20.8.22

Η «εργαλειοποίηση» του Ισλάμ και των Πιστών στην Θράκη, ως «όπλο» από την Τουρκία εναντίον της Ελλάδας

 

Τον Απρίλιο του 2021, στο άρθρο μου «Η χειραφέτηση των Αλεβιτών της Θράκης» σημείωνα, «λίγες βδομάδες πριν στο ορεινό χωριό του Μεγάλου Δερείου στον Έβρο έλαβε χώρα ένα γεγονός, η σημασία του οποίου δεν έχει γίνει αισθητή ακόμα στη χώρα μας. Ίσως και να παραμείνει στα ψιλά της ειδησιογραφίας δυτικά του Νέστου, ωστόσο στις γειτονικές μας χώρες, τόσο σε αυτές στα βόρεια, όπου διαβιούν μουσουλμανικοί πληθυσμοί, όσο και στην Τουρκία, η είδηση αρχίζει να εξαπλώνεται ραγδαία.»

 Ενώ σημείωνα «ο ευκτήριος οίκος (cemevi) της θρησκευτικής κοινότητας των αλεβιτών μουσουλμάνων του Μ. Δερείου αποτελεί τον πρώτο λατρευτικό χώρο αλεβιτών της Ελλάδας που αποκτά επίσημη άδεια λειτουργίας από την Ελληνική Πολιτεία.

Ίσως αυτό να μην ακούγεται εντυπωσιακό εκ πρώτης όψεως, ωστόσο η τοποθέτησή του στο πολιτικό πλαίσιο της Θράκης και η αντιπαραβολή του με την αντιμετώπιση των 20 περίπου εκατομμυρίων αλεβιτών της Τουρκίας από το τουρκικό κράτος αποκαλύπτει τις πραγματικές διαστάσεις του γεγονότος.»

Το Δεκέμβριο του 2021, ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας επισκέπτεται το Θρησκευτικό κέντρο των Αλεβιτών στον Βόρειο Έβρο, που είναι γνωστό ως ο «Τεκές της Ρούσσας», ανήμερα της Παγκόσμιας Ημέρας για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.

Ο «Τεκές της Ρούσσας» ή αλλιώς ο «Τεκές του Σεγίτ Αλή Σουλτάν», είναι ένας Αλεβίτικος Τεκές, ένας θρησκευτικός χώρος συνάθροισης Δερβίσηδων του Τάγματος των Μπεκτασήδων. Ιδρύθηκε το 1400 από τον Δερβίση Σεγίτ Αλή Σουλτάν, βρίσκεται στον Βόρειο Έβρο, περίπου τρία χιλιόμετρα από το χωριό Ρούσσα, μετά το Σουφλί, κοντά στα σύνορα με τη Βουλγαρία, και θεωρείται ένας από τους παλαιότερους διατηρημένους τεκέδες στα Βαλκάνια και ένα από τα δύο σημαντικότερα κέντρα του Μπεκτασισμού παγκοσμίως.

Λίγους μήνες μετά, το Ιούνιο του 2020, εγκαινιάζεται το πρώτο Τζεμ Εβί στην Ελλάδα για τους Αλεβίτες. «σήμερα είμαστε όλοι εδώ, Μουσουλμάνοι και Χριστιανοί, από την Ελλάδα, τη Βουλγαρία και την Τουρκία. Τι είναι αυτό που μας έχει φέρει σήμερα εδω; Η κοινή αγάπη μας για τον Θεό», είχε τονίσει ο γενικός γραμματέας Θρησκευμάτων του υπουργείου Παιδείας Γιώργος Καλαντζής, και συνέχισε: «Και αυτό ακριβώς είναι κάτι πολύ σημαντικό που έχει γίνει σήμερα εδώ, στην άκρη της χώρας μας, στο χωριό το δικό σας, χάρη στη δική σας δουλειά, στη δική σας πίστη, στις δικές σας προσπάθειες, στη δική σας αγάπη. Αυτό, λοιπόν, που μας έφερε εδώ, αυτό που μας ενώνει, από διαφορετικές θρησκείες και από διαφορετικές χώρες, είναι η απάντηση για το ποιο μπορεί να είναι το μέλλον. Ένα μέλλον κοινό για όλους μας, ένα μέλλον ευημερίας, ένα μέλλον ειρήνης. Γιατί όλοι μας στο τέλος της ημέρας αυτό που θέλουμε είναι τα παιδιά μας να ζήσουν καλύτερα από ότι ζήσαμε εμείς. Και αυτό που μας διδάσκει σήμερα το Μεγάλο Δέρειο, αυτό που βλέπουμε σήμερα εδώ, για το λόγο που είμαστε εδώ, είναι ότι αυτός είναι ο δρόμος». Και συμπλήρωσε :«Η ελληνική πολιτεία ήταν, είναι και θα συνεχίσει να είναι υποστηρίκτρια. Γιατί αυτό λέει το Σύνταγμα μας. Το Σύνταγμά μας, στο άρθρο 13, λέει ότι το ελληνικό κράτος, η ελληνική πολιτεία έχει το καθήκον να προστατεύει και να εγγυάται τη θρησκευτική ελευθερία όλων. Σήμερα είναι μία ιστορική μέρα όχι μόνο για σας εδώ αλλά για όλους μας και έγινε πραγματικότητα χάρη στη δική σας δουλειά στη δική σας θέληση. Σας ευχαριστώ θερμά για την πρόσκληση που είναι ιδιαίτερα τιμητική και για το υπουργείο Παιδείας και για τη χώρα μας και εύχομαι οι μέρες που έρχονται να είναι και θα είναι καλύτερες από τις μέρες που αφήσαμε πίσω μας».

Η «Εργαλειοποίηση» του Ισλάμ και των Πιστών ως «όπλο» από την Τουρκία εναντίον της Ελλάδας

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 η (σουνιτική) Τουρκία θέτει σε εφαρμογή μια συντονισμένη πολιτική χειραγώγησης των 4.000 περίπου αλεβιτών της Θράκης που διαβιούν κυρίως στην ανατολική ορεινή Ροδόπη και Έβρο και αποτελούν κλάδο του σιϊτικού Ισλάμ που ακολουθεί τη σουφική διδασκαλία του Χατζή Μπεκτάς Βελή. Το 1997 με την καθοδήγηση και την οικονομική συνδρομή της Τουρκίας ιδρύεται ο Μειονοτικός Εκπολιτιστικός & Μορφωτικός Σύλλογος «ΧΙΛΙΑ», με σκοπό την ανάληψη της διοργάνωσης των λατρευτικών και εορταστικών εκδηλώσεων των Αλεβιτών της Θράκης. Απώτερος σκοπός της Τουρκίας αποτελεί η θρησκευτική ομογενοποίηση των μουσουλμάνων της Θράκης υπό σουνιτική (τουρκική) σημαία κατ’ αναλογία της προσπάθειας ταυτοτικής ομογενοποίησης των συνιστωσών της μουσουλμανικής μειονότητας (Πομάκων και Ρομά).

Ο ανωτέρω σύλλογος, που συνενώνει για πρώτη φορά τους (ανυποψίαστους ακόμα) αλεβίτες της Θράκης, αρχίζει από τα μέσα της δεκαετίας του 2000 να εισαγάγει πρακτικές και έθιμα από τη γειτονική Τουρκία (μουσικά συγκροτήματα, ψάλτες, παλαιστές, κλπ), ενώ αρχίζει να εγγράφει ως μέλη και σουνίτες (με δεδηλωμένα φιλοτουρκικά φρονήματα). Επιπλέον, από τα τέλη της δεκαετίας του 2000 στα μεγάλα πανηγύρια αρχίζουν να κάνουν την εμφάνισή τους ο τούρκος Γενικός Πρόξενος της Κομοτηνής, ο αντίστοιχος «ψευτομουφτής» και οι γνωστοί φιλοπροξενικοί παράγοντες της μειονότητας, οι οποίοι αναλαμβάνουν πολυδάπανα έργα εντός του ιερού αλεβιτικού χώρου του Τεκέ της Ρούσας (του δεύτερου ιερότερου χώρου των αλεβιτών μετά τoν τάφο του Χατζή Μπεκτάς Βελή στην Καππαδοκία της Τουρκίας), ενώ αρχίζουν να ανακαινίζουν και το κοντινό τέμενος της Ρούσας για να προσελκύσουν και να αναδείξουν το σουνιτικό στοιχείο.

Η όλο και εντονότερη επέμβαση των σουνιτών αρχίζει να προκαλεί τη δυσφορία και την καχυποψία των αλεβιτών, ενώ η σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρι είναι η εκλογή το 2015 ενός σουνίτη προέδρου στον ανωτέρω σύλλογο. Για πρώτη φορά τότε ο επικεφαλής της άτυπης Επιτροπής Προστασίας του Τεκέ της Ρούσας (που αποτελείται από εκπροσώπους των 12 αλεβιτικών χωριών της Θράκης) απευθύνεται στην Ελληνική Πολιτεία για προστασία. Η έκκληση αυτή θα καταλήξει το 2018 στην άτυπη αναγνώριση της Επιτροπής των Αλεβιτών του Τεκέ της Ρούσας -που αρχίζει να συνειδητοποιεί το παιχνίδι της Τουρκίας και να αποκολλάται από τις φιλοπροξενικές δομές στη Θράκη- ως μοναδικό δικαιούχο διοργάνωσης του μεγαλύτερου ετήσιου πανηγυριού των αλεβιτών «Seçek Yaylası» στο ύψωμα «χίλια» του Νομού Σουφλίου. Από την άλλη, ο Σύλλογος “ΧΙΛΙΑ” αρχίζει να διοργανώνει αντιπανηγύρι σε διαφορετική περιοχή, το οποίο σταδιακά εκφυλίζεται και του γυρνά την πλάτη η πλειοψηφία των αλεβιτών. Με το τουρκικό εγχείρημα να αποτυγχάνει, επόμενο βήμα στην απεξάρτηση του αλεβιτικού στοιχείου από τον τουρκικό εναγκαλισμό και στην αυτόνομη ύπαρξή του αποτελεί η χορήγηση άδειας του πρώτου λατρευτικού χώρου (cemevi) των αλεβιτών του Μ. Δερείου το Μάρτιο του 2021.

«Τρέμει» τους Αλεβίτες το Τουρικό Ισλάμ

Τη στιγμή, λοιπόν, που η Ελληνική Πολιτεία κάνει πράξη τη θρησκευτική ελευθερία για μια ομάδα πιστών ενός ισλαμικού δόγματος που διαβιεί στη χώρα μας και την προστατεύει έναντι ακόμη μιας κακόβουλης επέμβασης της Τουρκίας στα εσωτερικά της χώρας μας, οι Αλεβίτες της Τουρκίας που αποτελούν περίπου το 15-20% του πληθυσμού της και είναι η δεύτερη μεγαλύτερη θρησκευτική ομάδα μετά το σουνιτικό Iσλάμ, βρίσκεται υπό διωγμό. Η τουρκική κυβέρνηση αρνείται μέχρι σήμερα να αναγνωρίσει τους ευκτήριους οίκους των Αλεβιτών (κάτι για το οποίο έχει καταδικαστεί 2 φορές από το ΕΔΔΑ), ενώ οι αλεβίτες αναγνωρίζονται ως πολιτιστική και όχι ως θρησκευτική κοινότητα και αδυνατούν να λάβουν κρατική οικονομική ενίσχυση.

Μάλιστα λίγες ημέρες πριν, ο Τούρκος Πρόεδρος, βρέθηκε στην διακοπή «νηστείας» των Αλεβιτών, από την οποία έλειπαν όλες οι οργανώσεις τους, βγάζοντας μια ανακοίνωση κατά του Ταγίπ Ερντογάν και της πολιτικής του ενάντια στους Αλεβίτες

Βλέποντας άλλη μια αντίφαση του τουρκικού κράτους απέναντι στις μειονότητές του που από τη μια διώκει απηνώς τους αλεβίτες στη χώρα του (σφαγές στο Μαράς το 1973, στη Σεβάστεια το 1993 και στην Κωνσταντινούπολη το 1995 και το 2014) και από την άλλη προσπαθεί να τους «προστατέψει» στη Θράκη, οι αλεβίτες της Θράκης μπορούν πλέον να θεωρούν ότι βρίσκονται σε ασφαλή δρόμο. Το αποδεικνύει, άλλωστε, η επίθεση στην Πολιτεία των γνωστών φιλοπροξενικών μειονοτικών «δημοσιογράφων» που ανακαλύπτουν «προσπάθεια διάσπασης της τουρκικής μειονότητας και της φιλειρηνικής συνύπαρξης των αδελφών (!) σουνιτών και αλεβιτών μπεκτασήδων στη Θράκη», αλλά και τα συγχαρητήρια δημοσιεύματα από τις γύρω χώρες που κάνουν λόγο για χειραφέτηση των αλεβιτών από την τουρκική καταπίεση.

Το τελευταίο διάστημα, πολλά γεγονότα δείχνουν ότι η σιωπηρά πλειοψηφία των μουσουλμάνων δεν συντάσσεται με τις επιλογές του Τουρκικού Προξενείου στην Κομοτηνή, και δεν αρέσκεται στην επιθετική συμπεριφορά της Τουρκίας στην Ελλάδα, μέσω της δικής τους πίστης. Αυτό που επιθυμούν οι μουσουλμάνοι στην Θράκη, είναι να μορφώσουν τα παιδιά τους, και δεν συναινούν σε ακραίες συμπεριφορές, ειδικά αν αυτές είναι εναντίον της πολιτείας.

Η χώρα σέβεται τα και τα έθιμα των μουσουλμανων στην Θράκη,συνεπώς η επιθυμία της Τουρκίας να εργαλειοποιήσει τους Έλληνες μουσουλμάνους μάλλον πέφτει στο κενό.

Τώρα που μια ομάδα «τουρκοδίαιτων» που προσπαθεί να δημιουργήσει εικόνα δύσκολης συμβίωσης, η Τουρκία βλέπει να μην υπάρχει απήχηση

Συγγραφέας: Πέτρος Ούτσης