Ιράν: «Ρίξε κάτω το τουρμπάνι του μουλά»

 

Όταν η νεαρή Ιρανή κουρδικής καταγωγής Μάχσα Αμίνι πέθανε κατά την κράτησή της από την αστυνομία των ηθών στις 16 Σεπτεμβρίου, ολόκληρο το Ιράν συγκλονίστηκε. Ο θάνατός της μετατράπηκε σε σύμβολο στον αγώνα κατά του συστήματος. Έκτοτε, οι ιρανικές αρχές προσπαθούν με τη χρήση βίας να βάλουν τέλος στις διαδηλώσεις και τις πολιτικές συγκεντρώσεις. Η πολιτική ηγεσία του Ιράν βρίσκεται υπό τεράστια πίεση – για πρώτη φορά τόσο έντονη, μετά από δεκαετίες.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις ακτιβιστών για τα ανθρώπινα δικαιώματα, σχεδόν 15.000 διαδηλωτές έχουν συλληφθεί, ενώ περισσότεροι από 340 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων. Το κλίμα φόβου είναι διάχυτο σε πολλές περιοχές, ενώ την οργάνωση των διαδηλώσεων δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο ο έλεγχος του διαδικτύου. Αυτό είναι ένας ακόμη λόγος, για τον οποίο οι διαδηλωτές αναζητούν και άλλους τρόπους να εκφράσουν τη δυσαρέσκειά τους. Ας δούμε μερικές από τις νέες μορφές κοινωνικής ανυπακοής που γεννήθηκαν την περίοδο των κινητοποιήσεων στο Ιράν:

Στόχος ακτιβιστών το... τουρμπάνι του μουλά

Μία δράση που στρέφεται άμεσα κατά των μουλάδων του Ιράν. Σε βίντεο που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο, Ιρανοί μουλάδες περπατούν στο δρόμο, ενώ κάποιος τους πλησιάζει αθόρυβα -και γρήγορα- από πίσω. Με μία κίνηση-αστραπή, ρίχνουν το τουρμπάνι του μουλά στο δρόμο και απομακρύνονται. Πρόκειται για μία δράση που έχει μετατραπεί στο μεταξύ σε… σπορ, καθώς σε πολλές ιστοσελίδες γίνεται μέχρι και ανάλυση των βίντεο, ώστε να υπολογιστεί η απόσταση που διένυσε το τουρμπάνι μέχρι να πέσει στο δρόμο.

Αγκαλιές στο δημόσιο χώρο

Το να δείχνει κανείς στοργή είναι ιδιωτική υπόθεση στο Ιράν. Ωστόσο εδώ και χρόνια δεν είναι ασυνήθιστο και για ζευγάρια να περπατούν στο δρόμο πιασμένα χέρι-χέρι. Οι αυστηροί κανόνες ενοχλούν τη νεολαία, η οποία πλέον αναζητά νέους τρόπους για να σπάσει τις κοινωνικές νόρμες που έχουν εδραιωθεί: Μία νεαρή γυναίκα απλώνει τα χέρια της στο δρόμο, καλώντας να την αγκαλιάσουν οι άγνωστοι περαστικοί – πίσω της μία αφίσα, στην οποία αναγράφεται: "Για το θλιμμένο έθνος του Ιράν". Πολλοί είναι οι περαστικοί που δέχονται ευχαρίστως να την αγκαλιάσουν, παρά το ότι η ενέργεια αυτή είναι παράνομη.

Ψεύτικο αίμα σε σιντριβάνια

Η βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων οδήγησε και την ιρανική καλλιτεχνική σκηνή να αναλάβει δράση. Στο μεταξύ τα βίντεο με κατακόκκινα σιντριβάνια γίνονται viral στο διαδίκτυο – από την Τεχεράνη μέχρι το κεντρικό Ιράν. Μία κίνηση που επαναφέρει στη μνήμη τον πόλεμο μεταξύ Ιράν και Ιράκ (1980-1988), όταν οι υποστηρικτές του συστήματος έριχναν μπογιά στα σιντριβάνια των νεκροταφείων εις μνήμην των νεκρών. Στόχος σε αυτή την περίπτωση ο ίδιος ο δημόσιος χώρος – μία ασυνήθιστη κριτική στην ηγεσία της Τεχεράνης.

Hashtags

Μια άλλη δράση στοχεύει στη διάδοση hashtags, τα οποία χρησιμοποιούνται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Εμφανίζονται στο δημόσιο χώρο: από γέφυρες και αυτοκινητόδρομους μέχρι τοίχους σπιτιών. Μία άκρως επικίνδυνη κίνηση, καθώς πολλοί ακτιβιστές έχουν συλληφθεί ή ακόμη και χάσει τη ζωή τους διαμοιράζοντάς τα.

Ανταποκριτές του dpa

Επιμέλεια: Χρύσα Βαχτσεβάνουhttps://www.capital.gr

Πηγή: Deutsche Welle