Του Λεωνίδα Κουμάκη μέλος του ΙΗΑ
Ο διάσημος Γάλλος σκηνοθέτης, σεναριογράφος, ηθοποιός και κριτικός κινηματογράφου Ζαν-Λυκ Γκοντάρ (Jean-Luc Godard) γεννήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου του 1930 και έφυγε από κοντά μας τον φετινό Σεπτέμβρη (13 Σεπτεμβρίου 2022).
Υπήρξε ένας κινηματογραφιστής-επαναστάτης ο οποίος ταυτίστηκε με ένα από τα πιο σημαντικά κινήματα στην ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου: Εκείνο της Νουβέλ Βαγκ στην οποία πρωταγωνίστησε την δεκαετία του 1960 με ταινίες εντελώς αντίθετες στην επικρατούσα την εποχή εκείνη μορφή του Γαλλικού Κινηματογράφου.
Χωρίς την μεταμόρφωση των μακιγιάζ ή των τεχνικών φωτισμών, με επιλογή φυσικού φωτισμού σε διάφορους χώρους, σενάρια με ημι-ελεύθερα θέματα, δημιούργησε περισσότερες από 100 ταινίες με μια πολύ ιδιαίτερη, προσωπική σφραγίδα, επηρεάζοντας σημαντικούς και καταξιωμένους σκηνοθέτες της σύγχρονής εποχής όπως οι Μάρτιν Σκορσέζε, Πιερ Πάολο Παζολίνι, Κουέντιν Ταραντίνο και Στίβεν Σόντερμπεργκ.Υποστηρικτής κινημάτων όπως ο Μαοϊσμός και ο Μαρξισμός, ανήσυχος χαρακτήρας που πάντα έψαχνε «το αντίθετο» και προσπαθούσε να δημιουργήσει κάτι καινούργιο πάνω στο τυποποιημένο και το παλιό, υπήρξε μια μεγάλη προσωπικότητα που κατέκτησε παγκόσμια αναγνώριση.
Απέναντι στις ακατάλυτες αξίες του διαχρονικού Ελληνισμού έτρεφε απεριόριστο θαυμασμό. Δεν δίσταζε να διακηρύσσει τον φιλελληνισμό του ξεκάθαρα, με την ελευθεριότητα που τον χαρακτήριζε, σε κάθε αφορμή. Σε μια συνέντευξη του, είχε εξηγήσει έναν από τους λόγους του φιλελληνισμού του, με αφορμή το έγκλημα των μνημονίων που επιβλήθηκαν στην Ελλάδα μετά το «διάγγελμα» του Γιώργου Παπανδρέου από το Καστελόριζο τον Απρίλιο του 2010, προκειμένου να σωθούν οι Γερμανικές (κυρίως) τράπεζες:
«Οι Έλληνες μας έδωσαν τη λογική. Τους χρωστάμε για αυτό. Ο Αριστοτέλης ήταν αυτός που σκέφτηκε το μεγάλο ‘επομένως’. Χρησιμοποιούμε αυτήν τη λέξη εκατομμύρια φορές, για να πάρουμε τις πιο σημαντικές μας αποφάσεις. Ήρθε η ώρα να αρχίσουμε να πληρώνουμε γι’ αυτήν. Αν κάθε φορά που χρησιμοποιούμε τη λέξη επομένως, πρέπει να πληρώνουμε 10 ευρώ στην Ελλάδα, η κρίση θα τελειώσει σε μια μέρα και οι Έλληνες δεν θα χρειαστεί να πουλήσουν τον Παρθενώνα στους Γερμανούς».
Ο Ζαν-Λυκ Γκοντάρ θεωρούσε πως ολόκληρος ο σύγχρονος πολιτισμός έχει σαν θεμέλιο λίθο του, την λέξη αυτή της Αριστοτελικής σκέψης.
Όσον αφορά τις πολεμικές αποζημιώσεις που οφείλει να καταβάλλει η εύρωστη οικονομικά Γερμανία, η Ελλάδα συνεχίζει ακόμα να ζητά δικαίωση. Οκτώ περίπου δεκαετίες μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο η Γερμανία έχει επιβάλλει στην Ελλάδα μνημόνια για να γλυτώσει τις τράπεζες της από επώδυνες ζημιές, αλλά αρνείται κατηγορηματικά να αποκαταστήσει τις τρομακτικές ζημιές που προκάλεσε η ίδια με την εισβολή της στην Ελλάδα στις 6 Απριλίου 1941. Ο Ζαν-Λυκ Γκοντάρ δεν μασούσε καθόλου τα λόγια του σχετικά και με το θέμα αυτό:
«Κάθε φορά που η Άνγκελα Μέρκελ λέει στους Έλληνες ότι σας δανεισαμε όλα αυτά τα χρήματα, επομένως πρέπει να μας επιστρέψετε με τόκους, πρέπει επομένως να τους πληρώσει πρώτα τα δικαιώματα τους!».
Σε συνέντευξη του στο «SoFilm», απαντώντας στον δημοσιογράφο Τιερί Λούνας σχετικά με το αν οι Έλληνες έχουν δίκιο να ζητούν πολεμικές αποζημιώσεις από τη Γερμανία, ήταν αφοπλιστικός:
«Φυσικά κι έχουν δίκιο! Και σας προτείνω να δείτε την ταινία Η Κληρονομιά της Κουκουβάγιας του Κρις Μαρκέρ στην οποία αντιλαμβανόμαστε ότι όλα τα χρωστάμε στην ελληνική σκέψη, η οποία διήρκησε για χιλιάδες χρόνια».
«Η κληρονομιά της Κουκουβάγιας» είναι ένα διάσημο ντοκιμαντέρ του Κρις Μαρκέρ, το οποίο αποτελείται από δεκατρία 25λεπτα επεισόδια και προβλήθηκε για πρώτη φορά στη γαλλική τηλεόραση το έτος 1989.
«Η ταινία δείχνει πώς η ελληνική σκέψη επηρέασε ακόμη και την Ιαπωνία. Αφιερώστε ένα βράδυ στο να δείτε την ταινία και το πρόβλημα ανάμεσα στη Γερμανία, την Ευρώπη και την Ελλάδα θα έχει διευθετηθεί για εσάς. Η Ευρώπη και η Γερμανία πρέπει να γονατίσουν μπροστά στην Ελλάδα και να της πουν ευχαριστώ».
Και εμείς σε ευχαριστούμε Ζαν-Λυκ για το στίγμα που άφησες στον μάταιο τούτο κόσμο και σου ευχόμαστε καλό ταξίδι στη χώρα των αγγέλων…
(αναρτήθηκε από τον Στρατηγό εα κ. Αθαν. Καραντζίκο )
