 |
| Ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Τουρκία, Τομ Μπάρακ βρίσκεται σε ένα συνεχές παραλήρημα. Φωτογραφία από βίντεο, via The National News. |
Η ΑΟΖ της Κύπρου με τον Λίβανο, τα ελληνοτουρκικά και το «απόστημα» του Κυπριακού: Η μορφή της διπλωματίας και του πολέμου άλλαξε δραματικά, απαιτείται τάχιστη αναπροσαρμογή…
Του ΣΑΒΒΑ ΙΑΚΩΒΙΔΗ* – Λευκωσία
Η συμφωνία μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και του Λιβάνου, που υπογράφτηκε στις 26/11/2025 στη Βηρυτό για την οριοθέτηση της ΑΟΖ, ενέχει γεωπολιτικές, διπλωματικές, ενεργειακές και άλλες προεκτάσεις.
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης χαρακτήρισε τη συμφωνία ως «ένα ορόσημο στρατηγικής σημασίας». Και ότι «στέλνουμε ένα ισχυρό, πολιτικό μήνυμα: στη βάση του Διεθνούς Δικαίου, της σχετικής Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας και, φυσικά, των σχέσεων καλής γειτονίας».
- Η πρώτη προσπάθεια οριοθέτησης έγινε το 2007, αφού ήδη είχε προηγηθεί η οριοθέτηση της ΑΟΖ Κύπρου-Αιγύπτου (2003). Το 2010, η Κυπριακή Δημοκρατία οριοθέτησε την ΑΟΖ με το Ισραήλ.
Το 2022 οριοθετήθηκε η ΑΟΖ μεταξύ Λιβάνου και Ισραήλ, αφού λύθηκε διαφορά που αφορούσε λιβανική διεκδίκηση θαλάσσιας περιοχής που εφαπτόταν της ισραηλινής ΑΟΖ. Το Ισραήλ, με αμερικανική διαμεσολάβηση, παραχώρησε θαλάσσια έκταση 17.000 τ. ναυτικών μιλίων στον Λίβανο.
Είναι εμφανές ότι και η οριοθέτηση της ΑΟΖ της Κύπρου με τον Λίβανο έγινε με αμερικανική παρέμβαση, επειδή οι ΗΠΑ εμπλέκονται ενεργότερα και παρεμβαίνουν πιο αποφασιστικά στις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο.
- Συνέντευξη που ο Αμερικανός πρέσβης στην Άγκυρα, Τομ Μπάρακ, έδωσε στην αθηναϊκή «Καθημερινή» και στον συνάδελφο Μανώλη Κωστίδη (30/11/2025), είναι ενδεικτική των αμερικανικών προθέσεων και σχεδιασμών.
Αφορούν την Ελλάδα, την Τουρκία και, φυσικά, την Κύπρο και την ευρύτερη περιοχή. Ο Μπάρακ είναι από τους πιο στενούς συνεργάτες του Προέδρου Τραμπ, άρα εκφράζει την πολιτική του. Ερωτηθείς αν με έναν «οδικό χάρτη» θα μπορούσαν να βελτιωθούν τα πράγματα στην Αν. Μεσόγειο, ο Αμερικανός πρέσβης υπογράμμισε:
«Δεν έχει νόημα δύο μεγάλες χώρες (Ελλάδα-Τουρκία), δεμένες η μία με την άλλη, να κρατούν ακόμη έριδες για γεγονότα που έγιναν εκατοντάδες ή και χιλιάδες χρόνια πριν (…). Το συζητήσαμε και με τον Πρόεδρο Τραμπ· αναρωτηθήκαμε αν μπορούμε να λειτουργήσουμε ως ‘‘κονίαμα’’, σαν αυτό που ενώνει δύο τούβλα, για να έρθουν πιο κοντά με έναν νέο τρόπο, βήμα-βήμα. Ήρθε η ώρα. Πρέπει να γίνει. Μια νέα περιφερειακή τάξη πραγμάτων, ένας νέος τρόπος συνεργασίας είναι αναγκαίος. Και ελπίζουμε η Αμερική να μπορέσει ν’ αποτελέσει γέφυρα. Αυτός είναι ο στόχος μας».
- Μέσα σε αυτήν τη νέα, περιφερειακή τάξη πραγμάτων, που ήδη σχεδιάστηκε από τους Αμερικανούς, εντάσσεται και η επίλυση του Κυπριακού, όπως ήδη αναλύσαμε παλαιότερα και πρόσφατα. Ο Αμερικανός πρέσβης ρωτήθηκε:
«Είναι η Κύπρος σημαντική για την περιοχή; Για την επίλυση αυτών των προβλημάτων;». Απάντησε: «Φυσικά. Δεν μπορείς να έχεις ένα απόστημα στο κέντρο ενός, κατά τα άλλα, υγιούς σώματος. Κάθε μέρος αυτού του σώματος πρέπει να θεραπευτεί. Και η Κύπρος είναι κρίσιμο μέρος του. Η ελπίδα μας είναι ότι θα συμπεριληφθεί στη λύση».
Ποια είναι αυτή η «λύση»; Και ποια «θεραπεία» θα επενεχθεί; Είναι ξεκάθαρο ότι επιχειρείται να επιβληθεί ένα είδος μεσογειακής pax americana, η οποία θα λειτουργήσει ως λυδία λίθος για την επίλυση της ελληνοτουρκικής διαφοράς, αφού θα επικαλυφθεί με ισχυρό αμερικανικό… κονίαμα.
- Ταυτόχρονα θα επιλυθεί και το Κυπριακό, ώστε να παύσει ν’ αποτελεί «απόστημα» και να δηλητηριάζει τις σχέσεις συμμαχικών χωρών. Ποιοι… γιατροί θα το θεραπεύσουν; Μα, εμφανώς, Αμερικανοί!
Σε αυτό το πλαίσιο αμερικανικών παρεμβάσεων και επιβολής «λύσεων», μακράν και πέραν της συνήθους διπλωματικής πρακτικής και του πολύπαθου Διεθνούς Δικαίου, επιβλήθηκε η εκεχειρία στη Γάζα. Ο νέος προσωρινός ηγέτης της Συρίας, τζιχαντιστής Αλ Σάραα, ξεπλύθηκε από τα εγκλήματά του και εντάχθηκε στον Δυτικό συνασπισμό κατά του Ισλαμικού Κράτους.
Το Ισραήλ εκμηδενίζει την Χαμάς και εξοντώνει την Χεζμπολάχ. Προειδοποιείται η Τεχεράνη να σταματήσει να αιμοδοτεί τρομοκρατικές οργανώσεις και ν’ ακυρώσει το πυρηνικό πρόγραμμά της. Οι Χούθι πλήττονται ανελέητα.
- Το Κατάρ, αιμοδότης της Χαμάς και άλλων τρομοκρατικών οργανώσεων, επαναφέρθηκε στην αμερικανική τάξη. Παράλληλα, οι ΗΠΑ υπέγραψαν συμφωνία τρισεκατομμυρίου με τη Σ. Αραβία, και ανέλαβαν την ασφάλειά της.
Αίγυπτος, Ιορδανία, Ην. Αραβικά Εμιράτα είναι υπό την αμερικανική ομπρέλα. Το Ισραήλ προειδοποιεί ότι δεν θα ανεχθεί τουρκικό στρατό στη Συρία και σύνορα με την Τουρκία. Τέλος, ο Τούρκος Πρόεδρος διεκδικεί ρόλο στην Αν. Μεσόγειο με απειλές και εκβιασμούς, αφού ήδη πήρε τα εύσημα για το Ουκρανικό.
Μετά την κατάρρευση του καθεστώτος Άσαντ, η Τουρκία προανήγγειλε ότι θα συνομολογούσε συμφωνία οριοθέτησης της ΑΟΖ της με τη Συρία και με το κατοχικό ψευδοκράτος. Υπήρξαν έντονες αντιδράσεις από την Κύπρο, την Ελλάδα και την ΕΕ. Οι ίδιες οργίλες τουρκικές αντιδράσεις σημειώνονται και μετά την οριοθέτηση της ΑΟΖ Κύπρου-Λιβάνου. Οι λόγοι είναι πολλοί:
>Πρώτον, η Κύπρος έχει οριοθετήσει την ΑΟΖ με την Αίγυπτο, το Ισραήλ και τον Λίβανο. Απομένουν τρεις χώρες ειδικού χειρισμού. Η Ελλάδα, η οποία από το 2003 μέχρι σήμερα εκλιπαρείται να οριοθετήσει την ΑΟΖ με την Κύπρο αλλά, τρεμαλέα και τουρκοφοβική, αποφεύγει να το πράξει.
- Η Συρία, με την οποία εκτιμάται ότι είναι ζήτημα χρόνου η οριοθέτηση, με αμερικανική παρέμβαση και ισραηλινή πίεση. Τέλος, η Τουρκία, η οποία δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία.
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, σε απάντηση τουρκικών απειλών, πρότεινε όπως Λευκωσία και Άγκυρα συμφωνήσουν σε οριοθέτηση της ΑΟΖ. Χωρίς, φυσικά, καμία ανταπόκριση.
>Δεύτερον, η εξωτερική πολιτική της Κύπρου ειδικά στην περιοχή της Αν. Μεσογείου έχει ενισχύσει το διπλωματικό και άλλο αποτύπωμά της. Αυτό ακυρώνει τουρκικές προσπάθειες προβολής του ψευδοκράτους, αμφισβήτησης της Κύπρου, κράτους-μέλους της ΕΕ και του ΟΗΕ και απειλών εναντίον της.
>Τρίτον, ενισχύεται η κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας και η ασφάλεια της, ενώ τονώνεται η ενεργειακή και οικονομική διασυνδεσιμότητα των χωρών της περιοχής που σέβονται τη διεθνή νομιμότητα, το Δίκαιο της Θάλασσας και τις σχέσεις καλής γειτονίας.
>Τέταρτον, ο Λίβανος απαγκιστρώνεται σταδιακά, με ευρωπαϊκή, αμερικανική και κυπριακή βοήθεια, από την αρπάγη της Χεζμπολάχ και την επιρροή της Τουρκίας, ώστε εξελικτικά να καταστεί ένα κανονικό κράτος.
Είναι αυταπόδεικτο ότι οι καταιγιστικές εξελίξεις στην Αν. Μεσόγειο επιβάλλουν αναθέρμανση του ΙΜΕC (India-Middle East-Europe Economic Corridor). Αναβάθμιση της συμφωνίας 3+1 (Ελλάδα, Κυπριακή Δημοκρατία, Ισραήλ + ΗΠΑ) με περαιτέρω αμυντικές, ενεργειακές, οικονομικές συμφωνίες.
Υλοποίηση του αγωγού EastMed. Δραστική αναζωογόνηση του ΕΑΧ (Ενιαίου Αμυντικού Δόγματος) και αλλαγή πολιτικής και αμυντικής στρατηγικής Ελλάδος-Κύπρου. Η μορφή της διπλωματίας και του πολέμου άλλαξε δραματικά. Απαιτείται τάχιστη αναπροσαρμογή.
* Ο Σάββας Ιακωβίδης είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας με έδρα τη Λευκωσία
__________________________________
Αναρτήθηκε από τον Στρατηγό κ. Αθαν. Καραντζίκο