Κρινιώ Καλογερίδου
Τα λάθη που αφορούν την Εξωτερική πολιτική μας, εν γένει, είναι ''έργο'' πολλών κυβερνήσεων και είναι λάθη επαναλαμβανόμενα, τα οποία φέρουν ενίοτε την υπογραφή μεγάλων ανδρών της πολιτικής μας ζωής.
Το δυστύχημα, στην τελευταία περίπτωση, είναι ότι εκλαμβάνονται ως ''καθαγιασμένα'' απ' την προσωπικότητά τους και την ''αλάνθαστη'' κρίση τους και δεν επιδέχονται βελτιωτικές παρεμβάσεις μέσα στον χρόνο, πολύ περισσότερο ακυρώσεις.
Με το πνεύμα αυτό διαιωνίστηκαν στην ελληνοϊταλική συμφωνία λάθη του 1977 που αφορούσαν την ατζέντα της ρύθμισης ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας του Ιονίου (μειωμένη επήρεια για νησιά όπως οι Οθωνοί και η συστάδα των Στροφάδων, με ''χρυσωμένο'' αντιστάθμισμα την αυξημένη επήρεια της Κεφαλονιάς) και φέρουν την υπογραφή δύο μεγάλων πολιτικών, όπως ο Παναγιώτης Παπαληγούρας (τότε ΥΠΕΞ) και ο π. πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής.
Τα μεγαλύτερα λάθη βέβαια έγιναν - μέχρι στιγμής - στο Κυπριακό (κατά το παρελθόν) και το μεταναστευτικό (κατά την τελευταία πενταετία), σε συνάρτηση με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις έως σήμερα.
Ωστόσο επικεντρώνομαι στην ''πετυχημένη'' (για τους κυβερνητικούς) ελληνοϊταλική συμφωνία του Ιονίου που στηρίζεται εν πολλοίς σε εκείνην του '77, γιατί αποδείχθηκε - όπως διαπιστώσαμε πρόσφατα - ένα κακό προηγούμενο που άνοιξε τον ασκό του Αιόλου δίνοντας τη χρυσή ευκαιρία στους Τούρκους να ζητούν να εφαρμοστεί η ίδια συμφωνία μειωμένης ελληνικής επήρειας (70% για τα Διαπόντια και 32% μόνο για τους Στροφάδες ) και στην περίπτωση των νησιών Αιγαίο...
Εγγενή λάθη Εξωτερικής πολιτικής προκλήθηκαν από την νυν κυβέρνηση στην περίπτωση του τουρκολιβυκού μνημονίου, το οποίο όχι μόνο δεν πρόβλεψε, αλλά και δεν έκανε τίποτα ουσιαστικά για να το ακυρώσει, με αποτέλεσμα να αφήσει ελεύθερη την Τουρκία να προωθεί τον αναθεωρητισμό της στην Ανατολική Μεσόγειο σε βάρος των ελληνικών και κυπριακών συμφερόντων.
Όπερ σημαίνει ότι απέτυχε στις διαπραγματεύσεις της κι αυτή η αποτυχία αποδεικνύεται όχι μόνο απ' την αβουλία της να οριοθετήσει την ΑΟΖ με την Κύπρο και να χαράξει κοινή γραμμή συντονισμού και πλήρους ετοιμότητας μαζί της, αλλά κι από την αδυναμία της να διευρύνει και να μετεξελίξει τις τριμερείς συνεργασίες της με Κύπρο, Αίγυπτο, Ισραήλ σε συμμαχία αμυντικού χαρακτήρα.
Και σαν να μην έφταναν αυτά, είδαμε προ ημερών την Αίγυπτο να μη δέχεται νέες ελληνικές προτάσεις σε ό,τι αφορά την ΑΟΖ και να μας πιέζει με τη στάση της να μειώσουμε περαιτέρω τα ήδη μειωμένα ποσοστά που της προτείναμε για την ''επήρεια'' της Ρόδου, της Καρπάθου, της Κρήτης και του συμπλέγματος της Μεγίστης (Καστελόριζο, Ρω κλπ).
Το πιο πιθανό είναι, κατ' εμέ, να εξέλαβε ως αδυναμία την ελληνική υποχωρητικότητα (κι όχι ''ευελιξία'', όπως την ονομάζει ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του πρωθυπουργού Αλέξανδρος Διακόπουλος) στη συμφωνία με τους Ιταλούς για το Ιόνιο, την οποία δείχνουμε έτοιμοι να επαναλάβουμε και στα ελληνοτουρκικά ανταποκρινόμενοι θετικά (δια του Χατζηδάκη) στο κλείσιμο του ματιού του Τσαβούσογλου για ετοιμότητα της Τουρκίας να λύσει το ζήτημα της ΑΟΖ στο Αιγαίο.
Με δεδομένο αυτό εξηγείται η επιμονή της Αιγύπτου να φτάσει η ελληνική ΑΟΖ μέχρι τον 28ο Μεσημβρινό που διαπερνά εγκάρσια την Ρόδο. Ωστόσο δε μας παίρνει να κάνουμε υποχώρηση και σ' αυτό, αφού προτείναμε ήδη στην καινούρια μας σύμμαχο (η οποία επιθυμεί να πιάσει όλο το βόρειο κοίτασμα υδρογονανθράκων που είναι συνέχεια του Ζορ, ώστε να συναντήσει την τουρκική ΑΟΖ βόρεια της Κοιλάδας του Ηροδότου) μειωμένη τη δικιά μας επήρεια στο Καστελόριζο (περίπου στο 10-20%) και σε Κρήτη - Ρόδο - Καρπάθο, περίπου στο 40% των όσων δικαιούνται σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας τα συγκεκριμένα νησιά μας.
Κι αυτά έναντι των αιγυπτιακών προτάσεων που είναι τουλάχιστον υπερβολικές, αφού ο Αιγύπτιος πρόεδρος Αλ Σίσι αιτήθηκε από τον κ. Δένδια (που πήγε στο Κάιρο για να διαπραγματευτεί) την μείωση της επήρειάς μας στην Κρήτη στο 20% ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδα, στην Κάρπαθο στο 10%, στη Ρόδο στο 1% και στο Καστελόριζο στο 0%!!!.. Ζητούν, ουσιαστικά, οι Αιγύπτιοι από την Ελλάδα να απεμπολήσει τα δικαιώματά της στην ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδα του Καστελόριζου, που ίσως είναι το πλέον χρυσοφόρο κοίτασμα του Αιγαίου...
Τα δεδομένα αιτήματα δεν μπορούν να γίνουν δεκτά ασφαλώς γιατί βλάπτουν τα εθνικά μας συμφέροντα στο Αρχιπέλαγος. Ωστόσο η συμφωνία οριοθέτησης Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών (ΑΟΖ) με την Αίγυπτο επείγει, ενόψει ειδικά των νέων προκλήσεων για τις οποίες προειδοποιεί Ελλάδα και Κύπρο η Τουρκία. Και για τον λόγο αυτό ο Νίκος Δένδιας δεν απέριψε καμιά απ' τις αιγυπτιακές απαιτήσεις.
Σύμμαχός μας στο να τα βρούμε με την Αίγυπτο είναι η σφοδρή ενόχλησή της απ' την τουρκική παρέμβαση στην Λιβύη, πράγμα που την ανάγκασε να αναπτύξει στρατεύματα στα σύνορά της. Με δεδομένο αυτό, θα επιχειρήσουμε να κάμψουμε - υποθέτω - τις απαιτήσεις της για μείωση μέχρι εξαφάνισης των δικαιωμάτων μας στην ΑΟΖ του Αιγαίου, ώστε να λύσουμε στη συνέχεια και τα άλλα προβλήματα που μας απασχολούν και αφορούν ανεκπλήρωτα δικαιώματά μας.
Τα πιο επείγοντα απ' αυτά είναι η επέκταση της αιγιαλίτιδος ζώνης της Ελλάδας - στα Δυτικά - από 6 στα 12 ναυτικά μίλια (για να ακολουθήσει η ίδια επέκταση στα Ανατολικά, που τη θεωρούν casus belli οι Τούρκοι), η οριοθέτηση της ΑΟΖ του Αιγαίου με την Μεγαλόνησο (η οποία κακώς αναβάλλεται επ’ αόριστον υπό τον φόβο ''θερμού επεισοδίου'' με την Τουρκία) και η στήριξη της Κύπρου από την Ελλάδα, επί τη βάσει του ''Ενιαίου Αμυντικού δόγματος'', το οποίο πολλαπλασιάζει τις υποχρεώσεις μας απέναντί της.
Όλα τα παραπάνω φυσικά υποδεικνύουν με ενάργεια ανεπηρέαστη απ' τον χρόνο ότι η κύρια αιτία για τις αβελτηρίες, τα λάθη, τις σπασμωδικές αντιδράσεις και τα πίσω μπρος στην Εξωτερική μας πολιτική ήταν και είναι ο φόβος της σύγκρουσης με τους Τούρκους, οι οποίοι έχουν βλέψεις επεκτατικές σε βάρος του Ελληνισμού διαχρονικά και προωθούν τον αναθεωρητισμό με στόχο την ανατροπή Συνθηκών (της Συνθήκης της Λωζάνης, συγκεκριμένα) και την αλλαγή των συνόρων μας.
Με ορατό τον κίνδυνο εκδήλωσης ''θερμού επεισοδίου'' λόγω της έξαρσης της τουρκικής επιθετικότητας (η οποία κλιμακώνεται στη σκιά της οικονομικής και υγειονομικής κρίσης που πλήττει την Τουρκία) και με δεδομένο ότι ο Πρόεδρος Ερντογάν - υπό τον φόβο μιας περαιτέρω δημοσκοπικής κάμψης και της αδυναμίας του να εκπληρώσει, προς ώρας, τα μεγαλοϊδεατικά σχέδιά του για την ''Γαλάζια Πατρίδα'' - έχει υιοθετήσει σε μεγάλο βαθμό απέναντί μας την ατζέντα του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, ηγέτη του τουρκικού Εθνικιστικού Κινήματος (MHP), θα πρέπει να ανασυνταχθούμε λαμβάνοντας ως πιθανό ενδεχόμενο μια σύγκρουση με την Τουρκία.
Η παρούσα στιγμή είναι, νομίζω, η πιο επικίνδυνη και η πιο καθοριστική για μας, γιατί η τουρκική επιθετικότητα έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο προωθώντας έναν αγοραίο, ανθελληνικό εθνικισμό, που παραβιάζει τα δικαιώματά μας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, όπου κομβικό ρόλο παίζουν το Καστελόριζο και η Κρήτη.
Τώρα θα μου πείτε πως δεν είναι καινούργιο ''φρούτο'' η εκφοβιστική τακτική της Άγκυρας από τον Έβρο μέχρι την Κύπρο, που κορυφώθηκε επί των ημερών μας με την επέκταση της τουρκικής κατοχής (η οποία συνεχίζεται... αδιατάρακτη απ' το 1974) δια της εισβολής των γεωτρυπάνων της στην Κυπριακή ΑΟΖ.
Ναι, μόνο που απ' την εποχή του Αττίλα και το ''Η Κύπρος κείται μακράν'' του Κωνσταντίνου Καραμανλή έχουν περάσει 46 ολόκληρα χρόνια, που πιστεύω να μας έβαλαν μυαλό για να μην επαναλάβουμε τα λάθη που έγιναν τότε και σπεύσουμε εκ των υστέρων να σημάνουμε εγερτήριο για το σύμπλεγμα της Μεγίστης ή το έσχατο οριοσύνορο της Ελλάδας, την Κρήτη μας (γιατί του Ελληνισμού είναι η Κύπρος).
Η προσπάθεια της Τουρκίας να ''εξαφανίσει'' με χάρτες της (μετά την υπογραφή του τουρκολιβυκού μνημονίου) το Καστελόριζο και την Κρήτη είναι άκρως ανησυχητική, γιατί προοιωνίζεται τη διάθεσή της για ακρωτηριασμό των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων.
Γι' αυτό ο ΥΠΕΞ μας είναι καιρός να αφήσει τα ''ανίερα'' παζάρια με τον αήθη γείτονα εξ Ανατολών και να κοιτάξει να ανταποκριθεί στις βαριές υποχρεώσεις του, σε συντονισμό με την Κύπρο και τους άλλους συμμάχους μας (που λέει ο λόγος συμμάχους, αν περιορίζονται μόνο σε ''προκάτ'' δηλώσεις ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, ενώ μένουν απαθείς στον καταιγισμό παραβιάσεων και υπερπτήσεων των τουρκικών αεροπλάνων, χωρίς διάθεση σύμπραξης σε ώρα ανάγκης...)
Να κοιτάξει, προπάντων - από κοινού με τον ΥΠΕΘΑ Ν. Παναγιωτόπουλο και τον πρωθυπουργό (ο οποίος συνεχίζει απτόητος το τροπάρι του περί Χάλκης), να βρίσκεται σε ετοιμότητα αυτήν τη φορά για την αντιμετώπιση κάθε προκλητικής κίνησης και κάθε αιφνιδιασμού απ' την πλευρά της Τουρκίας.
- ... Η Ελλάδα έχει τη γνώση, την περηφάνια και τη δύναμη να υπερασπίζεται τα δικαιώματά της..., είχε πει πρόσφατα στη Βουλή ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Δεν μένει παρά να αποδείξει ότι το εννοεί προετοιμαζόμενος κατάλληλα ''δια παν ενδεχόμενο'', ώστε να μη φτάσει να πει - μιμούμενος τα λάθη του παρελθόντος - ότι και η Κρήτη (είτε το Καστελόριζο ή η Ρόδος) ''κείται μακράν'', την ώρα που τα τουρκικά γεωτρύπανα θα τρυπούν τον βυθό της...
