Γράφει ο Καθηγητής Γιώργος Πιπερόπουλος*
Θα σας παρακαλέσω, και ταυτόχρονα θα σας προτρέψω, φίλες και φίλοι αναγνώστες να ξεκινήσουμε από σήμερα να γιορτάζουμε τις επόμενες μέρες μέχρι την Παρασκευή 25η Μαρτίου, 2022, που θα είναι η 201η επέτειος και η έναρξη του τρίτου αιώνα της ιστορικής εκείνης ημέρας του 1821.
Δυστυχώς, ίσως εξαιτίας της πανδημίας ή και όπως διατείνονται κάποιοι ίσως και για άλλους άγνωστους για όλους εμάς τους Έλληνες, τις Ελληνίδες και τα παιδιά μας λόγους, τον περασμένο χρόνο, το έτος 2021 που αποτελούσε τον σημαδιακό σταθμό των 200 χρόνων από την 25η Μαρτίου του 1821 ΔΕΝ γιορτάσαμε την επέτειο όπως έπρεπε...
Επέλεξα για τίτλο του σημερινού μου «πανηγυρικού» άρθρου τα τέσσερα γνώριμα, και ίσως αναπόσπαστα από το DNA του Έθνους μας χαρακτηριστικά, για να επισημάνω τη διαχρονική σημασία της κοινωνικής ψυχολογίας ηγετών και αγωνιστών στους χρόνους της Εθνικής Επανάστασης που ξεκίνσηε την 25η Μαρτίου του 1821.για την απελευθέρωση της Ελλάδας από τον ζυγό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας
Δύσκολο το 2022 καθώς συνεχίζονται οι εντάσεις εκ μέρους των γειτόνων στα αποκαλούμενα «ελληνοτουρκικά», υπάρχει το προσφυγικό που δεν σταμάτησε να συνιστά «πληγή» έστω και εάν εξαιτίας της πανδημίας δεν είναι το κύριο σημείο αναφοράς στα ειδησεογραφικά δελτία και ζούμε σε όλη την Ευρώπη την αιματηρή εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Δύσκολη η φετινή χρονιά καθώς εσείς, εγώ, τα παιδιά μας και οι απανταχού της γης Έλληνες αποτίνουμε Παρασκευή 25η Μαρτίου 2022 τον πρέποντα φόρο τιμής στους γνωστούς και άγνωστους αγωνιστές της Εθνικής Επανάστασης.
Σας θυμίζω το μάθημα της Ιστορίας το οποίο ήταν και παραμένει σαφές:
Εμείς οι Έλληνες κάθε φορά που κατορθώσαμε να παραμερίσουμε τις εθνικές αδυναμίες του διχασμού και της διχόνοιας μεγαλουργήσαμε σε συλλογικό και ατομικό επίπεδο, δείχνοντας πρωτόγνωρες για το ανθρώπινο γένος εκφάνσεις ανδρείας και αυτοθυσίας!..
Υπάρχει το απόφθεγμα που αποδίδεται στον Sir Winston Churchill και διατείνεται ότι «οι λαοί που ξεχνούν την ιστορία τους είναι καταδικασμένοι να την ξαναζήσουν…» και ενώ δεν ειπώθηκε αυτό με στόχο τους Έλληνες, τελικά έχει για εμάς ανεξίτηλα διαχρονικά νοήματα και σημασία. Ακριβώς επειδή από το 1821 μέχρι και σήμερα κάθε φορά που επιτρέψαμε στους εαυτούς μας την πολυτέλεια να… λησμονήσουμε τα διδάγματα της εθνικής μας ιστορίας δυστυχώς ξαναζήσαμε οδυνηρά τα αιώνια πάθη και μίση και τα πληρώσαμε με βαρύ φόρο αίματος και αλληλοσπαραγμών. Το σημείωσε με πικρό λυρισμό ο εθνικός μας ποιητής:
«Η διχόνοια που βαστάει ένα σκήπτρο η δολερή / καθενός χαμογελάει πάρτο λέγοντας και σύ / Κειό το σκήπτρο που σας δείχνει έχει αλήθεια ωραία θωριά / Μην το πιάστε γιατί ρίχνει εισέ δάκρυα θλιβερά…»
Από τις πρώτες μέρες του ξεσηκωμού φάνηκε ότι ο δρόμος για τη λευτεριά θα ήταν βαμμένος με αίμα, πόνο και δάκρυα. Από τη σφαγή του «Ιερού Λόχου» στη Μολδοβλαχία μέχρι την προδοσία του Υψηλάντη, από τη θυσία του Γεωργάκη Ολύμπιου στον πνιγμό του Καρπενησιώτη στον Προύθο, από τον ανασκολοπισμό του Θανάση Διάκου στη σφαγή του επισκόπου Σαλώνων Ησαΐα!..
Στη Νάουσα ο Ζώτος βάζει μπουρλότο στο μπαρούτι και γίνεται κομμάτια, ο Μάρκος Μπότσαρης πέφτει στο κεφαλόβρυσο του Καρπενησίου, ο Παπαφλέσσας θανατώνεται στο Μανιάκι, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος αφήνει την τελευταία του πνοή στον ιερό λόφο της Ακρόπολης όπου πέφτει και ο Γεώργιος Καραϊσκάκης.
Τα παραπάνω είναι μικρά μόνο δείγματα ανδρείας και αυτοθυσίας που μας καλούν, τις δύσκολες μέρες που συνεχίζουμε να βιώνουμε υπό τον έλεγχο των «Θεσμών» (της πρώην τρόικας), κλείνοντας τις οθόνες της εθνικής τηλετύφλωσης, αποχαύνωσης και αποβλάκωσης, να σκύψουμε ευλαβικά πάνω στα ιστορικά κείμενα και χωρίς φόβο και πάθος να αναπλάσουμε τα διδακτικά παραδείγματα εκείνων των ανδρών και γυναικών. Και τούτο επειδή πιστεύω ότι μόνο εάν ψηλαφίσουμε ως σύγχρονοι άπιστοι Θωμάδες «τους τύπους των ήλων» επί του σώματος της μητέρας μας Ελλάδας θα θυμηθούμε και θα μάθουμε για να μην… ξαναπάθουμε!…
Σύμφωνα με μια αξιοπρόσεκτη προσέγγιση, ο αγώνας του 1821 μπορεί να διαιρεθεί σε τρεις σημαντικές περιόδους:
Στην πρώτη περίοδο (1821 – 1825) κυριάρχησε ο ενθουσιασμός, απερίγραπτου μεγαλείου πράξεις ανδρείας και αυτοθυσίας, η βοήθεια από φιλέλληνες της Δύσης και Ανατολής, ενώ κόντεψε να χαθούν τα πάντα όταν ενεπλάκησαν σε αδελφοκτόνο σπαραγμό Ρουμελιώτες και Μοραΐτες!
Στη δεύτερη περίοδο (1825 – 1827) η Επανάσταση έφτασε στα πρόθυρα της καθολικής κατάρρευσης όταν ο Αντιβασιλέας της Αιγύπτου Μεχμέτ Αλή ήρθε να ενισχύσει τον Σουλτάνο με χερσαίες και ναυτικές δυνάμεις έχοντας επικεφαλής τον γαμπρό του στρατηγό Ιμπραήμ.
Στην τρίτη περίοδο (1827 – 1829) με την επιλογή του Ιωάννη Καποδίστρια ως πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδας με επταετή θητεία γεννήθηκε το μικρό ελεύθερο Ελληνικό Κράτος με σύνορα μέχρι τη Θεσσαλία και την Άρτα…
Την 25η Μαρτίου 1821, στη Μονή της Αγίας Λαύρας, ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ορκίζει τα παλικάρια και ο αγώνας ξεκινά… ΜΣτην προκήρυξή του προς τους Προξένους των ξένων Δυνάμεων ο Μητροπολίτης Παλαιών Πατρών Γερμανός έγραψε:
«Ημείς, το ελληνικό έθνος των Χριστιανών, βλέποντες να μας καταφρονεί το Οθωμανικόν γένος, και σκοπεύει τον όλεθρον εναντίον μας πότε μ’ ένα και πότε μ’ άλλο τρόπο, απεφασίσαμεν σταθερώς ή να αποθάνωμεν όλοι ή να ελευθερωθώμεν, και τούτου ένεκα βαστούμε τα όπλα εις χείρας ζητούντες τα δικαιώματά μας. Όντες λοιπόν βέβαιοι ότι όλα τα χριστιανικά βασίλεια γνωρίζουν τα δίκαιά μας, και όχι μόνο δεν θέλουν μας εναντιωθούν αλλά και θέλουν μας συνδράμουν, και ότι έχουν εις μνήμη ότι οι ένδοξοι πρόγονοί μας εφάνηκαν ποτέ ωφέλιμοι εις την ανθρωπότητα, διά τούτο ειδοποιούμεν την εκλαμπρότητά σας και σας παρακαλούμεν να προσπαθήσετε να ήμεθα υπό την εύνοια και προστασία του μεγάλου Κράτους τούτου…».
Σκύβοντας ευλαβικά πάνω από τις ιστορικές μνήμες εκείνων των ανδρών και γυναικών, εκείνων των γεγονότων, ας είμαστε βέβαιοι ότι θα βρούμε αμέτρητα δείγματα ΑΝΔΡΕΙΑΣ και ΑΥΤΟΘΥΣΙΑΣ, όπως θα βρούμε και αρνητές θυσίας της ζωής τους για κάποιο θαμπό ιδεώδες που δεν είχε για αυτούς άγγιγμα χειροπιαστό, άγγιγμα σαρκικό. Θα βρούμε, επίσης, ανεξίτηλα σημάδια ΔΙΧΑΣΜΟΥ και ΔΙΧΟΝΟΙΑΣ.
Σίγουρα μπορούμε εκ των υστέρων να επερωτήσουμε άτομα, πράξεις, γεγονότα και φαινόμενα και σίγουρα φέτος στις 25 Μαρτίου 2022 μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι μορφοποιούνται νέα σχήματα στους εξ Ανατολών κινδύνους και στα εκ Δυσμών εις βάρος μας «παιχνίδια», ενώ βιώνουμε την αιματηρή και καταστροφική απρόσμενη επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Προσωπικά πιστεύω ότι και σήμερα, εποχή του άκρατου ατομικισμού, των επιδερμικών διαπροσωπικών σχέσεων, της έλλειψης οραμάτων και αφοσίωσης σε ιδεώδη, υπάρχουν στην Πατρίδα μας πολλοί περισσότεροι από τους 300 του Λεωνίδα, τους 300 του Παπαφλέσσα και τους 118 του Ανδρούτσου, άνδρες, γυναίκες και παιδιά που τρέχουν ΠΡΟΣ την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, την ίδια ώρα που ολάκεροι λαοί, εγκλωβισμένοι αρχικά στην ευδαιμονία και τώρα στην τραγική ύφεση της πανδημίας covid-19 αποφεύγουν τις ευθύνες που συνεπάγεται η πραγμάτωση, η βίωση της Ελευθερίας…
Γονατίζοντας ταπεινά, με ευσέβεια και ευλάβεια, στις μνήμες επώνυμων ηγετών και αφανών αγωνιστών του αγώνα της Απελευθέρωσης σας καλώ να γιορτάσουμε την 201η επέτειο μνήμης της Μεγάλη μας διπλής γιορτής, της Πίστης και της Λευτεριάς…
Ζήτω η 25η Μαρτίου 1821 – Ζήτω το Απανταχού της Γης ΕΘΝΟΣ των Ελλήνων
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
*O Γιώργος Πιπερόπουλος, Δρ Κοινωνιολογίας - Ψυχολογίας, είναι Επίτιμος Καθηγητής Μάνατζμεντ & Μάρκετινγκ στο Βρετανικό Πανεπιστήμιο Durham, συνταξιούχος καθηγητής και πρώην Πρόεδρος του Τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας
