Το καλωδιακό τηλεοπτικό δίκτυο CNN δημοσιεύει άρθρο της Nadeen Ebrahim, στο οποίο επισημαίνει ότι αν κερδίσει η αντιπολίτευση θα υπάρξει στροφή της Τουρκίας προς την Δύση αλλά με κάποια όρια.
Τίτλος: με τίτλο A change in Turkish leadership might not spell the end of ties with Russia – Μια αλλαγή στην τουρκική ηγεσία μπορεί να μην σημαίνει το τέλος των δεσμών με τη Ρωσία
Στο αποκορύφωμα της προεκλογικής εκστρατείας και μόλις τρεις εβδομάδες πριν ανοίξουν οι κάλπες, ο Τούρκος Πρόεδρος Ερντογάν και ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν σε μια διαδικτυακή τελετή εγκαινίασαν τον πρώτο πυρηνικό σταθμό της Τουρκίας, μια κίνηση που οδήγησε στην περαιτέρω σύσφιξη των σχέσεων των δύο χωρών.
Η εκδήλωση τον περασμένο μήνα περιελάβανε εικόνα από την εναρκτήρια παράδοση πυρηνικών καυσίμων στο εργοστάσιο Akkuyu στην επαρχία Μερσίνας, το οποίο είναι το πρώτο στον κόσμο που η κατασκευή, ιδιοκτησία και λειτουργία του είναι από μία εταιρεία – αυτή είναι η κρατική εταιρεία ατομικής ενέργειας της Ρωσίας Rosatom.
Με αυτό, η Τουρκία επέκτεινε την ενεργειακή της εξάρτηση από τη Μόσχα τη στιγμή που οι σύμμαχοί της στον Οργανισμό Βορειοατλαντικού Συμφώνου (ΝΑΤΟ) μείωναν τέτοιους δεσμούς, για να στερήσουν από τη Ρωσία τη μόχλευση εναντίον τους. Επίσης, ενισχύθηκε η μακροπρόθεσμη παρουσία της Μόσχας στην Τουρκία.
Η σύσφιξη των δεσμών μεταξύ Ερντογάν και Πούτιν έχει προκαλέσει αναταραχή στη Δύση, με κάποιους να παρακολουθούν τις επερχόμενες εκλογές, προσδοκώντας μια πιθανή έξοδο του Ερντογάν.
Ο Τούρκος ισχυρός άνδρας το ξέρει αυτό. Όταν ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Άγκυρα Jeff Flake επισκέφθηκε τον Μάρτιο τον κύριο εκλογικό αντίπαλο του Ερντογάν, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο Ερντογάν επιτέθηκε εναντίον του, αποκαλώντας την επίσκεψη του Αμερικανού διπλωμάτη «ντροπή» και προειδοποιώντας ότι η Τουρκία πρέπει να «δώσει ένα μάθημα στις ΗΠΑ» σε αυτές τις εκλογές».
Οι αναλυτές είπαν ότι ακόμη και αν ο Ερντογάν εκδιωχθεί από την εξουσία, δεν είναι δεδομένη μια στροφή της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας. Ενώ παράγοντες της αντιπολίτευσης έχουν δείξει ότι εάν επικρατήσουν στις εκλογές, θα επιστρέψει η Τουρκία πίσω στη Δύση, άλλοι λένε ότι τα βασικά ζητήματα εξωτερικής πολιτικής είναι πιθανό να παραμείνουν αμετάβλητα.
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, η Τουρκία του Ερντογάν έχει αναδιαρθρωθεί από ένα έντονα κοσμικό και με δυτικό προσανατολισμό κράτος σε ένα πιο συντηρητικό και θρησκευτικά προσανατολισμένο.
Ένα μέλος του ΝΑΤΟ που διαθέτει τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό της συμμαχίας, έχει ενισχύσει τους δεσμούς του με τη Ρωσία και το 2019 αγόρασε ακόμη και όπλα από αυτήν σε πείσμα των ΗΠΑ. Ο Ερντογάν αγνοώντας την Δύση συνεχίζει να διατηρεί στενούς δεσμούς με τη Ρωσία, καθώς η Μόσχα συνεχίζει την επίθεση στην Ουκρανία. Αλλά έχει προκαλέσει και πονοκέφαλο στα σχέδια επέκτασης του ΝΑΤΟ, εμποδίζοντας την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας.
Η Τουρκία, ωστόσο, ήταν επίσης και χρήσιμη στους δυτικούς συμμάχους της. Πέρυσι η Άγκυρα βοήθησε στη διαμεσολάβηση μιας σημαντικής συμφωνίας εξαγωγής σιτηρών μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας και μάλιστα παρείχε στην Ουκρανία drones που έπαιξαν ρόλο στην αντιμετώπιση των ρωσικών επιθέσεων.
«Νομίζω ότι υπάρχουν τομείς όπου θα δούμε ριζική αλλαγή, εάν η αντιπολίτευση κερδίσει, και πολλοί από τους συναδέλφους μας και τους Ευρωπαίους διπλωμάτες στην Άγκυρα ρωτούν σε ποιο βαθμό η Τουρκία θα στραφεί πίσω στους δυτικούς συμμάχους της», δήλωσε ο Ονούρ Ιστζί, επίκουρος καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Bilkent στην Άγκυρα, σημειώνοντας ότι «αν κερδίσει η αντιπολίτευση, το πρώτο πράγμα που θα κάνει είναι να ενισχύσει τους δεσμούς με τη Δύση».
«Αλλά ακόμη κι αν οι σχέσεις με τη Δύση ενισχυθούν, θα υπάρξουν κάποια όρια στην στροφή της Τουρκίας προς τη Δύση, δεδομένου του πόσο βαθιά συνυφασμένες έχουν γίνει οι τουρκικές και ρωσικές οικονομίες, ειδικά όσον αφορά την ενέργεια», είπε. Μεγάλο μέρος της εξωτερικής πολιτικής του Ερντογάν καθοδηγείται από οικονομικούς λόγους, είπε ο Isci. Και αυτό είναι πιθανό να συνεχιστεί και στην επόμενη κυβέρνηση. Η Τουρκία είναι βασικός εμπορικός εταίρος για τη Ρωσία, καθώς και κόμβος για χιλιάδες Ρώσους που διέφυγαν μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, επενδύοντας χρήματα σε ακίνητα και σε άλλους τομείς.
Το εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών είναι σε άνοδο και τον περασμένο μήνα ο Πούτιν είπε ότι η Ρωσία επιθυμούσε να εμβαθύνει περαιτέρω τους οικονομικούς της δεσμούς με την Άγκυρα. Σύμφωνα με το ρωσικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων TASS, το διμερές εμπόριο ξεπέρασε τα 62 δις δολ. το 2022. Αυτό καθιστά τη Ρωσία μεταξύ των μεγαλύτερων εμπορικών εταίρων της Τουρκίας.
Ωστόσο, η ΕΕ, παραμένει ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Τουρκίας, με το διμερές εμπόριο να φτάνει περίπου τα 219 δις δολάρια, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το εμπόριο με τις ΗΠΑ ανήλθε περίπου στα 33,8 δις δολάρια το 2022.
Η γεωγραφική εγγύτητα της Ρωσίας με την Τουρκία, καθώς και τα οικονομικά της συμφέροντα στην Άγκυρα, καθιστούν πιθανό ότι ένας διαφορετικός ηγέτης από τον Ερντογάν θα εξακολουθούσε να διατηρεί καλές σχέσεις με τη Ρωσία, ενώ παράλληλα θα αγκίστρωνε σταθερά την Τουρκία στις δυτικές δημοκρατικές συμμαχίες της, ανέφερε στο CNN ο Μουράτ Σομέρ, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Koτς στην Κων/λη. «Όσον αφορά την προοπτική της χώρας, θα είναι σε μεγάλο βαθμό προσανατολισμένη προς τη δημοκρατική Δύση», είπε ο Σομέρ.
Μετά από αρκετές καθυστερήσεις, η Τουρκία επέτρεψε φέτος στη Φινλανδία να ενταχθεί τελικά στο ΝΑΤΟ, αλλά συνεχίζει να εμποδίζει την ένταξη της Σουηδίας. «Είναι πολύ πιθανό ότι ανεξάρτητα από το ποιος θα κερδίσει τις εκλογές, η Άγκυρα να επικυρώσει την ένταξη της Σουηδίας αργότερα το 2023, αφού τεθεί σε ισχύ η νέα αντιτρομοκρατική νομοθεσία στη Σουηδία», δήλωσε στο CNN ο Νιγκάρ Γκιοκσέλ, Διευθυντής Τουρκίας στο International Crisis Group.
Ωστόσο, ενώ οι σχέσεις με την ΕΕ ενδέχεται να βελτιωθούν εάν κερδίσει η αντιπολίτευση, ο δρόμος μπορεί να είναι μεγαλύτερος και πιο δύσκολος με τις ΗΠΑ, λένε οι ειδικοί. «Όταν αναφέρουμε τη σχέση της Τουρκίας με τη Δύση… μερικές φορές παίρνουμε και τα δύο άκρα του Ατλαντικού ως ένα», είπε ο Ιστζί. «Η σχέση της Τουρκίας με τις ΗΠΑ έχει φτάσει σε αδιέξοδο και έχει πάρει την κατηφόρα για πολύ καιρό».
Είτε νικήσει ο Ερντογάν είτε η αντιπολίτευση – πρόσθεσε- η Τουρκία θα προσπαθήσει να «ξεχωρίσει τη σχέση της με τις ΗΠΑ και την ΕΕ», δεδομένης της εξάρτησης της Άγκυρας από τους ευρωπαίους εμπορικούς της εταίρους.
ΠΗΓΗ: Τηλεοπτικό δίκτυο CNN/ https://hellasjournal.com
