Νέο πρόσωπο στην ελληνική πολιτική σκακιέρα είναι ο Νίκος Ανδρουλάκης μετά από την άνετη εκλογή του στη θέση του προέδρου του ΚΙΝΑΛ-ΠΑΣΟΚ. Ποιες είναι οι θέσεις του στα ελληνοτουρκικά;
Τον περασμένο Μάϊο μιλώντας στο Delphi Economic Forum σχετικά με τις Ελληνοτουρκικές σχέσεις είχε μιλήσει για ένα «νέο Ελσίνκι».
Ο κ.Ανδρουλάκης είχε υποστηρίξει ότι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επεσήμανε ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχει, «μια τεράστια στροφή εναντίον του Ερντογάν».
Ως παράδειγμα είχε αναφέρει την πρωτοβουλία του για την υιοθέτηση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο της πρότασης για επιβολή εμπάργκο όπλων στην Τουρκία. Είχε πει ότι στην αρχή, ακόμα και η Σοσιαλιστική Ομάδα δεν ήταν πολύ θετική προς στην κατεύθυνση, με αποτέλεσμα η τροπολογία στην αρχή να απορριφθεί.
Όμως μετά την ένταση του καλοκαιριού του 2020, η τροπολογία επανακατατέθηκε στην Ολομέλεια με τη στήριξη της Σοσιαλιστικής Ομάδας και τελικά εγκρίθηκε με μεγάλη πλειοψηφία 524 ψήφων, και ενσωματώθηκε στο φάκελο σχετικά με την εμπορία όπλων προς τρίτες χώρες.
Αυτό βέβαια ελάχιστα άλλαξε κάτι στα ελληνοτουρκικά αφού η ΕΕ δεν έλαβε καμία ουσιαστική απόφαση για πραγματικές κυρώσεις έναντι της Τουρκίας.
Ο κ. Ανδρουλάκης είχε υποστηρίξει την έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που ζητούσε να ανασταλούν και επίσημα οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις και να διερευνηθεί ένα νέο μοντέλο σχέσης με την Τουρκία αν δεν υπάρξει αλλαγή στη στάση της. Υποστήριξε μάλιστα σητν ομιλία του ότι «ακόμα και χώρες όπως η Γερμανία, η Ισπανία και η Ολλανδία που έχουν σημαντικά οικονομικά συμφέροντα και έχουν έναν ρόλο Πόντιου Πιλάτου στο Συμβούλιο, εμποδίζοντας τη λήψη ουσιαστικών αποφάσεων, θα αναγκαστούν να αλλάξουν στάση όταν πάμε σε μια συζήτηση για αυτή τη νέα ειδική σχέση».
Σε γενικές γραμμές η θέση Ανδρουλάκη για την αντιμετώπιση της Τουρκία προσδιορίζεται μ΄ αυτά που είχε πει για το «νέο Ελσίνκι»:
«Για μένα το νέο Ελσίνκι πρέπει να είναι αυτό που θα σηματοδοτεί αυτή τη νέα ειδική σχέση, το καρότο και το μαστίγιο. Σήμερα, επειδή η ενταξιακή πορεία είναι μια χίμαιρα, το καρότο θα είναι η αναβάθμιση της τελωνειακής ένωση που την θέλει η Τουρκία λόγω των οικονομικών συνθηκών, καθώς είμαστε ο μεγαλύτερος εμπορικός της εταίρος αλλά και γιατί θέλει και ο Ερντογάν να πουλάει μια σχέση με την Ευρώπη στους Τούρκους πολίτες. Το μαστίγιο θα είναι ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου από την Τουρκία στο εσωτερικό και ο σεβασμός των κυριαρχικών δικαιωμάτων των γειτονικών χωρών στο εξωτερικό, όλα με αυτοματοποιημένες κυρώσεις. Στόχος είναι η Ένωση να έχει τα απαραίτητα εργαλεία για να ασκεί πιέσεις στην Τουρκία όταν απαιτείται.
Παράλληλα, το πλαίσιο της συμφωνίας για τη νέα ειδική σχέση θα πρέπει να περιλαμβάνει ένα αυστηρό χρονοδιάγραμμα για την επίλυση του ενός και μοναδικού θέματος μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, που είναι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, είτε με διμερείς διαπραγματεύσεις βάσει της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας είτε με την υπογραφή συνυποσχετικού και προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Αυτό, προβλεπόταν και στο Ελσίνκι μαζί με την μεγαλύτερη εθνική επιτυχία της μεταπολίτευσης, την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση».
Τι προέβλεπε το Ελσίνκι
Στο κείμενο των συμπερασμάτων του Ελσίνκι αναφερόταν σχετικά με την Τουρκία και τις υπόλοιπες υποψήφιες χώρες προς ένταξη στην ΕΕ (παράγραφος 4):
Η ΕΕ «παροτρύνει τα υποψήφια κράτη να καταβάλουν κάθε προσπάθεια για την επίλυση κάθε εκκρεμούς συνοριακής διαφοράς και άλλων συναφών θεμάτων». Καλεί δε «να φέρουν τη διαφορά ενώπιον του “Διεθνούς Δικαστηρίου”» και επισημαίνει ότι «το αργότερο στα τέλη του 2004, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα επανεξετάσει την κατάσταση ως προς κάθε εκκρεμή διαφορά»…
Η ελληνική κυβέρνηση, αποδεχόταν την υποψηφιότητα της Τουρκίας και υπογράφοντας την προηγούμενη παράγραφο, υπέγραψε ότι αναγνωρίζει το δικαίωμα (!) της Τουρκίας να εγείρει θέμα «συνοριακών διαφορών» με την Ελλάδα, η επίλυση μάλιστα των οποίων – πέρα από τη Χάγη – τίθεται και υπό τη δικαιοδοσία της ΕΕ!
Το Ελσίνκι ακολούθησε την άλλη…τεράστια επιτυχία της εποχής Σημίτη, τη Μαδρίτη όπου ο τότε Ελληνας πρωθυπουργός, Κ. Σημίτης, υπέγραψε κοινό ανακοινωθέν με τον Σ. Ντεμιρέλ, σύμφωνα με το οποίο «οι δύο χώρες θα αναλάβουν προσπάθεια να προωθήσουν διμερείς σχέσεις που θα βασίζονται σε:
– Αμοιβαία δέσμευση για την ειρήνη, ασφάλεια και τη συνεχή ανάπτυξη σχέσεων καλής γειτονίας.
– Σεβασμό της κυριαρχίας κάθε χώρας.
– Σεβασμό των Αρχών του Διεθνούς Δικαίου και των Διεθνών Συνθηκών.
– Σεβασμό στα νόμιμα, ζωτικά συμφέροντα και ενδιαφέροντα της κάθε χώρας στο Αιγαίο, τα οποία έχουν μεγάλη σημασία για την ασφάλεια και την εθνική κυριαρχία τους.
– Δέσμευση αποφυγής μονομερών ενεργειών, στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού και της επιθυμίας, ώστε να αποτραπούν συγκρούσεις, οφειλόμενες σε παρεξήγηση, και,
– Δέσμευση διευθέτησης των διαφορών τους με ειρηνικά μέσα, στη βάση αμοιβαίας συναίνεσης και χωρίς τη χρήση βίας ή την απειλή βίας».
Σ’ αυτή, λοιπόν, τη Σύνοδο η ελληνική κυβέρνηση είχε …κατορθώσει:
1) Να υπογράψει ότι και η Τουρκία έχει – πέρα από τα νόμιμα – ζωτικά συμφέροντα και ενδιαφέροντα στο Αιγαίο.
2) Να υπογράψει ότι θα αποφεύγει μονομερείς ενέργειες, θέτοντας έτσι υπό τουρκική ομηρία το αναφαίρετο δικαίωμα της Ελλάδας να επεκτείνει τα ελληνικά χωρικά ύδατα από έξι στα 12 μίλια όταν το κρίνει αναγκαίο.
Η Συμφωνία της Μαδρίτης είχε κατηγορηθεί ότι ήταν συμφωνία εκχώρησης κυριαρχικών δικαιωμάτων από ελληνικής πλευράς .
