Απόκομμα τούρκικης εφημερίδας του 1932, που παρέμεινε για χρόνια ξεχασμένο σε ένα συρτάρι, αναδεικνύει μια απίστευτη ιστορία, που αναδεικνύει όλην την οδύνη του ξεριζωμού που επακολούθησε την Μικρασιατική Καταστροφή.
Είναι ένα απλό απόκομμα μιας τούρκικης εφημερίδας του 1932. Χωρίς καν την πηγή, χωρίς το όνομα της εφημερίδας που φιλοξένησε.
Ομως στις -όλες κι όλες – 84 λέξεις του ρεπορτάζ στην τούρκικη γλώσσα, ξεχειλίζει ο πόνος της Καταστροφής.
Τίτλος του άρθρου «Συνελήφθη ένας από τους ανταλλάξιμους που ζούσε σε μια φωλιά αρκούδας στο Αδραμμύτι».
Οπου «ανταλλάξιμος», προφανώς ένας Ελληνας και Χριστιανός κάτοικος του Αδραμμυτίου, που βάσει της Συνθήκης της Λωζάννης (η οποία ειρήσθω εν παρόδω υπεγράφη σαν σήμερα 30 Ιανουαρίου του 1923) έπρεπε να εγκαταλείψει τη Μιρασιατική του πατρίδα και να καταφύγει στην μητροπολιτική Ελλάδα.
Γράφει το ηλικίας 90 ετών ρεπορτάζ: «Πριν λίγες μέρες συνέβη ένα πολύ αξιοπρόσεκτο γεγονός. Παρότι έχουν περάσει ήδη δέκα χρόνια από την ανακατάληψη του Αδραμμυτίου, κυνηγοί ανακάλυψαν τυχαία ένα Χριστιανό από το χωριό Ζεϊτινλί, ο οποίος εκείνη την εποχή δεν διέφυγε όπως οι άλλοι, αλλά κρύφτηκε σε φωλιά αρκούδας στο όρος Κάζνταγ. (σ.σ η αρχαία Ίδη).
Τον συνέλαβαν και τον μετέφεραν στο Αδραμμύτι.
Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, αυτός ο Χριστιανός εδώ και δέκα χρόνια είχε καταφύγει σε μια φωλιά αρκούδας όπου και διέμενε συντηρούμενος με ό, τι έκλεβε από τους γειτονικούς δύο μύλους. Όταν τον έφεραν στο Αδραμμύτι, τα μαλλιά του είχαν γίνει ένα με τα γένια του, τα νύχια του είχαν μακρύνει υπερβολικά, ήταν ρακένδυτος ο ταλαίπωρος και φαινόταν κυριολεκτικώς σαν να βρισκόταν σε κατάσταση άγριου ανθρώπου».
Ξαναδιαβάζοντας το ρεπορτάζ διακρίνει τα γεγονότα πίσω από τις γραμμές. «Αυτός ο Xριστιανός» λέει το ρεπορτάζ της εφημερίδας ένας «ανταλλάξιμος» που δεν πρόλαβε να γίνει πρόσφυγας «να φύγει μαζί με τους άλλους» και άρα εμπίπτει πλέον στα οριζόμενα περί ανταλλάξιμων πληθυσμών της Συνθήκης της Λωζάννης, έφυγε από το χωριό του το Ζεϊτινλί (Ελαιώνας στα Ελληνικά) της επαρχίας του Αδραμμυτίου.
Κρύφτηκε στα βουνά, στο Καζντάγ, τη γειτονική στο χωριό του αρχαία Ίδη. Τούτο συνέβη όταν το Αδραμμύτι «ανακαταλήφθηκε», κατελήφθη δηλαδή το Σεπτέμβριο του 1922 από τους Τούρκους του στρατού του Κεμάλ Αττατούρκ αλλά και τους πολλούς Τσέτες που δρούσαν σε όλη της διάρκεια της τριετίας 1919 – 1922 στα γύρω βουνά.
Εκεί, 10 ολόκληρα χρόνια ζούσε σε μια σπηλιά αρκούδας, χωρίς ρούχα, σιτιζόμενος από ότι έκλεβε από τους μύλους της περιοχής. Μόνος του. Εγκλωβισμένος 10 ολόκληρα χρόνια σε μια σπηλιά αρκούδας.
Κανείς δεν ξέρει, κανείς δεν έμαθε, κανείς πέραν των όσων αναφέρει το δημοσίευμα δε γνωρίζει το μέλλον που του επεφύλαξε η μοίρα του».
Ήρθε στην Ελλάδα ή έμεινε στο Αδραμμύτι του για πάντα; «Αγριάνθρωπος» επέστρεψε στη φωλιά της αρκούδας, «Ημέρεψε;». Το γεγονός, παραμένει ένα απόκομμα μιας τούρκικης εφημερίδας άγνωστο ποιας, σε ένα συρτάρι. Μια ιστορία στις χιλιάδες, τις εκατοντάδες χιλιάδες ιστορίες που συνέθεσαν την ιστορία της προσφυγιάς και του Ρωμαίικου της Μικρασίας έναν ολόκληρο αιώνα τώρα.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ – ΜΠΕ, Στρατής Μπαλάσκας
Μυτιλήνη, Ελλάδα
