Αν όσα συμβαίνουν δεν αφορούσαν την εθνική άμυνα ως σενάριο θεατρικού έργου, κινηματογραφικής ταινίας ή τηλεοπτικής σειράς θα είχαν, πιθανά, μεγάλη εμπορική επιτυχία. Δυστυχώς όμως αποτελούν πλήγματα για τη σοβαρότητα και την αξιοπιστία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας το οποίο με αυξανόμενη ταχύτητα κινείται προς την ανυποληψία.
Γράφει ο ΚΑΥΣΙΜΑΡΧΗΣ
Εν συντομία, στις 19 Σεπτεμβρίου 2024 στο Λοριάν, τη γαλλική πόλη στις ακτές του Ατλαντικού και κατά την τελετή καθέλκυσης της φρεγάτας ΝΕΑΡΧΟΣ, εξαγγέλλεται από τον υπουργό Εθνικής Άμυνας Νίκο Δένδια ο εξοπλισμός των τριών από τις τέσσερις συνολικά φρεγάτες τύπου FDI-HN που θα αποκτήσει το Πολεμικό Ναυτικό, με βλήματα πλεύσης (cruise) MdCN (Missile de Croisière Naval).
Συγκεκριμένα ανέφερε ο Δένδιας: «Παράγοντα ισχύος θα αποτελούν και τα νέα προηγμένα στρατηγικά όπλα των νέων φρεγατών μας. Η Φ/Γ «ΝΕΑΡΧΟΣ», όπως ο «ΦΟΡΜΙΩΝ» και η τέταρτη φρεγάτα, θα ενσωματώνουν περαιτέρω τεχνολογίες που θα παρέχουν νέες δυνατότητες, γιατί στοιχείο της διαπραγμάτευσής μας θα είναι αυτές οι τρεις φρεγάτες να φέρουν τον στρατηγικό πύραυλο SCALP NAVAL, ίσως τον πιο προηγμένο πύραυλο “cruise” που μπορεί να πλήττει στόχους στρατηγικής σημασίας σε αποστάσεις άνω των χιλίων χιλιομέτρων, με πολύ μεγάλη ακρίβεια.
Οι προσθήκες αυτές έχουν ενταχθεί στον 12χρονο Μακροπρόθεσμο Προγραμματισμό Αμυντικών Εξοπλισμών, ο οποίος παρουσιάστηκε στον Πρωθυπουργό και στις αμέσως προσεχείς ημέρες θα ενημερωθεί η αρμόδια Επιτροπή της Βουλής των Ελλήνων [προ ημερήσιας διατάξεως συζήτηση των πολιτικών αρχηγών στη Βουλή στις 10 Απριλίου 2025], και θα τον παρουσιάσω στο ΚΥΣΕΑ για να τον υιοθετήσει».
Στις 30 Μαΐου 2025 ο πάντα καλά ενημερωμένος συνάδελφος Σάββας Δ. Βλάσσης, σε ανάρτηση του με τίτλο «Τέλος (προς ώρας) οι MdCN για τις FDI HN», αναφέρει ότι «χωρίς απτό αποτέλεσμα, κατέληξαν οι διαπραγματεύσεις που διεξήχθησαν το προηγούμενο διάστημα με την Γαλλία, γύρω από την πιθανή προμήθεια βλημάτων κρουζ MdCN» γιατί κατά τις πληροφορίες του «στις συζητήσεις με την MBDA France, κυριότερος ανασταλτικός παράγοντας αναδείχθηκε η ενημέρωση ότι το MdCN δεν βρίσκεται σε παραγωγή».
Επίσης προσθέτει ότι «από πλευράς Πολεμικού Ναυτικού, έχει ολοκληρωθεί η επιχειρησιακή μελέτη για την σκοπιμότητα προμήθειας του στρατηγικού όπλου».
Δηλαδή:
>Τον περασμένο Σεπτέμβριο ο υπουργός Εθνικής Άμυνας ανακοινώνει την απόφαση προμήθειας των SCALP NAVAL (η αρχική ονομασία των MdCN) αλλά και την ένταξη του προγράμματος στο ΜΠΑΕ 2025-2036. Θεωρείται δεδομένο ότι για την ένταξη του προγράμματος στο ΜΠΑΕ έχουν συνταχθεί και εγκριθεί από τους αρμόδιους επιτελικούς φορείς και συμβούλια οι μελέτες (με βασικότερη τη «μελέτη σκοπιμότητας») που προβλέπονται από τις διαδικασίες του Εθνικού Αμυντικού Σχεδιασμού (ΕΑΣ).
>Ταυτόχρονα, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας επικοινωνούσε το αφήγημα περί στρατηγικών όπλων ως συστατικό στοιχείο της «Ατζέντας 2030».
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να επισημανθεί ότι οι αναφορές περί βεληνεκούς των 1.000 χλμ., μπορεί να προκαλούν … ενθουσιασμό (δικαιολογημένο ή αδικαιολόγητο) στο εσωτερικό ακροατήριο, αλλά σε πρακτικό επίπεδο μάλλον προβληματικές.
Η διακίνηση όπλων με πυροκεφαλή βάρους 500 κιλών και βεληνεκές ανώτερο των 300 χλμ. υπόκειται στο Καθεστώς Ελέγχου Πυραυλικής Τεχνολογίας (MTCR: Missile Technology Control Regime), άτυπο, εθελοντικό σχήμα στο οποίο συμμετέχουν χώρες που επιθυμούν να εμποδίσουν την εξάπλωση των πυραυλικών συστημάτων και των μη επανδρωμένων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως φορείς όπλων μαζικής καταστροφής (η χώρα μας προσχώρησε το 1992). Ίσως οι εμπνευστές και όσοι υλοποίησαν τη συμφωνία με τη Γαλλία για την προμήθεια των SCALP EG για την Πολεμική Αεροπορία (τα μαχητικά Mirage 2000-5 Mk. 2) να αποφασίσουν να λύσουν τη σιωπή τους για τις ασφυκτικές πιέσεις τρίτων παραγόντων για να μην πωληθούν τα όπλα.
Οπότε αυτοδικαίως γεννάται το ερώτημα:
Πριν την επίσημη ανακοίνωση στο Λοριάν στις 19 Σεπτεμβρίου 2024 και τη μετέπειτα ένταξη της προμήθειας στο ΜΠΑΕ είχε υπάρξει κάποια επικοινωνία με το υπουργείο Άμυνας της Γαλλίας, το Ναυτικό της Γαλλίας ή την κατασκευάστρια εταιρία, ώστε να διαπιστωθεί ότι το όπλο βρίσκεται σε παραγωγή και ότι είναι διαθέσιμο για εξαγωγή; Γιατί όπως είναι αυτονόητο, το κόστος για την εκ νέου εκκίνηση της παραγωγής, συμπεριλαμβανομένης και της ενεργοποίησης της εφοδιαστικής αλυσίδας, θα επιβαρύνει τον πελάτη που πρώτος θα τοποθετήσει την παραγγελία με συνέπεια να αυξηθεί σημαντικά το συνολικό κόστος προμήθειας.
Όμως πριν περίπου 25 χρόνια, στην προμήθεια των βλημάτων πλεύσης SCALP-EG για την Πολεμική Αεροπορία είχε ακολουθηθεί η κοινή λογική.
ΕΙΧΕ ΠΡΟΗΓΗΘΕΙ ΤΗΣ ΥΠΟΓΡΑΦΗΣ -στις 21 Αυγούστου 2000- των συμβάσεων κύριας προμήθειας και Αντισταθμιστικών Ωφελημάτων (ΑΩ) με τη γαλλική εταιρία Matra-BAe Dynamics «για την προμήθεια 200 βλημάτων MICA (RF/IR), 56 βλημάτων SCALP EG και της συναφούς υποστήριξης, με Δικαίωμα Προαίρεσης (option) για την προμήθεια επιπλέον 50 βλημάτων MICA (RF/IR)» τον Οκτώβριο του 1999, η εξής εξέλιξη:
«Στη συνάντηση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας Α. Τσοχατζόπουλου με τον Γάλλο ομόλογό του Alain Richard, κατά τη διάρκεια της επίσημης επίσκεψης του δεύτερου, επιλύθηκε και ένα σημαντικό πρόβλημα σχετικό με την επικείμενη προμήθεια βλημάτων SCALP EG από την Πολεμική Αεροπορία. Συγκεκριμένα ο Γάλλος υπουργός Άμυνας κόμισε και παρέδωσε τη γραπτή άδεια της γαλλικής κυβέρνησης για την εξαγωγή και πώληση στην Ελλάδα του συστήματος».
Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι στις 8 Νοεμβρίου, περίπου ενάμισι μήνα μετά τις δηλώσεις Δένδια, έγινε γνωστό, ότι ο Οργανισμός Συνεργασίας για Κοινούς Εξοπλισμούς (OCCAR: Organisation for Joint Armament Cooperation), για λογαριασμό της Ιταλίας, υπέγραψε εντολή για τη ΣΥΝΤΑΞΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑΣ για την ολοκλήρωση του MdCN στις δύο μελλοντικές φρεγάτες τύπου FREMM EVO του Ναυτικού της Ιταλίας».
Είναι νομίζουμε απόλυτα εμφανής η διαφορά της πρακτικής που ακολουθήθηκε περί τα τέλη της δεκαετίας του 1990 και κατέληξε στην επιτυχή προμήθεια των SCALP EG και του απίστευτου ερασιτεχνισμού του 2025 που κατέληξε σε «φιάσκο».
Το ίδιο ισχύει και με την πρακτική του Ναυτικού της Ιταλίας και είναι απορίας άξιο πως το συγκεκριμένο ζήτημα, δηλαδή η προμήθεια των MdCN, δεν συζητήθηκε μεταξύ των ναυτικών των δύο χωρών κατά τη διάρκεια των επαφών που είχαν τους οκτώμισι τελευταίους μήνες. Εν κατακλείδι, το «φιάσκο» των SCALP Naval, δεν αποτελεί απώλεια για το υπουργικό αφήγημα της «Ατζέντας 2030», καθώς πιθανά θα αντικατασταθεί από κάποιο άλλο εξίσου εύπεπτο.
Αποκαλύπτει όμως, το πως θυσιάζονται το κύρος, οι παραδόσεις και η αρτιότητα των θεσμοθετημένων διαδικασιών αμυντικής σχεδίασης και προγραμματισμού του ΓΕΝ και του ΓΕΕΘΑ στην άνευ όρων εξυπηρέτηση της επικοινωνιακής σκοπιμότητας. Και από αυτή την οπτική αποτελεί βαρύ πλήγμα.
(*) Κατά το θεατρικό έργο του Γιώργου Διαλεγμένου, «Χάσαμε τη Θεία Στοπ». Από τυχαίο γεγονός επέρχεται νωρίτερα ο θάνατος της κατάκοιτης θείας, αλλά αντί οι κληρονόμοι της να εκπληρώσουν τα όνειρά τους για μια καλύτερη ζωή, έρχονται αντιμέτωποι με μία μεγάλη «έκρηξη».
_______________
Αναρτήθηκε από τον Μιχάλη Τσολάκη
