Συσσωρεύονται οι ενδείξεις ότι η υγεία του Ερντογάν δεν είναι σε καλή κατάσταση. Το γεγονός, όπως συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις, τροφοδοτεί διαγκωνισμούς δελφίνων στο παρασκήνιο. Τα “άλογα” που ηγούνται στην κούρσα της διαδοχής είναι ο υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ και ο διευθυντής της ΜΙΤ Χακάν Φιντάν. Το μυστήριο γύρω από την υγεία του Τούρκου προέδρου και οι προσπάθειες του στενού κύκλου να τον εμφανίσει απολύτως υγιή πυροδοτεί τη σχετική φημολογία.
Τον Ιούνιο ο Ερντογάν απηύθυνε τηλεοπτικό μήνυμα δια ζώσης με αφορμή τη μουσουλμανική εορτή Eid al Adha. Κατά τη διάρκεια της μετάδοσης, ο Ερντογάν φάνηκε νωθρός και εμφάνισε δυσκολία σε κάποια κομμάτια της ομιλίας του, μιλώντας με καθυστέρηση και αμηχανία.
Κάποια στιγμή, άφησε έναν ηχηρό αναστεναγμό, πριν αποκοιμηθεί για ένα δευτερόλεπτο. Ο Ερντογάν συνήλθε άμεσα και ολοκλήρωσε την ομιλία του, αλλά η εικόνα, όπως ήταν αναμενόμενο πυροδότησε ερωτήματα.Το κρατικό πρακτορείο Anadolu ανέβασε το βίντεο χωρίς περικοπές, ενώ η κρατική ραδιοτηλεόραση TRT το επεξεργάστηκε. Ο δημοσιογράφος Φατίχ Αλταϊλί ανέφερε την ομιλία του Ερντογάν στο δίκτυο ειδήσεων HaberTürk την επόμενη, δικαιολογώντας τον Τούρκο πρόεδρο: «Φαίνεται ξεκάθαρα ότι κάποιος κοντά στον πρόεδρο προσπαθεί να τον φέρει σε δύσκολη θέση, ώστε να φαίνεται αδύναμος… Αυτό είναι ζήτημα εθνικής ασφάλειας κατά τη γνώμη μου». Σε απάντηση, ο διευθυντής επικοινωνιών της Προεδρίας Φαχρετίν Αλτούν κατηγόρησε την HaberTürk για παραπληροφόρηση και συκοφαντία. «Θα εργαστούμε για να εγγυηθούμε το δικαίωμα των ανθρώπων μας να έχουν πρόσβαση σε αληθινές ειδήσεις, αλλά και για την αξιοπιστία των μέσων μαζικής ενημέρωσης γενικά».
Τούρκοι αναλυτές υπενθύμισαν ότι τo 2002 ο Ερντογάν είχε ζητήσει να διερευνηθούν οι ανησυχίες για την υγεία του τότε πρωθυπουργού Μπουλέντ Ετσεβίτ. «Είναι σαφώς προβληματικό ότι είναι σοβαρά άρρωστος και δεν μπορεί να εκπληρώσει τα καθήκοντά του», είχε πει ο Ερντογάν. Έκανε τα σχόλια λίγο μετά την ίδρυση του κόμματος ΑΚΡ και μήνες πριν κερδίσει τις εκλογές. Ο Ετσεβίτ έπασχε από Πάρκινσον και μυασθένεια gravis, σύμφωνα με τότε άρθρο του Σεντάτ Εργκίν. Ο Εργκίν είχε πει ότι ο Ετσεβίτ είχε μικρά προβλήματα στα μάτια και στα αυτιά που δεν τον εμπόδιζαν να κυβερνά. Ο Ερντογάν, όμως, είχε ζητήσει την παραίτηση Ετσεβίτ και πρόωρες εκλογές.
Ο θάνατος της ιατρού
Η υγεία του Ερντογάν έγινε πρώτη φορά ζήτημα μετά από ένα περιστατικό στην Άγκυρα τον Οκτώβριο 2006 όταν αρρώστησε στο αυτοκίνητό του μετά από πτώση του επιπέδου σακχάρου. Τότε, είχε αναφερθεί ότι ο οδηγός του τον έκλεισε κατά λάθος στο αυτοκίνητό του και ότι οι άντρες της ασφαλείας του Ερντογάν αναγκάστηκαν να σπάσουν το παράθυρο για να μεταφέρουν τον αναίσθητο Ερντογάν στο νοσοκομείο. Η 42χρονη γιατρός Σιμέρ Γκιλάπ που περιποιήθηκε τον Ερντογάν και έκανε τη διάγνωση, πέθανε ξαφνικά το 2018 από γρίπη. Ο θάνατός της προκάλεσε ερωτήματα, επειδή ήταν καλά στην υγεία της και επειδή ήταν η μόνη που είχε πληροφορίες για την υγεία του Ερντογάν.
Κατά τη διάρκεια τηλεοπτικής συζήτησης τον Ιούλιο 2021 ο ειδικός σε θέματα δημόσιας υγείας, Αχμέτ Σαλτίκ μίλησε για το περιστατικό του 2006 που συνέβη μπροστά από νοσοκομείο στην Άγκυρα «Μια συνάδελφός μας νευρολόγος, η Σιμέρ Γκιλάπ, ήταν η πρώτη που τον είδε. Αργότερα η 42χρονος γιατρός πέθανε από γρίπη. Αυτό παραμένει επίσης ένα αναπάντητο ερώτημα, γιατί πέθανε η συνάδελφός μας; Υπάρχει έκθεση νεκροψίας;». Ο Σαλτίκ επικαλέστηκε τον ψυχίατρο Χακί Ακαλίν, ο οποίος είπε ότι η κατάσταση του Ερντογάν μοιάζει περισσότερο με επιληψία.
Η υγεία του Ερντογάν συνέχισε να επιδεινώνεται και τελικά υποβλήθηκε σε εγχείρηση το Νοέμβριο 2011 στο κάτω μέρος του εντέρου. Έκανε μάλιστα δεύτερη επέμβαση τον Φεβρουάριο 2012. Η εφημερίδα Taraf τον Μάρτιο 2012 δημοσίευσε ένα ηλεκτρονικό μήνυμα που διέρρευσε από το Stratfor, στο οποίο αναφερόταν ότι ο Ερντογάν είχε καρκίνο του παχέος εντέρου και είχε μόλις δύο χρόνια ζωής. Μετά τη φήμη για καρκίνο, βοηθός του Ερντογάν είπε στο Reuters ότι το email του Stratfor ήταν «πολιτική σπέκουλα και κουτσομπολιά».
Εγχείρηση για καρκίνο
Οι γιατροί έκαναν κολονοσκόπηση και σιγμοειδοσκόπηση με δειγματοληψία περιοχών του παχέος εντέρου όπου υποπτεύονταν ύπαρξη όγκων. Η αυτοψία έδειξε ύπαρξη όγκου γνωστού ως λαχνώδες αδένωμα, δηλαδή προχωρημένη μορφή αδενώματος και πρόδρομο καρκίνου. Αργότερα διαπιστώθηκε ότι ο Ερντογάν είχε καρκίνο στα τέλη του σταδίου 2 ή πρώιμου σταδίου 3. Την επέμβαση πραγματοποίησε ο καθηγητής Ντουρσούν Μπουγκρά, την οποία καθοδήγησε διακριτικά ο Δρ Φαχρεντίν Κοτζά, τότε υπεύθυνος για τη διαχείριση των μυστικών επενδύσεων της οικογένειας Ερντογάν σε επιχειρήσεις υγείας, συμπεριλαμβανομένου του νοσοκομείου Medipol. Ο Κοτζά αργότερα έγινε υπουργός.
Κάθε αποκάλυψη για την προβληματική υγεία του Ερντογάν θα ενθαρρύνει τους αντιπάλους του, οι οποίοι θα αρχίσουν να θέτουν ζήτημα εάν είναι ικανός να κυβερνά. Εξ ου και η μυστικοπάθεια. Ο Μπουγκρά θεωρήθηκε εχέμυθος. Η επέμβαση πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Μαρμαρά με επικεφαλής τον Μπουγκρά και τον βοηθό του, κατά την οποία αφαιρέθηκαν 20-25 εκατοστά του παχέος εντέρου.
Η δημόσια δήλωση έγινε δύο ημέρες αργότερα και ανέφερε ότι ο Ερντογάν υποβλήθηκε σε επιτυχημένη χειρουργική επέμβαση για πεπτικό πρόβλημα και σύντομα θα ξανάρχιζε τη δουλειά μετά από ξεκούραση. Ο Fuat Avni, ανώνυμος “τουιτεράς” που δημοσιεύει πληροφορίες για το κυβερνών κόμμα (AKP), έγραψε ότι ο Ερντογάν είχε καρκίνο του παχέος εντέρου και επιληψία. Ο Avni έγραψε επίσης σε tweet τον Μάιο 2016 ότι ο Ερντογάν πάσχει επίσης από διαβήτη και επιπλοκές του προστάτη.
Η υπνηλία του Ερντογάν τον Ιούλιο αναζωπύρωσε τα σενάρια για την υγεία του, αλλά κάποιοι αποδίδουν τις διαρροές στους Ακάρ και Φιντάν. Στις 15 Αυγούστου, ο Τούρκος δημοσιογράφος και οικονομολόγος Μεμντούχ Μπαϊρακτάρογλου, πρώην σύμβουλος της Τανσού Τσιλέρ, υποστήριξε στο YouTube ότι ο Ερντογάν παραχώρησε εξουσίες στον υπουργό Άμυνας. Το πρώτο σημάδι ήταν η επίσκεψή Ακάρ στα ιρανο-τουρκικά σύνορα στις 14 Ιουλίου για να ελέγξει τα μέτρα για την αποτροπή εισροής Αφγανών προσφύγων. Ο Μπαϊρακτάρογλου προβλέπει ότι ο Ερντογάν θα παραμείνει στην εξουσία μέχρι το τέλος της θητείας του (Ιούνιος 2023). Μέχρι τότε, ο Ακάρ θα λειτουργεί από τα παρασκήνια και ότι θα αλλάξει κάποιους υπουργούς για να σώσει τη τουρκική οικονομία .
Κινητικότητα από Ακάρ και Φιντάν
Οι Τούρκοι αναφέρουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι ο Ερντογάν δυσκολεύεται να περπατήσει όταν συμμετέχει σε διεθνείς συνόδους κορυφής και δέχεται ξένους επισκέπτες. Το 2017 ο Ουκρανός πρόεδρος Πέτρο Ποροσένκο κτύπησε με το δάκτυλό του το τραπέζι σε μια προσπάθεια να ξυπνήσει τον Ερντογάν, ο οποίος είχε κοιμηθεί επανειλημμένα κατά τη διάρκεια ενημέρωσης δημοσιογράφων. Η σύζυγος του Ερντογάν, Εμινέ, εθεάθη να τον βοηθά καθώς κατέβαινε μια σκάλα κατά τη διάρκεια συνδιάσκεψης του ΑΚΡ τον περασμένο Φεβρουάριο.
Ο Τούρκος δημοσιογράφος Αχμέτ Νεσίν ανέφερε σε βίντεο στο YouTube στις 8 Αυγούστου ότι αν και ο Ερντογάν επέζησε από δύο μεγάλες εγχειρήσεις, εξακολουθεί να πάσχει από επιληψία και να εμφανίζει διαταραχές προσωπικότητας και ενδείξεις άνοιας. Κατ’ αυτόν, η επιδείνωση της υγείας του γίνεται όλο και πιο ορατή και ως εκ τούτου δεν είναι καλό για την Τουρκία να είναι πρόεδρος. Ζήτησε, μάλιστα, οι εκθέσεις για την υγεία του Ερντογάν να δημοσιοποιηθούν.
Ο ίδιος δημοσιογράφος υποστηρίζει ότι ο υπουργός Άμυνας Ακάρ διαδίδει φήμες για την υγεία του Ερντογάν με σκοπό να αναλάβει μερικές από τις εκτελεστικές εξουσίες του. Οι πρόωρες εκλογές δεν θα ήταν καλές για το κυβερνών κόμμα, καθώς η Τουρκία βρίσκεται σε σοβαρή οικονομική κρίση. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το ΑΚΡ μαζί με το κόμμα του Μπαχτσελί δεν μπορούν να εκλέξουν πρόεδρο το 2023.
Ο επικεφαλής της ΜΙΤ Φιντάν είναι πολύ δραστήριος. Την προηγούμενη εβδομάδα προγραμμάτισε συνάντηση με τον Σύριο ομόλογο του Αλί Μαμλούκ στην Βαγδάτη. Η ΜΙΤ φρόντισε ο γιος του Καντάφι, Σααντί, να μεταφερθεί στην Τουρκία. Ταυτόχρονα, έχει ανοικτή γραμμή με τον Πακιστανό ομόλογο του και μέσω αυτού με τους Ταλιμπάν. Επίσης έχει κινηθεί παρασκηνιακά για να μετριάσει την εχθρότητα που έχει δημιουργηθεί σε αραβικές χώρες από ενέργειες του Ερντογάν. Οι Ακάρ και Φιντάν, οι οποίοι θεμελίωσαν την επεκτατική εξωτερική πολιτική της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, είναι αυτοί που θα σηκώσουν το βάρος παρασκηνιακά τουλάχιστον μέχρι τις επόμενες εκλογές, ενώ ο Ερντογάν θα γίνει λιγότερο ορατός.
------------Επιμέλεια αναρτήσεως: Μιχάλης Τσολάκης
