15.5.25

Τι πρέπει να μας διδάξει η σύγκρουση Ινδίας-Πακιστάν και οι καταρρίψεις των Rafale




Πριν μερικές ημέρες το militaire.gr, αλλά και άλλα μέσα ενημέρωσης δημοσίευσαν την είδηση που μετέδιδαν διεθνή πρακτορεία ειδήσεων για την κατάρριψη μαχητικών αεροσκαφών της Ινδίας από το Πακιστάν. Μεταξύ αυτών και αεροσκάφη Rafale. Υπήρξε ένα κύμα αντιδράσεων απ΄ όσους για κάποιο λόγο θεωρούν ότι τα Rafale είναι …ακατάρριπτα!!! Το Rafale είναι ένα εξαιρετικό μαχητικό αεροσκάφος . Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να καταρριφθεί! 


Ορισμένες από τις αντιδράσεις θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν και γραφικές! Ούτε λίγο ,ούτε πολύ υπήρξαν σχόλια που υποστήριζαν στα σοβαρά ότι όσοι δημοσιεύουν την είδηση για την κατάρριψη Rafale , «παίζουν το παιχνίδι της Τουρκίας»!!! 


Να τους ενημερώσουμε ότι η Τουρκία δεν έχει αποκλείσει την αγορά Rafale. Την οποία οι Γάλλοι δεν θα αρνηθούν ,αν κρίνουμε απ΄ ότι έκαναν με τους Meteor. Αυτά που ξέραμε περί «Ελλάς-Γαλλία-Συμμαχία», με τη σημερινή κυβέρνηση δεν υπάρχουν.


Η ανάλυση που έκανε ο Στέλιος Φενέκος, Υποναύαρχος ε.α , είναι χρήσιμο να διαβαστεί απ΄ όλους . Ειδικά απ΄ όσους πιστεύουν στα σοβαρά ότι επειδή η Ελλάδα αγόρασε Rafale , αυτά θα σταματήσουν να κινδυνεύουν από κατάρριψη!
Το κείμενο του Σ.Φενέκου:
Πριν μερικούς μήνες ανέλυσα γιατί είναι αφελείς οι υπερβολικές διακηρύξεις και οι πομφόλυγες στα ΜΜΕ περί στρατηγικών όπλων που αποκτάει η Ελλάδα κλπ.
ΓΕΓΟΝΟΣ: Η ΚΑΤΑΡΡΙΨΗ 3 Α/Φ ΤΥΠΟΥ “RAFALE” ΑΠΟ ΜΑΚΡΥΑ1. Προχθές, σε μία αερομαχία 125 αεροσκαφών που επιχειρούσαν από μεγάλες αποστάσεις, χωρίς καν να περάσουν τα γεωγραφικά σύνορα του αντιπάλου, έγινε κατάρριψη 3 Rafale της Ινδίας (έχει επιβεβαιωθεί τουλάχιστον μία), από πακιστανικό πύραυλο Α/Α PL-15 (με θεωρητική εμβέλεια που προσεγγίζει τα 300 χιλιόμετρα, όπως λένε οι Κινέζοι) , το οποίο βλήθηκε από Πακιστανικό αεροσκάφος Κινεζικής κατασκευής (μάλλον JF-17 Thunder ) σε BVR εμπλοκή (Beyond Visual Range), από απόσταση 100 και πλέον χιλιόμετρα, πολύ μακράν οπτικής εμβέλειας.


Η ιδιαιτερότητα της σύγκρουσης δεν έγκειται μόνο στη χρήση προηγμένων όπλων, αλλά στο γεγονός ότι κανένα από τα δύο αεροσκάφη δεν πέρασε στον εναέριο χώρο του άλλου.Το JF-17, εξοπλισμένο με AESA ραντάρ και ενισχυμένο με δεδομένα από επίγειες πλατφόρμες και AWACS, εντόπισε και “κλείδωσε” το Rafale από απόσταση περίπου 100 χιλιομέτρων. 


Ο πύραυλος PL-15 εκτοξεύθηκε πριν καν το ινδικό μαχητικό συνειδητοποιήσει την επερχόμενη απειλή.Η επιτυχής κατάρριψη ενός κορυφαίου δυτικού μαχητικού από ένα υπολογίσιμο, αλλά οικονομικότερο κινεζικής σχεδίασης αεροσκάφος και βλήμα, αποτελεί ένα τεκτονικό συμβάν στον αεροπορικό σχεδιασμό.Έδειξε με σαφήνεια ότι η υπεροχή στον αέρα δεν κρίνεται πλέον στις ικανότητες ελιγμών στο dogfight, αλλά στο ποιος “βλέπει” μακρύτερα πρώτος (ανεντόπιστος από τν αντίπαλο), ποιος χτυπά πρώτος και ποιος είναι ολοκληρωμένα και αποτελεσματικά συνδεδεμένος στο πολυχωρικό, ψηφιακό πεδίο μάχης.


2. ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΤΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΕΧΟΥΝ ΕΠΕΛΘΕΙ ΣΤΙΣ ΑΕΡΟΜΑΧΙΕΣ ΜΕ ΤΙΣ ΝΕΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ – ΜΕΣΑ ΚΑΙ ΟΠΛΑ
Η κλασική εικόνα της αερομαχίας, όπου δύο πιλότοι ελίσσονται στα σύννεφα με αστραπιαίες κινήσεις, λοκαρίσματα, βολές πολυβόλων και μικρού βεληνεκούς βλημάτων (τύπου Top Gun), έχει μεταβληθεί σε ένα ψηφιακό παιχνίδι στρατηγικής, ολοκληρωμένης επιχειρησιακής ικανότητας, αισθητήρων και ταχύτητας συλλογής, χρήσης και αναμετάδοσης της πληροφορίας.Σήμερα, η μάχη αρχίζει πολύ πριν υπάρξει οπτική επαφή.

Τα σύγχρονα μαχητικά είναι πλατφόρμες διαχείρισης πληροφοριών. Συγκεντρώνουν δεδομένα από πολλαπλούς αισθητήρες — ραντάρ, IRST, ηλεκτρονικά μέσα, AWACS, drones — και λειτουργούν ως κόμβοι σε ένα ευρύτερο πολυχωρικό δίκτυο.Ο ρόλος του πιλότου έχει μετασχηματιστεί από ιπτάμενος ακροβάτης/σκοπευτής σε ικανότατος διαχειριστής δεδομένων που συλλέγει (και μπορεί να αναμεταδώσει) από και σε πολλές διαφορετικές πηγές, που αποφασίζει βάσει ψηφιακών πληροφοριών πότε και πού θα εμπλακεί



Η ισχύς πλέον δεν είναι μόνο στο σκάφος, αλλά στο δίκτυο: ένα μέτριο μαχητικό, συνδεδεμένο και σωστά καθοδηγούμενο, μπορεί να νικήσει έναν τεχνολογικά ανώτερο αντίπαλο. Το περιστατικό στο Κασμίρ το αποδεικνύει αδιαμφισβήτητα.Η αερομαχία από μακριά (BVR) όχι μόνο αλλάζει τη φύση της σύγκρουσης, αλλά ελαχιστοποιεί και τον κίνδυνο λαθών, σύγχυσης ή “φιλικών πυρών” – κάτι που ήταν μεγάλο πρόβλημα στις παραδοσιακές, κοντινές αερομαχίες (dogfights), ιδίως όταν οι δύο πλευρές έχουν παρόμοια ή ίδια μαχητικά.


Στην BVR εμπλοκή, όμως τα ραντάρ, τα συστήματα data links και τα ηλεκτρονικά παθητικά/και ενεργητικά μέσα καθορίζουν έγκαιρα και από μακριά ποιος είναι ποιος. Υπάρχει επίσης περισσότερος χρόνος για διασταύρωση των στοιχείων στόχου από πολλούς διαφορετικούς φορείς σε μεγάλη απόσταση πριν την εκτόξευση.Σε κοντινές αερομαχίες με πολλά αεροσκάφη στον ίδιο χώρο (ιδίου τύπου πολλές φορές), πέραν της δυσκολίας οπτικής/ηλεκτροοποπτικής αναγνώρισης, οι ηλεκτρονικοί παρεμβολείς (jammers) των φίλιων και εχθρικών αεροσκαφών μπορούν να επηρεάσουν ο ένας τον άλλον. 


Οι αναλώσιμοι παρεμβολείς (chaff/flares) μπορεί να μπερδέψουν τα συστήματα κατεύθυνσης.Στην BVR σύγκρουση οι παρεμβολές είναι στοχευμένες και υπάρχει ο διαχωρισμός αποστάσεως (ύψους πτήσεως , γεωγραφικός κλπ). Κάθε πλευρά δρα σε δική της “ζώνη” μάχης, με ξεκάθαρα ηλεκτρονικά πεδία.Υπάρχει επίσης σημαντικά καλύτερη συνεργασία με AWACS (ιπτάμενα ραντάρ) και τα δίκτυα/μέσα εντοπισμού και αναγνώρισης. 


Τα AWACS και τα συστήματα εντοπισμού εδάφους προσφέρουν καθαρή εικόνα του ποιος πετάει πού.Οι πύραυλοι BVR μπορούν να καθοδηγούνται από τρίτες πηγές (π.χ. από AWACS), άρα ο πιλότος δεν χρειάζεται να βασίζεται μόνο στα δικά του μάτια ή ραντάρ.
3. Η ΚΡΙΣΙΜΗ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΡΑΝΤΑΡ “AESA” ΚΑΙ ΤΩΝ ΒΛΗΜΑΤΩΝ “BVR”
Τα ραντάρ AESA (Active Electronically Scanned Array) έχουν φέρει επανάσταση. Προσφέρουν πολλαπλά πλεονεκτήματα έναντι των παλαιότερων μηχανικών ραντάρ: μπορούν να ανιχνεύουν stealth στόχους, να παρακολουθούν δεκάδες στόχους ταυτόχρονα και να λειτουργούν σε LPI (Low Probability of Intercept) ρυθμούς, ώστε να αποφεύγουν τον εντοπισμό από τον αντίπαλο.Σε συνδυασμό με αυτά, οι νέοι πύραυλοι BVR, όπως οι Meteor, AIM-120D και PL-15, διαθέτουν ενεργητική καθοδήγηση μέσω ραντάρ, μπορούν να ενημερώνονται με συνεχείς διορθώσεις πορείας μέσω data link και διαθέτουν εξελιγμένους αισθητήρες τερματικής φάσης.


Για παράδειγμα:


α) Ο Meteor, με κινητήρα ramjet, διατηρεί σταθερή ώθηση έως την πρόσκρουση και θεωρείται ο πιο φονικός πύραυλος BVR σήμερα.


β) Ο PL-15 προσφέρει εξαιρετική εμβέλεια και έχει σχεδιαστεί για να αντιμετωπίζει και AWACS.


γ) Ο AIM-120D είναι το πιο αποδεδειγμένα ικανό σύστημα, με αξιόπιστη λειτουργία σε κάθε περιβάλλον.

Το αποτέλεσμα είναι ότι η νίκη δεν εξαρτάται από την ευελιξία του μαχητικού, αλλά από το αν μπορεί να εντοπίσει, να παρακολουθήσει και να έχει τα μέσα και το πλεονέκτημα αποστάσεως ώστε να εκτοξεύσει πρώτος.
4. Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΑΕΡΟΠΤΙΚΗΣ ΥΠΕΡΟΧΗΣ ΚΑΙ Η ΑΝΑΓΚΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕ ΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΕΡΑΜΥΝΑΣ
Κατόπιν των ανωτέρω, στο σύγχρονο πεδίο μάχης, η αυτονομία ενός μαχητικού είναι περιορισμένη. Η αεροπορική επιτήρηση και η συνολική εναέρια υπεροχή επιτυγχάνονται μέσω συνεργασίας μεταξύ αεροπορικών μέσων, επίγειων συστημάτων αεράμυνας και ναυτικών μέσων.Τα AWACS (εκτός των δορυφορικών δυνατοτήτων) είναι ο πυλώνας της πολυδιάστατης, πολυχωρικής επιτήρησης.



 Παρέχουν εικόνα δεκάδων χιλιομέτρων, ακόμη και πίσω από την πρώτη γραμμή, εντοπίζουν stealth στόχους ή σμήνη UAV, και καθοδηγούν μαχητικά σε προσβολές.


Ωστόσο, χωρίς ολοκληρωμένη ενσωμάτωση στα εθνικά δίκτυα αεράμυνας, η αξία τους μειώνεται.Η Ελλάδα διαθέτει δίκτυο αντιαεροπορικών συστημάτων (Patriot PAC-3, S-300, TOR-M1, OSA AK) και ραντάρ επιτήρησης. 


Η ολοκλήρωση αυτών των μέσων με τα αεροπορικά μέσα και δυνατότητες είναι κρίσιμη.Ένα αεροσκάφος μπορεί να βλέπει τον εχθρό από 100 χλμ, αλλά π.χ. να μην έχει εικόνα για το αν πίσω του υπάρχει φίλιο πλοίο ή ραντάρ που μπορεί να εμπλακεί καθ’ οιονδήποτε τρόπο.

 Η ενοποιημένη εικόνα πεδίου μάχης (Integrated Air Picture) είναι πλέον ζωτικά απαραίτητη.Η μελλοντική επέκταση αυτού του δικτύου με UCAVs και AI-based fusion centers, θα επιτρέψει ακόμη μεγαλύτερη αυτονομία, μειώνοντας τον ανθρώπινο φόρτο διαχείρισης των πληροφοριών μάχης και αυξάνοντας την ταχύτητα αντίδρασης.
5. ΚΟΣΤΟΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ – ΠΟΙΑ Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ;
Η σύγχρονη αεροπορική ισχύς δεν μετριέται μόνο από αριθμό αεροσκαφών, αλλά σε συνδυασμό δυνατοτήτων φορέα, αισθητήρων, μέσων εντοπισμού και όπλων μεγάλου βεληνεκούς (πλεονέκτημα απόστασης) και ολοκληρωμένης επιχειρησιακής δικτύωσης.


Ένα μαχητικό Rafale με Meteor και AESA ραντάρ μπορεί να προσφέρει ικανότητες εναέριας κυριαρχίας αντίστοιχες με 3–4 παλαιότερα μαχητικά χωρίς BVR δυνατότητες.

 Το ίδιο ισχύει και για ένα F-35, που μπορεί να λειτουργήσει ως “αισθητήρας” για άλλα, λιγότερο προηγμένα μέσα.Τα έξοδα ανά μονάδα για ένα σύγχρονο μαχητικό κυμαίνονται από 80 έως 120 εκατομμύρια ευρώ.Ένας Meteor ή AIM-120D κοστίζει περίπου 2–3 εκατομμύρια ευρώ.Ένα drone επιτήρησης μπορεί να αποκτηθεί με λιγότερο από 15 εκατομμύρια, ενώ ένα AWACS υπερβαίνει τα 200 εκατομμύρια.Συνεπώς, η συμφέρουσα λύση είναι η σύνθεση:Ικανός αριθμός μαχητικά υψηλών δυνατοτήτων (χωρίς να εξαντληθούν όμως οι πόροι απόκτησης εις βάρος των βλημάτων και της ολοκληρωμένης επιχειρησιακής διασύνδεσης) , ενίσχυση με drones και προηγμένα όπλα.


Για χώρες όπως η Ελλάδα, αυτό σημαίνει επένδυση στην ποιότητα, όχι στην ποσότητα.Συνεπώς το βασικό ερώτημα που αναδεικνύεται είναι : Περισσότερα προηγμένα βλήματα μεγάλου βεληνεκούς (που είναι πολύ φθηνότερα από τους προηγμένους φορείς), που να μπορούν να τα φέρουν πολλοί διαφορετικοί φορείς δικτυοκεντρικά οργανωμένοι στο πολυχωρικό πεδίο κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων ή περισσότερα προηγμένα αεροσκάφη (5ης γενιάς που είναι πανάκριβα);

Εξαιρετικά δύσκολο για την οικονομία της χώρας να έχει ταυτόχρονα και τα δύο σε μεγάλους αριθμούς.
6. ΓΙΑΤΙ ΔΙΑΦΕΡΕΙ ΤΟ ΑΙΙΓΑΙΟ ΑΠΌ ΤΟ ΚΑΣΜΙΡ
α) Το Αιγαίο δεν είναι ανοιχτό μέτωπο, όπως το Πακιστάν, η Ινδία, η Συρία ή το Ιράκ. Είναι ένας χώρος με ιδιαιτερότητες και μεγάλη πολυπλοκότητα:

(1) με πολλά νησιά κοντά σε εχθρική ακτογραμμή(


2) με ασφυκτικά μικρές αποστάσεις (π.χ. 5 ναυτικά μίλια μεταξύ αντιπάλων)


(3) με πυκνή ναυτική παρουσία (πολεμικών και εμπορικών πλοίων κάθε σημαίας) και έντονα ζητήματα αμοιβαίων παρεμβολών και εσφαλμένων προσβολών


(4) και μεγάλη πολιτική/γεωπολιτική ευαισθησία.β) Αυτό σημαίνει ότι η BVR μάχη είναι δυνατή, αλλά όχι πάντα εφαρμόσιμη:(


1) Ο χώρος δεν επιτρέπει μεγάλες αποστάσεις ασφάλειας

(2) Οι αναχαιτίσεις και η προστασία πλοίων γίνονται σε κοντινές αποστάσεις

(3) Η ναυτική απειλή συνήθως απαιτεί εγγύς αεροναυτική εμπλοκή
7. ΒΕΛΤΙΣΤΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟ ΑΙΓΑΙΟ : Το “ΜΙΚΤΟ ΔΟΓΜΑ”
α) Με δεδομένο ότι το Αιγαίο είναι ένα μοναδικό επιχειρησιακό περιβάλλον, γεμάτο ιδιαιτερότητες:

(1) Μικρές αποστάσεις μεταξύ φίλιων και εχθρικών δυνάμεων (σε περιόδους εντάσεων και κρίσεων είναι γκρίζα ιδιομορφία ο κοινός Νατοϊκός χαρακτήρας) .(2) Πολλαπλά νησιά και στενά σημεία που ευνοούν αιφνιδιασμό.(3) Παράλληλη παρουσία ναυτικών μονάδων σε πολύπλοκο θαλάσσιο χώρο.(4) Συνεχής πολιτική και διπλωματική ευαισθησία.β) Σε αυτό το πλαίσιο, η αποκλειστική εφαρμογή BVR τακτικής είναι προβληματική. Οι αναχαιτίσεις, η προστασία πλοίων, η αεράμυνα νησιών και η αποτροπή αποβατικών ενεργειών απαιτούν:(1) Ευέλικτα μαχητικά με ικανότητα εγγύς εμπλοκής (Mirage 2000-5, F-16 Block 52+).(2) Συνεχή παρουσία (Combat Air Patrols) σε στρατηγικά σημεία.(3) Συνεργασία με το Πολεμικό Ναυτικό και τα ραντάρ των νησιών.(4) Ανάπτυξη UCAVs που θα μπορούν να υποστηρίζουν φίλια μαχητικά και πλοία.8. ΜΙΚΤΟ ΔΟΓΜΑ: Η βέλτιστη στρατηγική για το Αιγαίο :α) Εκτιμάται ότι ο ακόλουθος συνδυασμός προσφέρει ευελιξία, διαλειτουργικότητα και επιχειρησιακή πληρότητα, χωρίς να απαιτεί οικονομικά εξοντωτική επένδυση.(1) 30% BVR υπεροχή (Rafale, Meteor, F-16V)(2) 25% ικανότητα dogfight και εγγύς εμπλοκής(3) 20% drones και επιτήρηση(4) 15% AWACS και συστήματα ελέγχου(5) 10% επιθετική δυνατότητα κατά πλοίωνβ) Συνεπώς, η βέλτιστη στρατηγική μέσων και δυνατοτήτων για το πολύπλοκο περιβάλλον του Αιγαίου μπορεί να βασισθεί σε 4 πυλώνες:(1) Πυλώνας 1: Τεχνολογική Υπεροχή στα BVR μέσα (Rafale, F-16V, Meteor, AIM-120D, Link-16)(2) Πυλώνας 2: Ευελιξία και Ετοιμότητα Κλειστής Αερομαχίας (Mirage 2000-5, Rafale με MICA IR, F-16 Block 52+ με Python-5)(3) Πυλώνας 3: Δικτύωση – AWACS, UCAVs, επίγεια ραντάρ Α/Α – Ανώτερη “εικόνα μάχης”, αποφυγή αμοιβαίων παρεμβολών και φιλικών πυρών, στοχοποίηση με ακρίβεια και ικανότητα προσβολής με πολλούς διαφορετικούς τρόπου.(4) Πυλώνας 4: Συνεργασία με Πολεμικό Ναυτικό – Αεροπορική ομπρέλα σε συνεργασία με τα πλοία του Π.Ν. (Φρεγάτες – Κορβέτες ΤΠΚ), άμεση υποστήριξη σε αποβατικές απειλές.β) Αυτό το μικτό δόγμα εκτιμάται ότι μπορεί να εξισορροπήσει κόστος, απόδοση και ρεαλισμό, προσφέροντας στρατηγική αεροπορική υπεροχή στο Αιγαίο, με λιγότερα μέσα (ολοκληρωμένα επιχειρησιακά διασυνδεδεμένα), περισσότερα και ικανότερα βλήματα και μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα.

9. ΚΑΤΑΛΗΓΟΝΤΑΣ
Η σύγκρουση στο Κασμίρ το 2025 ήταν ένα σημάδι για το μέλλον του αεροπορικού πολέμου.Το Αιγαίο, με τη μοναδική του μορφολογία και τις γεωπολιτικές και πολιτικές του ιδιαιτερότητες, απαιτεί όχι απλώς τεχνολογία αλλά συστημική σκέψη και σωστό σχεδιασμό.Η υπεροχή στον αέρα θα ανήκει όχι στον αριθμητικά πιο μεγάλο σε αεροσκάφη, αλλά σε αυτόν που διαθέτει:α) Εξελιγμένους φορείς (ορθολογικά επιλεγμένους επί τη βάσει κόστους οφέλους ως προς τον αριθμό των διατιθέμενων βλημάτων), που να έχουν πλεονέκτημα απόστασης εντοπισμού και προσβολής έναντι του αντιπάλου (Α/Φ, UAVs και Drones) και να μπορούν να συνεργάζονται σε αεροναυτικό πεδίο με τα πλοία του Στόλου και παραδοσιακά αεροσκάφη αεράμυνας στο πολυδιάστατο περιβάλλον του Αιγαίου.β) Με μεγάλες ικανότητες διοικήσεως και ελέγχου μέσων και δυνατοτήτων στο Θέατρο/Περιοχές Επιχειρήσεων.γ) Με ολοκληρωμένη και ανθεκτική διασύνδεση παθητικών και ενεργητικών οπλικών συστημάτων.δ) Με μεγάλο στρατηγικό απόθεμα όπλων/βλημάτων (που να μπορούν να χρησιμοποιηθούν από μακριά σύμφωνα με την νέα αντίληψη BVR).ε) Ευέλικτο με εναλλακτικούς τρόπους αντίδρασης,στ) και προνοητικό.

 militaire.gr


____________

Αναρτήθηκε από τον Μιχάλη Τσολάκη