Σημειώναμε χθες από αυτή τη στήλη, ότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου δεν συμφωνούν με το «παζάρι» που επιχειρεί ο ισλαμιστής ηγέτης της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν. Ποιος είναι αυτός ο περίεργος “συμβιβασμός”;
-Να δώσει, δηλαδή, την έγκριση του για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και οι Ηνωμένες Πολιτείες να ενεργοποιήσουν, από την πλευρά τους, την πώληση των μαχητικών F-16 ξεπερνώντας το “‘οχι” των Αμερικανών νομοθετών.
Επίσης γράφαμε ότι ισχυροί νομοθέτες δεν συνδέουν την πώληση των F-16 με την άρση των τουρκικών αντιρρήσεων για τη σουηδική ένταξη. Βεβαίως, υπάρχουν και αυτοί που συνδέουν τα δύο προβλήματα
Όλα τα παραπάνω επιβεβαιώθηκαν από τα πιο επίσημα χείλη. Έκαναν σχετικές δηλώσεις η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Karine Jean-Pierre, και ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν, από τη Σουηδία όπου βρισκόταν χθες.
- Η εκπρόσωπος του Προέδρου Μπάιντεν, δήλωσε -απαντώντας σε ερωτήσεις των διαπιστευμένων δημοσιογράφων- ότι η έγκριση της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ «δεν αποτελεί προϋπόθεση» για την πώληση των F-16 στην Τουρκία.
Πρόσθεσε ότι το Κογκρέσο διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στις πωλήσεις όπλων. Ήταν μία υπενθύμιση προς την Άγκυρα ότι ο Αμερικανός Πλανητάρχης μπορεί να υποστηρίζει αυτήν την αγοραπωλησία, αλλά έχουν τον τελευταίο ρόλο δύο βουλευτές και δύο γερουσιαστές.
Αυτή τη στιγμή οι τρεις είναι εναντίον της Τουρκίας, ακόμα και εάν συμφωνήσει ο Ερντογάν για τη σουηδική ένταξη στη Συμμαχία, και ο τέταρτος δεν έχει αποφασίσει στο 100% τι θα πράξει. Για να πραγματοποιηθεί η πώληση των F-16 πρέπει να συμφωνήσουν και οι τέσσερις νομοθέτες.
Από την πλευρά του, ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας ξεκαθάρισε και αυτός δημόσια ότι δεν συνδέονται τα δύο θέματα. Η ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και οι συζητήσεις με την Τουρκία για την αγορά των μαχητικών F-16 είναι «ξεχωριστά ζητήματα», τόνισε ο Άντονι Μπλίνκεν.
- Που βρίσκονται τα πράγματα:
Και τα δυο, και η ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και η πώληση των F-16 έχουν κτυπήσει …τοίχο. Βρίσκονται μπροστά στο απόλυτο αδιέξοδο.
Η Τουρκία, δεν έχει συμφωνήσει και ταλαιπωρεί τη Σουηδία. Και αντι να πει το “ναι”, ο Ερντογάν έδωσε εντολή στον υποτακτικό του αυταρχικό πρωθυπουργό της Ουγγαρίας να δημιουργήσει και αυτός προβλήματα. Άρα, οι δύο χώρες μέλη του ΝΑΤΟ που έχουν σχέση με τη Μόσχα, θέτουν εμπόδια στη Σουηδία. Προβλέψεις δεν μπορούν να γίνουν.
Χθες, ο κ. Μπλίνκεν τηλεφώνησε στον Τούρκο ομόλογό του, Μεβλούτ Τσαβούσογλου για το θέμα. Μετά τα συγχαρητήρια, ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας τόνισε την αξία που δίνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες στη διμερή σχέση με την Τουρκία.
Επίσης, ο υπουργός Μπλίνκεν τόνισε τη σημασία της ενότητας του ΝΑΤΟ και επανέλαβε την ισχυρή πεποίθησή του ότι η Σουηδία είναι έτοιμη να ενταχθεί στη Συμμαχία τώρα.
Προφανώς άκουσε την ίδια γνωστή τουρκική προπαγάνδα, ότι η Σουηδία κρύβει Κούρδους και Τούρκους …τρομοκράτες.
Δημοσιεύουμε τις ερωτήσεις και τις απαντήσεις στην ενημέρωση του Λευκού Οίκου και στη συνέντευξη Τύπου του κ. Μπλίνκεν, στη Σουηδία για να έχουν οι αναγνώστες καθαρή εικόνα για δύο ζητήματα, που αφορούν και την Ελλάδα, και την Κύπρο.
- Παρακάτω ακολουθεί ο διάλογος της εκπροσώπου του Λευκού Οίκου με τους δημοσιογράφους
ΕΡΩΤΗΣΗ: Ευχαριστώ. Έχω μια ερώτηση για το ΝΑΤΟ και μετά μια ερώτηση Αφγανιστάν-Ιράν. Ξεκινώντας από το ΝΑΤΟ: Όταν η Πρωθυπουργός της Δανίας επισκεφθεί τη Δευτέρα, ο Πρόεδρος θα της μιλήσει για να είναι ίσως μεσολαβητής με την Τουρκία για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ;
Και μετά, επίσης, μπορείτε απλώς να μας ενημερώσετε για τα F-16 και την ένταξη της Σουηδίας; Είναι αυτό κάτι που — που ο Λευκός Οίκος αναμένει να έχει διευθετήσει μέχρι τη στιγμή που θα γίνει η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ;
ΚΥΡΙΑ ΖΑΝ-ΠΙΕΡ: Λοιπόν, δύο πράγματα μπορώ να πω. Όπως γνωρίζετε, ο Πρόεδρος –δημοσιοποιήσαμε τη συνομιλία του Προέδρου με τον Ερντογάν χθες. Είχαν μια –ξεκάθαρη, μια συζήτηση.
Αλλά σε αυτόν — σε αυτόν — σε αυτόν τον διάλογο, ο Πρόεδρος εξέφρασε την έντονη επιθυμία του για την Τουρκία να εγκρίνει την αίτηση της Σουηδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ, κάτι που –το οποίο– θα θέλαμε να συμβεί το συντομότερο δυνατό, ώστε -και το ανέφερε σε μια-σε εκείνη τη συζήτηση τους.
Δεν πρόκειται να προλάβω τι πρόκειται να είναι στην ημερήσια διάταξη, τι πρόκειται να προκύψει από την επίσκεψη της πρωθυπουργού της Δανίας που θα συμβεί μια εβδομάδα.
Κοιτάξτε, όταν πρόκειται για, ξέρετε, οποιουσδήποτε όρους, καθώς σχετίζονται με τα F-16 –τις πωλήσεις των F-16 στην Τουρκία και- όπως και με αυτούς που εγκρίνουν την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Κοιτάξτε, δεν είναι… – αυτό δεν είναι – αυτό δεν είναι προϋπόθεση. Ο Πρόεδρος Μπάιντεν από καιρό έκανε σαφές ότι υποστηρίζει την πώληση των F-16 -το έχετε ακούσει από αυτό το βήμα- στην Τουρκία, κάτι που θα βοηθούσε στη διευκόλυνση της διαλειτουργικότητας του ΝΑΤΟ.
Λοιπόν, κοιτάξτε, το Κογκρέσο έχει σημαντικό ρόλο στην παροχή, στην πώληση όπλων. Και έτσι, θα άφηνα τα υπόλοιπα στο Κογκρέσο.
Αλλά ο Πρόεδρος ήταν πολύ σαφής πού βρίσκεται σε αυτό — σε αυτό.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Ευχαριστώ, Karine. Σε συνέχεια της ερώτησης σχετικά με το τηλεφώνημα του Ερντογάν και του Προέδρου Μπάιντεν, χθες. Ο Πρόεδρος είπε ότι όταν αναφέρεται στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, θα το συζητήσουμε την επόμενη εβδομάδα. Έχει προγραμματιστεί άλλη κλήση; Ξέρετε σε τι αναφέρεται;
ΚΥΡΙΑ ΖΑΝ-ΠΙΕΡ: Όχι, δεν έχω τηλεφωνική συνομιλία να σας αναφέρω αυτήν τη στιγμή.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Ναι. Κύριε Υπουργέ Blinken, τι πιστεύετε για το γεγονός ότι υπάρχουν ακόμη δύο χώρες που εμποδίζουν τη σουηδική αίτηση (για ένταξη στο) ΝΑΤΟ; Και είναι οι ΗΠΑ πρόθυμες να ασκήσουν μεγαλύτερη πίεση σε αυτές τις χώρες προκειμένου να επιταχύνουν τη διαδικασία;
ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΜΠΛΙΝΚΕΝ: Ευχαριστώ. Άρα η ενταξιακή διαδικασία είναι ακριβώς αυτή, είναι μια διαδικασία. Και στην πραγματικότητα, αν το δει κανείς με ιστορικούς όρους, έχει αφαιρεθεί – προχώρησε εξαιρετικά γρήγορα με την ένταξη της Φινλανδίας και, πολύ σύντομα, την ένταξη της Σουηδίας. Μέσω αυτής της διαδικασίας, μεμονωμένα μέλη της Συμμαχίας μπορούν να θέσουν ζητήματα που τους απασχολούν και, φυσικά, η Τουρκία το έχει κάνει τους τελευταίους μήνες. Και νομίζω ότι δικαίως έχει επικεντρώσει την προσοχή της σε ορισμένες από τις ανησυχίες της για την ασφάλεια που τόσο η Σουηδία όσο και η Φινλανδία έχουν λάβει αξιοσημείωτα βήματα για να τα αντιμετωπίσουν, σημαντικά.
Πιστεύω λοιπόν ότι είναι προς τιμήν της Τουρκίας που μπόρεσε να επικεντρώσει όλη τη Συμμαχία σε ορισμένες από αυτές τις ανησυχίες, αλλά είναι προς τιμήν της Σουηδίας καθώς και της Φινλανδίας που ανέλαβαν συγκεκριμένα μέτρα για να αντιμετωπίσουν αυτές τις ανησυχίες. Από την οπτική γωνία των Ηνωμένων Πολιτειών, είναι τώρα η ώρα να οριστικοποιηθεί η ένταξη της Σουηδίας. Και πάλι, έχουν γίνει πολύ σημαντικά βήματα για την αντιμετώπιση πολύ θεμιτών ανησυχιών, και νομίζω ότι όσον αφορά τα δικά της προσόντα για ένταξη, από την πρώτη μέρα είχε τα προσόντα ακριβώς επειδή ήταν ένας τόσο μακροχρόνιος εταίρος του ΝΑΤΟ. Φυσικά, (και στην) Ευρωπαϊκή Ένωση, και με αξίες που είναι κατά βάση ίδιες.
Ανυπομονούμε λοιπόν να ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία τις επόμενες εβδομάδες. Δεν έχουμε καμία αμφιβολία ότι μπορεί να είναι, και πρέπει να είναι, και περιμένουμε να είναι.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Εντάξει, η επόμενη ερώτηση πηγαίνει στη Missy Ryan.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Ευχαριστώ. Εντάξει, γεια.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΜΠΛΙΝΚΕΝ: Μίσι.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Θα ήθελα επίσης να ρωτήσω για το ζήτημα της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Κύριε Υπουργέ, ο Πρόεδρος Μπάιντεν πρότεινε χθες ότι θα μπορούσε να υπάρξει κάποιου είδους συμφωνία που θα συνδέει την τουρκική έγκριση της σουηδικής ένταξης με την παροχή των F-16 στην Τουρκία. Έχετε ενδείξεις ότι η Τουρκία θα υποχωρήσει τώρα για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ τώρα που έχουν τελειώσει οι εκλογές και έχετε ενδείξεις ότι βασικοί νομοθέτες στις Ηνωμένες Πολιτείες θα υποστηρίξουν τώρα την προμήθεια της Τουρκίας με F-16; Και μετά, επίσης, για τις τουρκικές εκλογές, με συγχωρείτε, δεδομένου του ιστορικού της κυβέρνησης του Ερντογάν σχετικά με το κράτος δικαίου, τη δημοκρατία και την ένταξη, ανησυχείτε ότι οι συνθήκες γύρω από αυτά τα πράγματα μπορεί να επιδεινωθούν περαιτέρω στην Τουρκία μετά τις εκλογές; Ευχαριστώ.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΜΠΛΙΝΚΕΝ: Missy, (απαντώντας) στην ερώτησή σας, επιτρέψτε μου πρώτα να πω ότι είναι σκόπιμο κάθε Σύμμαχος να έχει ξεκάθαρο λόγο για την αποδοχή νέων μελών ή την ένταξη νέων μελών, επειδή αφορά το άρθρο 5. Κάθε μέλος κάνει μια επίσημη δέσμευση προς κάθε άλλο μέλος ότι θα συμμετάσχει στην υπεράσπισή τους εάν είναι θύματα επιθετικότητας. Και επομένως είναι σημαντικό κάθε μέλος να έχει τη γνώμη του σε αυτή τη διαδικασία. Και όπως είπα νωρίτερα, με ιστορικούς όρους, αυτό έχει προχωρήσει εξαιρετικά γρήγορα και πιστεύουμε ότι πρέπει να καταλήξει σε ένα συμπέρασμα τώρα.
Όσον αφορά την ένταξη της Σουηδίας και τα F-16, αυτά είναι ξεχωριστά ζητήματα. Και τα δύο, ωστόσο, είναι ζωτικής σημασίας, κατά την κρίση μας, για την ευρωπαϊκή ασφάλεια. Έχω ήδη ξεκαθαρίσει γιατί είναι βαθιά προς το συμφέρον της Συμμαχίας και των Ηνωμένων Πολιτειών να έχουν τη Σουηδία ως επίσημο σύμμαχο στο ΝΑΤΟ. Και όπως είπα, αναμένουμε ότι αυτή η διαδικασία θα ολοκληρωθεί τις επόμενες εβδομάδες. Αλλά γνωρίζουμε ότι η Συμμαχία μας θα είναι ισχυρότερη και θα είμαστε καλύτερα όταν ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία. Και γι’ αυτό προτρέπουμε τόσο την Τουρκία όσο και την Ουγγαρία, η οποία επίσης δεν έχει επικυρώσει ακόμη, να επικυρώσουν την προσχώρηση το συντομότερο δυνατό. Δεν υπάρχει λόγος για άλλο χρόνο. Η Σουηδία είναι έτοιμη τώρα. Αυτή η απόφαση πρέπει να είναι – πρέπει να προχωρήσουμε τώρα.
Όσον αφορά τα F-16, η κυβέρνησή μας ήταν πολύ σαφής: πιστεύουμε ότι είναι σημαντικό η Τουρκία να διαθέτει τα F-16 ή τις αναβαθμίσεις των F-16, ως κρίσιμο μέλος της Συμμαχίας ΝΑΤΟ, για να βεβαιωθεί ότι επιχειρούν με τα υψηλότερα πρότυπα της Συμμαχίας, ότι είναι πλήρως διαλειτουργικά με κάθε άλλο σύμμαχο. Αυτό, επίσης, είναι προς το συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών, και γι’ αυτό το υποβάλαμε προς εξέταση.
Είναι εξίσου αλήθεια ότι υπάρχουν μέλη του Κογκρέσου που αισθάνονται έντονα, και ενώ δεν συνδέουμε τα δύο ζητήματα –όταν λέω εμείς, εννοώ την κυβέρνηση Μπάιντεν– ορισμένα μέλη του Κογκρέσου είναι. Συνδέουν την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ με την πρόοδο στα F-16. Το Κογκρέσο είναι ένας πλήρως ισότιμος και ανεξάρτητος κλάδος της κυβέρνησης. Η φωνή τους και η ψήφος τους σε οποιεσδήποτε τέτοιες αποφάσεις είναι φυσικά κρίσιμη. Αλλά από τη δική μας οπτική, πιστεύουμε ότι και οι δύο πρέπει να προχωρήσουν και να προχωρήσουν όσο το δυνατόν γρηγορότερα, δηλαδή η ένταξη της Σουηδίας και η πρόοδος στο πακέτο F-16. Γενικότερα, όπως πάντα, εστιάζουμε στις ενέργειες οποιασδήποτε κυβέρνησης, οποιουδήποτε δεδομένου εταίρου, όχι σε υποθετικές σκέψεις σχετικά με το τι μπορεί ή δεν μπορεί να κάνει στο μέλλον. Θα παραμείνουμε συγκεντρωμένοι στις ενέργειές τους.
- Ο Μιχάλης Ιγνατίου είναι διαπιστευμένος ανταποκριτής στο Λευκό Οίκο και συγγραφέας. Είναι ο ιδρυτής της ιστοσελίδας Hellas Journal