 |
| Να αναλάβει ο κ. Κατρούγκαλος τις διαπραγματεύσεις και να κάνει περικοπές όπως στις συντάξεις και στους μισθούς! Αυτός ...ξέρει! Juan |
Η βασική μας κριτική απέναντι στην εξωτερική πολιτική της Νέας Δημοκρατίας ήταν και παραμένει ότι χαρακτηρίζεται από διαρκές κενό στρατηγικής, που, ειδικά στα ελληνοτουρκικά, παραδίδει την πρωτοβουλία των κινήσεων στην άλλη πλευρά. Αντιθέτως, η Τουρκία ακολουθεί απέναντι στη χώρα μας μια σταθερή πολιτική αναθεωρητισμού, με κλιμακούμενη και προαναγγελθείσα μάλιστα επιθετικότητα το τελευταίο διάστημα. Για πρώτη φορά, μάλιστα, αυτή η στρατηγική εντάσσεται στην προσπάθειά της να καταστεί μεσογειακή, ναυτική δύναμη και ο Τούρκος πρόεδρος ηγέτης ενός παγκόσμιου ισλαμιστικού κινήματος με πολλά ρεύματα.
Απέναντι σε αυτή τη συνεκτική, ιδιαίτερα επικίνδυνη πολιτική που έχει την ανοχή των ΗΠΑ (πέραν λεκτικών παρεμβάσεων) και εκμεταλλεύεται τις αδυναμίες της Ε.Ε., η κυβέρνηση αντιδρά αμυντικά, συχνά δε με παλινωδίες και αντιφάσεις.
Για οκτώ μήνες αμέλησε να θέσει ενεργά θέμα ευρωπαϊκών κυρώσεων, απείχε από τον ευρωτουρκικό διάλογο που έχει ξεκινήσει από τον Μάρτιο, δεν έκανε καμία κίνηση για αξιοποίηση της Συνόδου Ευρωπαϊκών Χωρών του Νότου. Περηφανεύεται για διπλωματικές επιτυχίες στη Γερμανία, παρά το γεγονός ότι δεν απέτρεψε την καγκελάριο από το να μας αφήσει έξω από τη Διαδικασία του Βερολίνου και για την επίσκεψη Μητσοτάκη στις ΗΠΑ, παρά το γεγονός ότι σε συνέχειά της η τουρκική επιθετικότητα κορυφώθηκε χωρίς να γίνει οιαδήποτε κίνηση από τον πρόεδρο Τραμπ για αποτροπή της.
Ακόμη και η πρόσφατη συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ με την Αίγυπτο, που ορθώς είχε ως στόχο να «ακυρώσει» την παράνομη συμφωνία Τουρκίας - Σαράζ, δεν εντάχθηκε σε ένα συνεκτικό στρατηγικό σχέδιο αμυντικής προάσπισης των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων μας στις περιοχές που άφησε εκτός, διπλωματικής αντιμετώπισης της αναμενόμενης κλιμάκωσης της επιθετικότητας της άλλης πλευράς και επαναφοράς της Τουρκίας στον διάλογο. Ανέμενε η κυβέρνηση χλιαρές τουρκικές αντιδράσεις; Δεν έπρεπε να είχε εξασφαλίσει δυναμικές ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες και κυρώσεις για την πολύ πιθανότερη αντίθετη περίπτωση;
Περαιτέρω και σημαντικότερο: οι συμβιβασμοί της συμφωνίας προοιωνίζονται αλλαγή στρατηγικής και έναντι της Τουρκίας; Μέχρι στιγμής, ο νόμος 4001/2011 («νόμος Μανιάτη») δεσμεύει τη χώρα στην προάσπιση της ελληνικής υφαλοκρηπίδας στα απώτατα όριά της, με μόνη βάση για την οριοθέτηση τη μέση γραμμή, όχι την αναλογικότητα. Εάν η κυβέρνηση θεωρεί ότι κάτι έχει αλλάξει (ή πρέπει να αλλάξει), σε σχέση με αυτές τις θέσεις πρέπει να το δηλώσει ρητά (ακόμη και εμπιστευτικά) στην αντιπολίτευση για να τοποθετηθούμε με γνώμονα τα συμφέροντα της χώρας και την ειρήνη στην περιοχή.
Μέχρι στιγμής γίνονται τα αντίθετα της συνεννόησης και της υποχρέωσης αλήθειας στον ελληνικό λαό. Σε αρκετές περιπτώσεις η Νέα Δημοκρατία συσκότισε συνειδητά τον χαρακτήρα των τουρκικών προκλήσεων, για να συγκαλύψει την αδυναμία της να τις προλάβει ή να τις αποκρούσει. Ετσι έγινε την πρώτη φορά που το «Oruc Reis» κινήθηκε εντός της υφαλοκρηπίδας μας νότια της Κρήτης και η επίσημη διαρροή ήταν ότι «το πήρε ο άνεμος στο FIR Αθηνών». Ετσι έγινε με την είσοδο Τούρκων στρατιωτών σε ελληνικό έδαφος σε νησίδα του Εβρου, για την οποία το ΥΠΕΞ προέβη σε δύο διαβήματα, αλλά κατά τα άλλα δεν υπήρξε παραβίαση συνόρων. Ετσι και πολύ χειρότερα έγινε με την παραβίαση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων από το «Oruc Reis» και τον στολίσκο πολεμικών πλοίων που το συνοδεύουν όπου η Αγκυρα επιδιώκει να στείλει σαφές μήνυμα «γκριζαρίσματος» των σχετικών δικαιωμάτων μας και έμπρακτης διεκδίκησης της συγκεκριμένης θαλάσσιας οικονομικής ζώνης.
Η κυβερνητική προσπάθεια υποτίμησης των συνεπειών αυτών, με τον θλιβερό ισχυρισμό περί «θορύβου» που τάχα εμποδίζει τις έρευνες, αποτελεί κλασική περίπτωση πολιτικού στρουθοκαμηλισμού. Από τη στιγμή που ποντίστηκαν καλώδια για έρευνες εντός της υφαλοκρηπίδας μας χωρίς την άδειά μας και το τουρκικό ΥΠΕΝ ανακοίνωσε ότι πραγματοποιούνται έρευνες, η αμφισβήτηση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων επί της υφαλοκρηπίδας συντελέστηκε. Είναι εντελώς αδιάφορο νομικά γεγονός η ποιότητα ή η αποτελεσματικότητα των ερευνών και πόσο επηρεάστηκαν από τον «θόρυβο». Για τον λόγο αυτό από την πρώτη στιγμή ζητήσαμε να αποτραπεί η παραβίαση των δικαιωμάτων μας αυτών, στα πρότυπα της αποτελεσματικής αντίδρασης του Οκτωβρίου 2018. Παράλληλα, ακυρώνει τις θέσεις μας να ζητάμε –ορθώς– στήριξη της Ε.Ε. για παραβίαση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων και να λέμε την ίδια στιγμή ότι δεν συντελέστηκε παραβίαση.
Σήμερα περισσότερο από ποτέ, προβάλλει η ανάγκη να ξαναβρεί η χώρα ένα συνεκτικό στρατηγικό σχέδιο στην εξωτερική πολιτική, ανάλογο της πολυδιάστατης και ενεργητικής διπλωματίας που εφαρμόσαμε επί της διακυβέρνησής μας. Εχουμε επανειλημμένως ζητήσει τη σύγκληση του συμβουλίου πολιτικών αρχηγών για τη χάραξη αυτής της στρατηγικής, όπως αυτό που συγκλήθηκε τον Μάρτιο 2016 πριν από το ταξίδι του Αλέξη Τσίπρα στη Σμύρνη, για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης.
Στο πλαίσιο αυτό στηρίζουμε την ανάγκη επανενεργοποίησης της Ε.Ε. μέσω της γερμανικής προεδρίας, τη σημασία της οποίας πρώτος ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ στη συνέντευξή του στην «Καθημερινή» υπογράμμισε, αλλά και τη δραστηριοποίηση της παραδοσιακής φίλης στη Μεσόγειο, Γαλλίας. Στο πλαίσιο αυτό, ο ευρωτουρκικός διάλογος –στον οποίο πρέπει να συμμετέχουμε ενεργά– πρέπει να θέσει σαφώς τις κυρώσεις και τους όρους μιας θετικής ατζέντας στο τραπέζι. Με αυτόν τον τρόπο θα δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για επανεκκίνηση των διερευνητικών –χωρίς εκβιασμούς– για τη λύση της διαφοράς μας για υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ και αν αυτές αποτύχουν, προσφυγή στη Χάγη.
* Ο κ. Γιώργος Κατρούγκαλος είναι καθηγητής Δημοσίου Δικαίου, τομεάρχης Εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ.
https://www.kathimerini.gr/
