Η απόφαση της αρμόδιας επιτροπής να παραχωρήσει άσυλο σε έναν από τους οκτώ Τούρκους στρατιωτικούς προκάλεσε αναταράξεις στις διμερείς σχέσεις και πολιτικές αντιπαραθέσεις στο εσωτερικό. Ταυτοχρόνως, όμως, επανέφερε το ζήτημα εάν η Τουρκία είναι ή όχι Κράτος Δικαίου. Τον τελευταίο καιρό, στη Δύση έχουν αρχίσει να ομιλούν για καθεστώς Ερντογάν και να ανακαλύπτουν αντιδημοκρατικές πρακτικές.
Του Σταύρου Λυγερού
Στην πραγματικότητα, όμως, το “βαθύ κράτος” και η συστηματική παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων πάει πολύ πιο πίσω από την επικράτηση των νεοοθωμανών. Αυτή είναι η αλήθεια, έστω κι αν οι Δυτικοί έκαναν πως δεν έβλεπαν. Ας τους φρεσκάρουμε, λοιπόν, λίγο τη μνήμη.
Το μετακεμαλικό καθεστώς είναι ταυτισμένο με αυτό που έχει αποκληθεί «βαθύ κράτος». Πρόκειται για ένα πλέγμα κρατικών και παρακρατικών δομών, που στο όνομα του τουρκικού έθνους όχι μόνο παραβίαζαν κάθε έννοια Κράτους Δικαίου και δημοκρατικών δικαιωμάτων, αλλά και επιδίδονταν σε κερδοφόρες εγκληματικές δραστηριότητες. Είναι ακριβώς αυτό το «βαθύ κράτος» που οργάνωσε το πογκρόμ των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης το 1955 και που ίδρυσε την ένοπλη οργάνωση των Τουρκοκυπρίων ΤΜΤ το 1957.
Στην Τουρκία υπάρχει παράδοση παρακρατικών μηχανισμών, η οποία έχει τις ρίζες της στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και κυρίως στη δράση των μυστικιστικών οργανώσεων των Νεότουρκων. Το πρότυπο του μεταπολεμικού παρακράτους είναι η περιβόητη οργάνωση Teskilat-i Mahsusa στη δεκαετία του 1910, η οποία έπαιξε σημαντικό ρόλο στη γενοκτονία των Αρμενίων.
Υπό τη σημαία του εθνικισμού, σ’ αυτήν συμμετείχαν όχι μόνο στρατιωτικοί και επιφανείς πολίτες, αλλά και ηχηρά ονόματα του τότε υποκόσμου. Ας σημειωθεί ότι αργότερα ο Κεμάλ ανέθεσε στον επικεφαλής αυτής της οργάνωσης Χουσαμετίν Ερτούρκ να οργανώσει τη μυστική αστυνομία του νέου καθεστώτος.
Ο Τομέας Ειδικού Πολέμου
Την εποχή του Ψυχρού Πολέμου στις χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ οικοδομήθηκαν μυστικά παρακρατικά δίκτυα με αποστολή να προβάλουν αντίσταση στην περίπτωση επικράτησης των κομμουνιστών. Την ίδια περίοδο στην Τουρκία η στρατογραφειοκρατία οικοδόμησε το «βαθύ κράτος» για να διατηρήσει τον έλεγχο, δεδομένου ότι μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο υποχρεώθηκε να υιοθετήσει τον κοινοβουλευτισμό για να προσαρμοσθεί στο δυτικό πρότυπο.
Ο πυρήνας του τουρκικού δικτύου ήταν ο Τομέας Ειδικού Πολέμου, ο οποίος –όπως προαναφέραμε– πρωτοστάτησε στο πογκρόμ εναντίον των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης το 1955 και στην ίδρυση της ένοπλης οργάνωσης των Τουρκοκυπρίων ΤΜΤ το 1957.
Ο Τομέας Ειδικού Πολέμου όχι απλώς συστεγαζόταν, αλλά συνιστούσε τρόπον τινά μεσοτοιχία με την αμερικανική στρατιωτική αποστολή JUSMAT, η οποία χρηματοδοτούσε όλες τις δράσεις του μέχρι το 1971. Ο τότε Τούρκος πρωθυπουργός Ετσεβίτ πληροφορήθηκε την ύπαρξη αυτής της οργάνωσης όταν ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ του ζήτησε κονδύλια για τον Τομέα Ειδικού Πολέμου.
Ενώ στις υπόλοιπες χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ κατά τη δεκαετία του 1980 αυτές οι οργανώσεις ατροφούσαν, στην Τουρκία ο Τομέας Ειδικού Πολέμου μετεξελίχθηκε και ενισχύθηκε για να εξυπηρετήσει αμιγώς εθνικιστικούς στόχους. Ειδικά μετά την εκδήλωση του κουρδικού αντάρτικου στα μέσα της δεκαετίας του 1980, η εν λόγω οργάνωση διείσδυσε παντού.
Για να χρηματοδοτήσει, μάλιστα, τη δράση της, επεκτάθηκε δυναμικά στον χώρο του οργανωμένου εγκλήματος (κυρίως στο λαθρεμπόριο ναρκωτικών και όπλων και αργότερα στη διακίνηση λαθρομεταναστών).
Για την ακρίβεια, έλεγξε και κατέστησε παραρτήματά της όχι μόνο ομάδες φανατικών εθνικιστών, όπως ήταν η οργάνωση «Γκρίζοι Λύκοι», αλλά και συμμορίες κακοποιών. Οι δύο αυτές κατηγορίες, άλλωστε, είχαν από τη δεκαετία του 1980 μετατραπεί σε συγκοινωνούντα δοχεία.
Οι παρακρατικές αυτές ομάδες διεκπεραίωναν το μεγαλύτερο μέρος της βρόμικης δουλειάς (δολιοφθορές, βομβιστικές επιθέσεις εναντίον αρμενικών στόχων, δολοφονίες, απαγωγές, ειδικά βασανιστήρια κ.λπ.).
defence-point
