30.12.21

Ο Μητροπολίτης που μαρτύρησε από τους ναζί και η σφαγή των Ελλήνων στην Αυστρία

 

Στην διάρκεια της κατοχής, υπήρξαν πολλοί ιερωμένοι που ανέπτυξαν εθνική  και μυστική δραστηριότητα, στάθηκαν αρωγοί στο δοκιμαζόμενο ποίμνιο τους και με κίνδυνο της ζωής τους, βοήθησαν στρατιωτικούς και πολίτες να δραπετεύσουν από την γερμανοκρατουμενη Ελλάδα και να συνεχίσουν τον αγώνα.

Γράφει ο Δημήτρης Σταυρόπουλος

Μια κορυφαία μορφή της αντίστασης, υπήρξε ο Διονύσιος (κατά κόσμον Κωνσταντίνος Χαραλάμπους).

Η προσφορά του τεράστια, η αντιστασιακή του δράση σχεδόν άγνωστη, αποτέλεσμα του απλού, μετριοπαθούς και ταπεινού χαρακτήρα του και τα βασανιστήρια που υπέστη στα ναζιστικά στρατόπεδα απάνθρωπα.

Γλύτωσε την τελευταία στιγμή από τo μεγάλο μακελειό των SS στις φυλακές Στάιν Αυστρίας όπου εκτελέστηκαν άλλοι Έλληνες.

Ο ΑΓΩΝΑΣ ΚΑΙ Η ΣΥΛΗΨΗ ΣΤΗΝ ΛΗΜΝΟ

Η οικογένειά του, οι γονείς, Χαράλαμπος και Κλεοπάτρα, και τα έξι αδέλφια του, μεγάλωσαν στο Αβτζιλάρ.

 Ο μικρός Κωνσταντίνος κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή έχασε εν μια νυκτί τους γονείς και τα τέσσερα από τα έξι αδέρφια του, που σφαγιάστηκαν από τους Τούρκους.

Σπούδασε τη Θεολογία στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Επί δεκαετία εγκαταβίωσε στη Μονή Μεγίστης Λαύρας στον Άθωνα. 

Το 1934 χειροτονήθηκε διάκονος και μετονομά­σθηκε Διονύσιος και το επόμενο έτος πρεσβύτερος.

Το 1940 κατεστάθη ιεροκήρυκας της ιεράς μητροπόλεως Μηθύμνης στη Λέσβο και ηγούμενος της μονής Λειμώνος. Στο νησί ξεκίνησε η συμμετοχή του στην Εθνική Αντίσταση.

 Ο Διονύσιος έστελνε στην Μυτιλήνη ακατέργαστο μαλλί από τα στρώματα και τα μαξιλάρια της μονής, ώστε να φτιάξουν ζεστά ρούχα για τους στρατιώτες που πολεμούσαν στην Πίνδο. Μάλιστα προχώρησε στην οργάνωση ορφανοτροφείου σε ένα από τα κτίρια του μονής, αλλά δεν πρόλαβε να το θέσει σε λειτουργία, καθώς επήλθε η Ναζιστική Κατοχή.

Στη διάρκεια της Ναζιστικής Κατοχής ο Διονύσιος, μετά από παράκληση συνεργάτη του, δέχθηκε να φιλοξενήσει στην Μονή Λειμώνος και να περιθάλψει έναν Άγγλο στρατιώτη. 

Η πράξη του έγινε αντιληπτή από τους Γερμανούς κατακτητές, οι οποίοι στις 23 Αυγούστου συνέλαβαν και βασάνισαν τον Διονύσιο, επειδή αρνήθηκε να αποκαλύψει τους συνεργάτες του.[5][6] Στις 29 Σεπτεμβρίου 1942 το Στρατοδικείο τον καταδίκασε σε δεκαετή ποινή φυλακίσεως και κρατήθηκε στις Ποινικές φυλακές Μυτιλήνης.

 Όπως ο ίδιος έγραψε στο ημερολόγιο, τα βασανιστήρια που υπέστη ήταν φρικτά.

 Τον χτυπούσαν για 4 ημέρες χωρίς έλεος, παρουσία του διοικητή της Γκεστάπο.

 Στο τέλος του Νοεμβρίου του ίδιου χρόνου μεταφέρθηκε στις φυλακές του στρατοπέδου «Παύλος Μελάς» της Θεσσαλονίκης, όπου τελούσε τη Θεία Λειτουργία, κήρυττε, εξομολογούσε και ενίσχυε τους κρατουμένους, ενώ κινητοποιώντας όλη την φιλάνθρωπη Θεσσαλονίκη, έσωσε από τον εξ ασιτίας θάνατο πολλούς κρατουμένους. 

Με παρέμβαση του Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Γεννάδιου Αλεξιάδη στον Γερμανό διοικητή, ο Διονύσιος έλαβε χάρη, την οποία δεν αποδέχθηκε, προτιμώντας να ακολουθήσει την μοίρα των εκατοντάδων καταδικασμένων Ελλήνων.

Την Άνοιξη του 1944, μετά από κράτηση δεκαοκτώ μηνών στη Θεσσαλονίκη, μεταφέρθηκε μέσω Αυστρίας στη Γερμανία, όπου παρέμεινε κρατούμενος στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως Στόουν και Μπερνάου, ενώ όπως γράφει ο ίδιος έφθασε «…πλειστάκις παραπλησίον του θανάτου». 

Η δουλειά που έχει αναλάβει να κάνει ο Διονύσιος μαζί με αρκετούς ακόμη, είναι να μεταφέρουν καθημερινά βαριά σίδερα, μηχανές και μέταλλα. 

Στις 29 Νοεμβρίου αλλάζουν ξανά φυλακή. 

Αυτήν τη φορά θα πάνε στην Κρεμς-Στάιν, τη μεγαλύτερη στην Όστμαρκ, τη ναζιστική επαρχία της Αυστρίας. Υπολογίζεται πως στη συγκεκριμένη φυλακή βρέθηκαν συνολικά 400 Έλληνες. Το 1945 τα νέα από τις νίκες των συμμάχων φτάνουν και στους κρατούμενους. 

Οι ναζί στις 6 Απριλίου του ίδιου έτους, γνωρίζοντας πως χάνουν, δίνουν εντολή να ανοίξουν οι πύλες της φυλακής. Ωστόσο, τα Ες-Ες, τα Τάγματα Εφόδου και η Βέρμαχτ, με τη βοήθεια και του τοπικού πληθυσμού, κυνηγούν και δολοφονούν εκατοντάδες πολιτικούς κρατουμένους, επιδιδόμενοι σε σφαγή.

 Ένας φύλακας πέταξε τον Διονύσιο σε κελί και με αυτόν τον τρόπο σώθηκε.

 Έτσι, κρυμμένοι μερικοί έγκλειστοι, κατάφεραν να διασωθούν.

\Στις 10 Απριλίου ο Διονύσιος, μαζί τους επιζώντες, μεταφέρεται στο Μπερνάου, μια φυλακή κοντά στο Μόναχο.

 Εκεί τους παράτησαν ουσιαστικά.

 Τις επόμενες ημέρες οι βομβαρδισμοί εντείνονται.

 Αυτοί, κλεισμένοι στη φυλακή και από πάνω τους να πετούν τα αεροπλάνα, που προσεύχονται να μην τους βομβαρδίσουν.

Συνολικά παρέμεινε κρατούμενος επί τρία χρόνια και τέσσερις μήνες πριν απελευθερωθεί, στις 4 Μαΐου του 1945, από τα Αμερικανικά στρατεύματα κατοχής της Γερμανίας.

 Μετά την απελευθέρωση, ο Διονύσιος Χαραλάμπους αφιερώθηκε στην επιστροφή των Ελλήνων κρατούμενων στην πατρίδα.

 Η αγγλική κυβέρνηση, αναγνωρίζοντας τη βοήθειά του και τη συμβολή του στον αγώνα κατά των κατακτητών, του απένειμε τιμητικό δίπλωμα.

 Στην συνέχεια διακόνησε ακαταπόνητα στη Μυτιλήνη, στη Ναύπακτο και στο Καρπενήσι, και οργάνωσε στην Κύπρο την Ιερατική Σχολή «Απόστολος Βαρνάβας» στη Λευκωσία, όπου άσκησε καθήκοντα Διευθυντή.

Η ΣΦΑΓΗ ΤΩΝ SS ΣΤΗΝ ΑΥΣΤΡΙΑ

ΑΠΡΙΛHΣ 1942…τελευταίο δεκαήμερο του και μια ομάδα 20 νέων από το Βορειοδυτικό τμήμα του νησιού αποφασίζουν να διαφύγουν απ’ το νησί για τη Μέση Ανατολή και να ενταχθούν στις εκεί συμμαχικές δυνάμεις.

 Είναι τ’ αδέλφια Γιάννης και Λάμπρος Καραγεωργίου, Γιάννης και Στρατής Κουτσμπέλλης ή Κωνσταντέλλης από το Σκαλοχώρι, Κώστας και Αντώνης Αλεξανδρής, Πετρίδης Νικόλαος και Ντίρλας Νικόλαος από το Σκουτάρο, Κυριάκος Δανιήλ, Αυγερινός Αυγερινού, Λημναίος Κώστας και Ναπολέων (ξαδέλφια), Φονιάς Πολύδωρος, Κάιτατζης Θεοχάρης, Δουκίδης Δημήτριος, Μιχαήλ Κλεάνθης από την Πέτρα, Ιγνάτιος Κικιλής από την Λαφιώνα, Χατζημουτάφης Ευστράτιος από την Αγ. Παρασκευή, Φτεριανός Δημήτριος από τον Πολιχνίτο και Κανταράς Αντώνιος την Άντισσα.

4 ΜΑΗ 1942… θα συλληφθούν από γερμανικές δυνάμεις και θα μεταφερθούν στο ανακριτικό άντρο της γκεστάπο στη Σουράδα.

Στις 16 Ιουνίου 1942 θα καταδικαστούν από το τοπικό Γερμανικό Στρατοδικείο σε πενταετή φυλάκιση.

1η ΑΠΡΙΛΗ 1944…Από το στρατόπεδο Π. Μελά οι 18 πλέον συμπατριώτες, αφού παρέμειναν σ΄ αυτό 22 μήνες κρατούμενοι, σε μια από τις πιο μαζικές μεταγωγές σε  στρατόπεδα συγκέντρωσης μαζί με άλλους 382 συγκρατούμενους τους  «…μετήχθησαν υπό των Γερμανών, βιαίως και υπό συνοδείαν. 

ΕΚΤΟΣ της Ελλάδος, εγκλεισθέντων (…) αρχικώς μεν εις τας Κεντρικάς Φυλακάς Βιέννης-Αυστρίας, εν συνεχεία δε μετ’ ολίγας ημέρας, εις το Παράρτημα των Φυλακών (Κατέργων) Στάϊν εις Μόοζμπιρμπάουν της Αυστρίας, και από εκεί τας Κεντρικάς Φυλακάς (Κάτεργα) Στάϊν εις το Κρέμς της Αυστρίας.»

6 ΑΠΡΙΛΗ 45…Η αυστριακή διοίκηση των φυλακών Στάιν στην πόλη Κρέμς της Αυστρίας, όπου βρίσκονται έγκλειστοι δεκάδες συμπατριώτες μας, αισθανόμενη την ανάσα των συμμαχικών στρατευμάτων, αποφασίζει την απόλυση όλων των κρατουμένων… 

Δεν πέρασαν όμως ούτε δυο ώρες και τα Ες-Ες, καθώς και ομάδες Αυστριακών Ταγμάτων Εφόδου εισβάλουν στο στρατόπεδο εκτελώντας εν ψυχρώ κάθε στόχο που κινείται…

 Οκτακόσιοι!!! κρατούμενοι, από όλες τις χώρες της Ευρώπης, υπολογίζονται ότι εκτελέστηκαν την ημέρα αυτή. 

Ανάμεσά τους και τέσσερις Λέσβιοι όμηροι… που ελεύθεροι-έστω για μια ώρα- μετά από 3 ή και 4 χρόνια κράτησης… βρήκαν το θάνατο με το πιο τραγικό τρόπο, από τα λυσσασμένα σκυλιά που ακόμη και στο παραπέντε …αντί για μια συγνώμη… σκόρπισαν τον όλεθρο.

Τα τέσσερα αυτά παληκάρια είναι:

Αυγερινός Αυγερινός του Ιγνατίου

27 χρονών, από την Πέτρα.

Δανιήλ Κυριάκος του Μιχαήλ

25 χρονών, από την Πέτρα.

Λημναίος ή Τσαγκαρέλλης Κων/νος του Ευστρατίου

27 χρονών, από την Πέτρα.

Τσαρδάνης ή Τσαρδανέλλης Δημήτριος του Παναγιώτη

29 χρονών, από το Αϊβαλί.

Πληροφορίες

Lesvos NEWS

https://www.militaire.gr/