Γράφει ο
Αθανάσιος Πάσχου*
Εισαγωγή:
Οι Ταλιμπάν ξανά στην επικαιρότητα. Σε λίγους μήνες κατέλαβαν την εξουσία στο Αφγανιστάν. Οι εθνικές δυνάμεις παραδόθηκαν αμαχητί με τον εξοπλισμό τους. Ο πρόεδρος Ασράφ Γάνι «φυγάς» στα Η.Α.Ε. παίρνοντας μαζί του τα «λάφυρα της ντροπής».
Αναδύονται ερωτήματα για τις αιτίες επανόδου των Ταλιμπάν και τις επικείμενες εξελίξεις. Πολλά θα αποκαλυφθούν στο προσεχές διάστημα. Τα σημαντικότερα ως πρώτη εκτίμηση, ο ρόλος της Τουρκίας-Προσφυγικό αναλύονται παρακάτω.
Επιδιώξεις Τουρκίας:
Σουνιτική χώρα η Τουρκία, όπως οι Ταλιμπάν, θα παίξει σημαντικό γεωπολιτικό και οικονομικό-εμπορικό ρόλο και ίσως είναι από τις πρώτες που θα αναγνωρίσουν επίσημα το νέο καθεστώς.
Ο ρόλος της στην ανοικοδόμηση της χώρας και η τεχνική βοήθεια της στο αεροδρομίου της Καμπούλ φαίνεται έχουν συμφωνηθεί. Μπορεί ακόμη να συμμετάσχει σε νέο εξοπλιστικό πρόγραμμα των Ταλιμπάν βοηθώντας να αξιοποιηθεί, μαζί με Πακιστάν-Σαουδική Αραβία-Κατάρ, ο τεράστιος σύγχρονος αμερικανικό-δυτικός στρατιωτικός εξοπλισμός που τους παραδόθηκε αυτούσιος.
Θα εμπλακεί μαζί με Ρωσία-Κίνα-Πακιστάν στην αξιοποίηση ενεργειακών πηγών-σπάνιων γαιών του Αφγανιστάν, ενισχύοντας σημαντικά την οικονομία της με ανάλογες εμπορικές συναλλαγές.
Θα αποτελέσει «το όχημα» μέσω του οποίου οι αμερικανοί-δυτικοί θα συνεχίσουν να διατηρούν «υπόγειο έλεγχο-παρουσία» στο Αφγανιστάν χωρίς φυσική τους παρουσία.
Ανίχνευση προθέσεων Ταλιμπάν:
Μέρος του αφγανικού πληθυσμού φαίνεται έχει θετική άποψη για αυτούς, ίσως να τους θεωρεί απελευθερωτές της χώρας, δεδομένου ότι οι σημερινοί 25ρηδες αφγανοί δεν θυμούνται τι έγινε προ 20ετίας, ενώ ισχυρή είναι η απογοήτευσή του λαού από την εκτεταμένη διαφθορά της έκπτωτης κυβέρνησης.
Θα επιδιώξουν διεθνή αναγνώριση του καθεστώτος. Στην επανεμφάνισή τους είναι επικοινωνιακοί με χρήση αγγλικών. Δείχνουν σχετική εμπειρία «κυβερνητισμού» παρέχοντας υποσχέσεις διατήρησης κάποιων ελάχιστων δικαιωμάτων γυναικών-εκπαίδευσης-οικονομικών δραστηριοτήτων.
Θεωρούν εκτός ισλαμικού νόμου «τα ποτά και τις ουσίες». Το 50% περίπου του Αφγανικού ΑΕΠ οφείλεται στην παραγωγή-εμπορία οπίου-ηρωίνης ( 80-90% της παγκόσμιας παραγωγής) και διακινείται προς Ευρώπη-ΗΠΑ μέσω Ιρακ-Συρίας-Τουρκίας-Πακιστάν. Θα απαγορεύσουν λοιπόν την παραγωγή οπίου; Πως θα χρηματοδοτήσουν ανοικοδόμηση, εξοπλισμούς, κράτος και δομές του; Πως θα κρατηθούν στην εξουσία αποτρέποντας εμφύλιες συρράξεις; Ίδωμεν..
Ευθύνες ΗΠΑ-Δύσης:
Είναι άγνωστη η μυστική συμφωνία ΗΠΑ-Ταλιμπάν στο πλαίσιο αποχώρησης των ξένων στρατευμάτων που αρχικά έγινε στο Κατάρ επί Τράμπ τον Φεβρουάριο. Είναι βέβαιο ότι οι Αμερική δεν εξασφάλισε τις συνθήκες του αύριο προς όφελός της;
Μέμφονται τον πρόεδρο Μπάιντεν που σωστά είπε, σε διάγγελμά του, ότι «δεν θα πολεμήσουν αμερικανοί στη χώρα που οι ΕΔ της το αρνήθηκαν». Δεν είναι τυχαίο που η εθνική κυβέρνηση του Αφγανιστάν «εξαφανίστηκε» χωρίς να κάνει το καθήκον της.
Διπλωματικοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι ΗΠΑ-ΝΑΤΟ ηττήθηκαν στο Αφγανιστάν ξοδεύοντας 3 τρισεκατομμύρια δολάρια. Πιστεύουμε τούτο πρέπει να αξιολογηθεί μελλοντικά στη βάση των προ 20ετίας γεωπολιτικών δεδομένων, αλλά και με κριτήρια μακροοικονομικής σκέψης. Φαινομενικά με σημερινά δεδομένα ΗΠΑ-ΝΑΤΟ δείχνει να «ηττήθηκαν» στο Αφγανιστάν. Το μόνο βέβαιο είναι η απώλεια ζωής χιλιάδων στρατιωτών και αμάχων: ΝΑΙ, αυτό από μόνο του αποτελεί ΗΤΤΑ.
Κίνα-Ρωσία:
Δεν έκλεισαν τις πρεσβείες στην Καμπούλ και σίγουρα συμφώνησαν με Ταλιμπάν συμμετοχή στην ανοικοδόμηση και αξιοποίηση πλουτοπαραγωγικών πηγών. Μαζί με Πακιστάν επιδιώκουν κάθοδό τους στον περσικό κόλπο με άνοιγμα «δρόμου του μεταξιού».
Επενδύσεις υποσχέθηκαν ήδη στους Ταλιμπάν το Κατάρ, πιστός σύμμαχος της Τουρκίας, Σαουδική Αραβία-ΗΑΕ.
Επίσημο Λογότυπο-Θυρεός Κεντρικής Τράπεζας Αφγανιστάν & Χαρτονομισμάτων. Απεικονίζεται αυτούσιο αρχαίο τετράδραχμο βασιλιά ΕυκρατίδηΑ΄/Βακτρίας (167-159μ.χ.) με ελληνική γραφή το “ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΜΕΓΑΛΟΥ ΕΥΚΡΑΤΙΔΟΥ”
Προσφυγικό Ζήτημα:
Κυβερνήσεις-αναλυτές-ΜΜΕ παγκοσμίως, προδικάζουν για τεράστιο κύμα μετανάστευσης Αφγανών προς Ευρώπη και όλοι «δείχνουν» τη διέλευση του μέσω Τουρκίας ενώ αρκετοί ηγέτες ευρωπαϊκών χωρών σπεύδουν να την προσεγγίσουν.
Η Τουρκία είναι βέβαιο θα εκμεταλλευθεί την «ευκαιρία» για να εκβιάσει γεωπολιτικά και οικονομικά Ελλάδα-Ευρώπη. Θεωρούμε βέβαιο ότι θα καταφέρει να βγει κερδισμένη.
Διεθνή-εγχώρια ΜΜΕ, με ανάλογες εικόνες-αναλύσεις, προετοιμάζουν την κοινή γνώμη, για να δεχθούν-«υποδεχθούν» πρόθυμα οι ευρωπαϊκές χώρες αφγανούς πρόσφυγες χωρίς αντιρρήσεις, δημιουργώντας συναισθηματικό κλίμα υπέρ των γυναικών-παιδιών που διώκονται βάναυσα από τους «αιμοσταγείς και διαβολικούς Ταλιμπάν».
Αν αυτό συμβεί πρέπει όλες οι χώρες να μοιραστούν ισομερώς το βάρος, δεδομένου ότι ήδη βρίσκονται στην Ελλάδα τουλ. 40.000 αφγανοί και δεν πρέπει να γίνουν τα λάθη του 2015.
Οφείλουμε να δείξουμε ανθρώπινο πρόσωπο στους πολυπαθείς αφγανούς πρόσφυγες όταν έλθει η ώρα, να προετοιμαστούμε όμως κατάλληλα και να αποκλείσουμε κάθε πιθανή διέλευση και διαμονή στη χώρα μας τρομοκρατών, εγκληματιών και επιτηδείων.
*Υποπτέραρχος ε.α.-Οικονομολόγος
Msc Νομικής στο Διεθνές Δίκαιο
