Ακούγεται τον τελευταίο καιρό ότι η κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ σκοπεύει να υιοθετήσει το Μοντέλο Πορτογαλίας» μετά την έξοδο από τα μνημόνια – ήγουν αύξηση του κατώτατου μισθού, χορήγηση ενιαίας 13ης σύνταξης, επαναφορά συλλογικών διαπραγματεύσεων, ακύρωση περικοπών που προβλέπονται για το 2019 και στοχευμένες φοροελαφρύνσεις.
Σωστά – αν και η Πορτογαλία δεν είχε προνομοθετήσει μέτρα και επομένως ως προς αυτό δεν χρειάστηκε να ακυρώσει κάτι. Ούτε είχε συμφωνήσει για θηριώδη πλεονάσματα ως το 2022. Επομένως, πώς θα βγουν αυτά τα πλεονάσματα αν ακολουθηθεί το «μοντέλο Πορτογαλίας»;
Η Πορτογαλία, όπως και η Ισπανία (όπου τις προάλλες κυβέρνηση, εργοδότες και συνδικάτα υπέγραψαν συμφωνία για την αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 4% το 2018 ώστε να φθάσει τα 992 ευρώ έως το 2020, εφόσον, όπως ανέφερε ο Ραχόι η ανάπτυξη θα βρίσκεται στο 2,5% και η δημιουργία θέσεων εργασίας τις 450.000 τον χρόνο) ολοκλήρωσαν επιτυχώς και χωρίς «ουρές» τα προγράμματα και επομένως έκαναν το αυτονόητο.
Δεν πρόκειται δηλαδή για καμιά σπουδαία επινόηση, ούτε για θαύμα, ούτε για… επανάσταση! Πρόκειται για την φυσιολογική πορεία των πραγμάτων.
Ο κ. Τσίπρας, βέβαια, υποστηρίζει ότι το μοντέλο αυτό είναι επίτευγμα της αριστερής κυβέρνησης της Πορτογαλίας.
Μόνο που δεν πρόκειται για κανένα επίτευγμα της «αριστερής κυβέρνησης», διότι όλα αυτά είχαν ήδη γίνει επί «επαράτου» του Κοέλιο.
Ήδη από το 2013 είχε μειωθεί σημαντικά η ανεργία και η χώρα είχε επιστρέψει στην ανάπτυξη, ενώ στο τελευταίο τρίμηνο του 2013 η κατανάλωση των νοικοκυριών είχε σημειώσει αύξηση για πρώτη φορά από το τέλος του 2010.
Κι’ αν θυμάμαι καλά, το 2013 στην κυβέρνηση ήταν ο Κοέλιο και ο όχι ο φίλος του κ. Τσίπρα, Κόστα.
Επίσης, η Πορτογαλία επέστρεψε στις αγορές τον Ιανουάριο του 2013, ξαναβγήκε στις αγορές τον Μάιο του 2013 και ξαναβγήκε τον Φεβρουάριο του 2014, ενώ τον Απρίλιο του 2014 η απόδοση του δεκαετούς ομολόγου τους ήταν ήδη από τότε κάτω από το 4%.
Τον Απρίλιο του 2014, η πορτογαλική κυβέρνηση έφερε πακέτο μέτρων 1,4 δις ευρώ, που όμως αφορούσαν κυρίως περικοπές στις δαπάνες των υπουργείων και των κρατικών εταιρειών. Αντίθετα μειώθηκαν οι προγραμματισμένες περικοπές για τους πολίτες.
Και αν θυμάμαι καλά, και τότε στην κυβέρνηση ήταν ο Κοέλιο.
Τον Απρίλιο μάλιστα, ο κ. Τσίπρας είχε επισκεφθεί την Πορτογαλία και μίλησε σε εκδήλωση του Μπλόκου της Αριστεράς για τα 40 χρόνια από την επέτειο της Επανάστασης των Γαρυφάλλων. Είχε επιτεθεί στην τότε κυβέρνηση (που είχε πετύχει όλα αυτά, τα οποία σήμερα αποδίδει ψευδώς στην σημερινή κυβέρνηση και τα οποία σκοπεύει να πράξει και ο ίδιος).
Και ενώ συνέβαιναν όλα αυτά, η Πορτογαλία βγήκε από το Μνημόνιο στις 17 Μαΐου του 2014, χωρίς πιστοληπτική γραμμή στήριξης (δεδομένου ότι είχε επανειλημμένα βγει στις αγορές) με τους διεθνείς οίκους να αναβαθμίζουν σημαντικά την οικονομία της χώρας και την ανεργία να παρουσιάζει νέα μείωση.
Και τον Ιούνιο του 2014 η Πορτογαλία αρνήθηκε την τελευταία δόση του προγράμματος διάσωσης, ενώ η κυβέρνηση αποφάσισε να καλύψει την «τρύπα» που είχε δημιουργηθεί από απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου που καταργούσε συγκεκριμένες περικοπές, με μειώσεις στους άνω των 1.500 ευρώ μισθούς από 3,5 ως 10%, κάτι που το Συνταγματικό Δικαστήριο ενέκρινε.
Παρ’ όλα αυτά, η κυβέρνηση Κοέλιο αποφάσισε την αύξηση από την 1η Οκτωβρίου 2014 του κατώτατου μισθού κατά 20 ευρώ, για να φθάσει στα 505 ευρώ, με 14 μισθούς τον χρόνο. Παράλληλα, οι εργοδοτικές εισφορές μειώθηκαν στο 23%.
Υπενθυμίζω ότι στις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου 2015 κέρδισε ο δεξιός συνασπισμός του Κοέλιο με 38,6%, έναντι 32,4% του Σοσιαλιστικού Κόμματος, ενώ το Μπλόκο της Αριστεράς έλαβε 10,2% και το Κομμουνιστικό Κόμμα 8,3%.
Μετά τη νίκη Κοέλιο, η απόδοση των δεκαετών πορτογαλικών ομολόγων κατέγραψε χαμηλό πενταμήνου, φθάνοντας στο 2,26%. Την ίδια ώρα, ο Τσίπρας έστελνε τα συγχαρητήριά του στο Μπλόκο της Αριστεράς.
Ωστόσο, στις αρχές Νοεμβρίου, Σοσιαλιστές, Μπλόκο και Κομμουνιστές συνασπίστηκαν, με αποτέλεσμα οι νικητές των εκλογών να μην διαθέτουν την Δεδηλωμένη. Στις 10 Νοεμβρίου 2015, η κυβέρνηση Κοέλιο έπεσε. Και ο Τσίπρας έδινε τηλεφωνικά τα συγχαρητήριά του στον Αντόνιο Κόστα.
Ο Κόστα ανακοίνωσε και νέα αύξηση του κατώτατου μισθού από 1ης Ιανουαρίου 2016, στα 530 ευρώ. Ωστόσο, μείωσε τις κρατικές δαπάνες και έλαβε μέτρα για περαιτέρω μείωση του ελλείμματος.
Στην πραγματικότητα, η κυβέρνηση Κόστα συνέχισε την προηγούμενη πολιτική. Και παραμένει στην εξουσία όχι επειδή τα μέτρα της τα ψηφίζουν οι κομμουνιστές και το Μπλόκο, αλλά επειδή οι Σοσιαλδημοκράτες απέχουν από τις ψηφοφορίες στη Βουλή.
Με λίγα λόγια, όλα όσα οι εγχώριοι λένε ότι θα κάνουν ακολουθώντας το παράδειγμα της Πορτογαλίας, είχαν γίνει επί κυβέρνησης Κοέλιο.
Και η κυβέρνηση Κόστα δεν είναι «κυβέρνηση της αριστεράς», αλλά μια ευκαιριακή τρικομματική κυβέρνηση που στηρίζει την ύπαρξή της στην αποχή ενός τέταρτου κόμματος.
Επομένως, όταν ο κ. Τσίπρας αναφέρεται στο «μοντέλο Πορτογαλίας» και στο καινούργιο του πρότυπο, μάλλον άλλα (μετεκλογικά) πράγματα έχει στο νου του…