεν επιτρεπόταν να ιδιωτικοποιήσει τις εταιρείες ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ και, επιπλέον, θα έπρεπε να επαναφέρει το 51% της κάθε μιας από το Εθνικό Επενδυτικό Ταμείο (γνωστό και ως Υπερταμείο) στη διαχείριση του δημοσίου.
Η Επιτροπή Συμμόρφωσης εγκαλούσε το ΥΠΕΘΟ γιατί δεν είχε ακόμη μεταφέρει τις μετοχές των δύο εταιρειών σε δημόσιο έλεγχο.Προεκλογικά, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δεσμεύτηκε για την υλοποίηση της απόφασης. Πράγματι, με διάταξη που ψηφίστηκε στο πρώτο νομοσχέδιο της νέας κυβέρνησης, τον Ιούλιο, θεσμοθετήθηκε η επιστροφή του 51% της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ σε δημόσιο έλεγχο. Προηγουμένως το ΥΠΕΘΟ είχε συμφωνήσει με τους θεσμούς, οι οποίοι έχουν σταθερή εποπτεία στη λειτουργία του Υπερταμείου, μέσω του εποπτικού συμβουλίου και τον τρόπο με τον οποίο θα ολοκληρωνόταν η διαδικασία.
Το πρόβλημα
Η αυτόματη μεταφορά των μετοχών χωρίς να έχουμε αποκρατικοποίηση θα αποτελούσε παράβαση του ιδρυτικού νόμου του σημερινού Εθνικού Επενδυτικού Ταμείου. Ως εκ τούτου, αποκλείστηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM). Τούτο διότι η δημιουργία και οι κανόνες λειτουργίας του Υπερταμείου αποτελούσαν βασικό προαπαιτούμενο του 3ου μνημονίου και της δανειακής σύμβασης των 86 δισ. ευρώ, που είχε υπογράψει η Ελλάδα το 2015. Συνεπώς, η αφαίρεση περιουσίας, χωρίς να έχει γίνει αξιοποίηση του τιμήματος, σε ίσα μερίδια, για μείωση χρέους και επενδύσεις, θα έθετε αυτόματα θέμα εκ των υστέρων υπαναχώρησης της Ελλάδας από τις δεσμεύσεις που ανέλαβε το 2015 με την υπογραφή του 3ου μνημονίου.
Εικονική αξιοποίηση
Η λύση που επιλέχθηκε για να εφαρμοστεί ως έχει ο κανονισμός λειτουργίας του Εθνικού Επενδυτικού Ταμείου και παράλληλα να ικανοποιηθεί και η ανάγκη της εφαρμογής της απόφασης του ΣτΕ ήταν αν μη τι άλλο δημιουργική. Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, μιλώντας την Τρίτη σε εκδήλωση του Υπερταμείου, ανακοίνωσε τη δημιουργία ενός νέου επενδυτικού ταμείου το οποίο θα χρηματοδοτεί επενδύσεις αιχμής με προτεραιότητα εκείνες που θα αφορούν την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση. Όπως είπε, τα πρώτα κεφάλαια του νέου ταμείου θα καταστούν διαθέσιμα μέσω της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ. Εξηγώντας, είπε ότι θα γίνει μια αποτίμηση της αξίας του 51% των μετοχών της κάθε εταιρείας ύδρευσης. Η αξία των μετοχών και των δικαιωμάτων που τις ακολουθούν θα αποτελέσει έργο ανεξάρτητου εκτιμητή. Το ποσό που θα προκύψει, θα αντιμετωπιστεί ως εικονικό τίμημα. Είναι σαφές ότι το σύνολο των χρημάτων θα προέλθει από τον κρατικό προϋπολογισμό και όχι από τις δυο εταιρείες ύδρευσης και θα διατεθεί κατά 50% για τη μείωση του χρέους με τη χρήση μέρους των ταμειακών διαθεσίμων, ενώ το υπόλοιπο 50% θα είναι το κεφάλαιο για το νέο επενδυτικό ταμείο.
Με τη σύσταση και τη λειτουργία του νέου επενδυτικού ταμείου το α’ εξάμηνο του 2024, θα έχει εφαρμοστεί στο σύνολό της η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, ενώ παράλληλα θα έχει εφαρμοστεί, όπως έχει συμφωνηθεί με την ΕΕ, η λειτουργία του "Εθνικού Επενδυτικού Ταμείου”.
