 |
| Τούρκοι: ..."Πήραμε, πήραμε φλουρί Κωνστ-ΑΝΤΙΝΑΤΟ"! Ελληνες: Πήρατε, πήρατε βαρέλια δίχως πάτο!!! Juan |
Το κόστος που πλήρωσε και θα συνεχίσει να πληρώνει η Τουρκία σε χρόνο και χρήμα μέσω της επιλογής και της επιμονής της στην προμήθεια του συστήματος S-400 είναι πραγματικά τεράστιο. Και αν κανείς δεν θέλει να το δει έτσι για πολλούς λόγους που σεβόμαστε απόλυτα, θα πρέπει να παραδεχθεί τουλάχιστον ότι είναι δυσανάλογο της επιχειρησιακής αξίας του συστήματος…
Η Τουρκία μετά από τη διενέργεια μίας διαγωνιστικής διαδικασίας η οποία διήρκεσε ούτε λίγο, ούτε πολύ δέκα περίπου χρόνια όπως θα δούμε, κατέληξε να προμηθευτεί ένα ολοκληρωμένο σύστημα S 400 (δύο πυροβολαρχίες), καταβάλλοντας με βάση τα στοιχεία που έχουν δοθεί στη δημοσιότητα (“Rusya: Türkiye, 4 adet S–400 bataryasını 2.5 milyar dolara satın aldı,” Sputnik, December 27, 2017), περί τα 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια!
Στο νούμερο αυτό είναι πιθανό να περιλαμβάνεται και ένα δεύτερο ολοκληρωμένο σύστημα (άλλες δύο πυροβολαρχίες, δηλαδή τα ραντάρ και το κέντρο ελέγχου του συστήματος, μαζί με 18 τετραπλούς εκτοξευτές – εννέα ανά πυροβολαρχία – και 72 πυραύλους 9Μ36Ε), καθώς η σύμβαση που έχει υπογραφεί με τη Ρωσία περιέχει τέτοια προαίρεση (option).
Ακόμα και έτσι όμως να είναι, θα πρέπει κανείς να λάβει υπόψη ότι η Τουρκία παραλαμβάνει το Triumf χωρίς ΚΑΜΙΑ μεταφορά τεχνογνωσίας και φυσικά χωρίς την παραμικρή βιομηχανική συμμετοχή, προϋποθέσεις που ήταν πρωταρχικές και θεμελιώδεις στο πλαίσιο του προγράμματος T-LORAMIDS στο οποίο θα αναφερθούμε παρακάτω… Τέλος, το κόστος αυτό είναι σχεδόν διπλάσιο από αυτό που είχε συμφωνηθεί με την κινεζική CPMIEC για την προμήθεια τεσσάρων συστημάτων FD-2000 το 2013!
Επειδή είναι πολλά αυτά που έχουν γραφεί τους τελευταίους μήνες, θα πρέπει να πάμε, έστω και εν τάχει, στην προϊστορία της αξιοποίησης αντιαεροπορικών πυραυλικών συστημάτων από την Ελλάδα και την Τουρκία για να σχηματίσουμε μία πλήρη εικόνα των δεδομένων.
Η επιχειρησιακή αξιοποίηση πυραυλικών αντιαεροπορικών συστημάτων από την Ελλάδα και την Τουρκία είχε την ίδια βάση για πάρα πολλά χρόνια. Για αρκετές δεκαετίες αν θέλουμε να είμαστε πιο ακριβείς…
Δεδομένου ότι και οι δύο χώρες ως μέλη του ΝΑΤΟ και ενταγμένες στο δίκτυο NADGE (NATO Air Defense Ground Environment) έλαβαν ως στρατιωτική βοήθεια συστήματα NIKE Ajax και NIKE Hercules στη δεκαετία του ‘60, αλλά και συστήματα μέσης ακτίνας Hawk, τα αξιοποίησαν μεταγενέστερα συνδυαστικά με πλειάδα άλλων ευρωπαϊκών και αμερικανικών συστημάτων μικρής ακτίνας για περισσότερα από 30 χρόνια.
Η Ελλάδα αντικατέστησε τα Νίκη-Ηρακλής στις αρχές της δεκαετίας του 2000 με Patriot αποκτώντας έτσι και αντιπυραυλικές δυνατότητες, ενώ της “προέκυψαν” και τα κυπριακά S-300.
Για την κάλυψη των επιχειρησιακών της αναγκών σε συστήματα μέσης ακτίνας αποφάσισε τον εκσυγχρονισμό των Hawk που είχε παραλάβει στα μέσα της δεκαετίας του ‘60, ενώ στο κομμάτι των μικρής ακτίνας συστημάτων πήγε στο γαλλικό Crotale NG για την Πολεμική Αεροπορία και τα ρωσικά OSA-AK και – AK/AKM και TOR – M1 για τον Ελληνικό Στρατό. Ο οποίος στη δεκαετία του 2000 παρέλαβε και 54 συστήματα ASRAD με πυραύλους FIM-92 Stinger.
Η Τουρκία δεν έκανε τίποτα από όλα αυτά… Είχε ζητήσει συστήματα Patriot μετά τον πρώτο Πόλεμο του Περσικού, αλλά κατόρθωσε να παραλάβει από τις ΗΠΑ μικρό αριθμό συστημάτων Improved Hawk μόνο.
Αναζητώντας τον αντικαταστάτη του Νίκη- Ηρακλής από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 και έχοντας αποδώσει έμφαση στην προμήθεια μαχητικών αεροπλάνων, το 2006 το SSM, το Υφυπουργείο [πρώην Γραμματεία] Αμυντικής Βιομηχανίας της Τουρκίας, ανακοίνωσε την εγχώρια ανάπτυξη δυο συστημάτων. Ενός μικρής και ενός μέσης ακτίνας στο πλαίσιο των προγραμμάτων Hisar-A και Hisar-O αντίστοιχα.
Παράλληλα ανακοινώθηκε και η προμήθεια ενός συστήματος μεγάλης ακτίνας, με τη μεγαλύτερη βέβαια μεταφορά τεχνογνωσίας και βιομηχανική συμμετοχή που θα μπορούσαν να επιτευχθούν/αποσπαστούν.
Το μικρής ακτίνας πρόγραμμα υπογράφηκε το 2009 για να ακολουθήσει το 2011 και το μέσης ακτίνας σύστημα. Το πρόγραμμα του μεγάλης ακτίνας πυραυλικού αντιαεροπορικού, που φυσικά θα είχε και αντιπυραυλικές/αντιβαλλιστικές δυνατότητες, ονομάστηκε T-LORAMIDS (Turkey Long Range Air & Missile Defense System), ξεκίνησε επίσης το 2011 με την υποβολή τεσσάρων προσφορών από τέσσερις κατασκευαστές.
Μία αμερικανική για το σύστημα MIM-104 Patriot, μία ρωσική για το Antey 2500 (S-300V), μία κινεζική για το FD-2000 (HQ-9 η εγχώρια κωδικοποίηση) και μία ευρωπαϊκή από την κοινοπραξία Eurosam (Γαλλία & Ιταλία) για το σύστημα SAMP-T.
Μετά από αξιολόγηση των τεσσάρων συστημάτων, ανακοινώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2013 η επιλογή του κινέζικου FD-2000. Δεύτερο στην κατάταξη ήρθε το ευρωπαϊκό SAMP-T (κόστος 4,4 δισ. δολάρια) και τρίτο το Partiot. Το S-300V απορρίφθηκε (!) λόγω του ότι ήταν κατά 2,5 φορές ακριβότερο (κόστος 8,8 δισ, δολαρίων παρακαλώ!) από την χαμηλότερη προσφορά…
Η προμήθεια του κινέζικου FD-2000 μπορούσε να καλυφθεί απόλυτα από τον αρχικό προϋπολογισμότου προγράμματος T-LORAMIDS ο οποίος ανέρχονταν σε 4 δισ. δολάρια… Το κόστος για τα τέσσερα κινέζικα συστήματα (ήτοι 8 πυροβολαρχίες με 72 εκτοξευτές και 288 πυραύλους) είχε υπολογιστεί σε 3,4 δισ. δολάρια.
Παράλληλα, με βάση τις τότε ανακοινώσεις της SSM, η προσφορά των Κινέζων ήταν η καλύτερη και από πλευράς χρονοδιαγράμματος παραδόσεων, μεταφοράς τεχνογνωσίας και βιομηχανικής συμμετοχής.
Στο διάστημα που ακολούθησε βέβαια αποδείχθηκε ότι οι Κινέζοι δεν μπορούσαν να παράσχουν ό,τι είχαν υποσχεθεί (σ.σ. ή έτσι επικαλέστηκαν ως πρόσχημα οι Τούρκοι για να υπαναχωρήσουν), ενώ υπήρξαν και σημαντικές αντιδράσεις από την πλευρά του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ που επέβαλλαν κυρώσεις στην κατασκευάστρια του FD-2000, CPMIEC!!!
Τον Νοέμβριο του 2015 το πρόγραμμα T-LORAMIDS ματαιώθηκε και άρχισε πάλι να εξετάζεται το ενδεχόμενο ανάπτυξης ενός συστήματος εγχώρια από την ASELSAN. Η οποία τελικά υπέγραψε σχετικό συμβόλαιο ύψους 500 εκατομμυρίων δολαρίων με την SSM τον Ιανουάριο του 2018, εκκινώντας έτσι το νέο πρόγραμμα Hisar-U.
Οι ραγδαίες εξελίξεις μετά το πραξικόπημα του Ιουλίου του 2016
Τρεις μόλις εβδομάδες μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιουλίου του 2016, κατά τη διάρκεια επίσημης επίσκεψης του Ρ.Τ. Ερντογάν στη Μόσχα, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, ανακοινώνει ότι η Ρωσία είναι διατεθειμένη να αποδεσμεύσει στην Τουρκία το προηγμένο σύστημα S-400 χωρίς περιορισμούς!Αυτό ήταν…
Οι εξελίξεις από εκεί και πέρα ήταν ταχύτατες. Σημειώστε ότι μέχρι και την περίοδο του πραξικοπήματος οι Ρώσοι είχαν επανειλημμένα καταθέσει βελτιωμένες προτάσεις για το S-300V, χωρίς όμως επιτυχία! Τον Οκτώβριο του 2016 η Τουρκία ζήτησε την επίσημη κατάθεση προσφοράς για το S-400 Triumf και τρεις περίπου μήνες αργότερα, τον Φεβρουάριο του 2017, ανακοίνωσε την απόφαση της για την προμήθεια του…
Ο Τούρκος ΥΠΑΜ για να προλάβει τις αντιδράσεις της Δύσης είχε τότε δηλώσει χαρακτηριστικά ότι το ρωσικό σύστημα θα αξιοποιηθεί μεμονωμένα… Χωρίς διασύνδεση στο σύστημα αεράμυνας της χώρας. Τόσο το ΝΑΤΟ όμως, όσο και οι ΗΠΑ ότι η ένταξη του S-400 σε υπηρεσία στην Τουρκία ήταν μία προοπτική μη αποδεκτή με οποιονδήποτε τρόπο.
Προϊόντος δε του χρόνου, οι ΗΠΑ χρησιμοποίησαν ως μοχλό πίεσης (φροντίζοντας επιμελώς να μην φτάσουν στα άκρα…) και το πρόγραμμα F-35 στο οποίο η Τουρκία συμμετέχει από το επίπεδο (Level) III. Τη συνέχεια τη γνωρίζετε… Την καλύπτουμε σε καθημερινή σχεδόν βάση τον τελευταίο ένα, ενάμιση χρόνο!
Αυτό που ενδιαφέρει εμάς στην πραγματικότητα δεν είναι μόνο το κόστος (οικονομικό, επιχειρησιακό, γεωπολιτικό…) που θα πληρώσει η Τουρκία. Το ότι θα χάσει τεράστιο βιομηχανικό έργο, επίσης δεν είναι το μόνο που μας ενδιαφέρει… Σύμφωνα με το Bloomberg Bussinesweek, το υποκατασκευαστικό έργο που έχουν αναλάβει 10 συνολικά τουρκικές εταιρείες στο πλαίσιο του προγράμματος F-35, υπολογίζεται σε συνολική αξία στα 12 δισεκατομμύρια δολάρια για όσα χρόνια διαρκέσει η παραγωγή του τύπου!
Αυτό που κυρίως πρέπει να μας ενδιαφέρει και να μας κινητοποιήσει άμεσα, είναι η απόσπαση έστω και μέρους του έργου αυτού… Μπορούμε να το διεκδικήσουμε ακόμα και σε ποσοστό μεγαλύτερο του 50% πηγαίνοντας σε μία αρχική συμφωνία προμήθειας 20 + 20 μαχητικών (μέσω FMS με αποπληρωμή σε μεγάλο βάθος χρόνου δυστυχώς λόγω της οικονομικής μας κατάστασης).
Σε δεύτερο χρόνο μπορούν να παραγγελθούν πρόσθετες μονάδες. Το ουσιώδες είναι ότι αν κατορθώσουμε να αναζωογονήσουμε την ελληνική αμυντική βιομηχανία μέσω του προγράμματος F-35, ουσιαστικά θα αποσβέσουμε σημαντικό μέρος του κόστους προμήθειας του.
Σχετικά με το ζήτημα αυτό θα υπάρξει ειδικό αφιέρωμα, τις επόμενες ημέρες. Όπως θα υπάρξει και δεύτερο αφιέρωμα για το επιχειρησιακό κόστος της ένταξης των S-400 σε υπηρεσία στην Τουρκία. Δεν υπάρχει δίλημμα τύπου: “ή F-35 ή S-400”… Όλα τα συστήματα, είτε είναι μαχητικά, είτε αντιαεροπορικά πρέπει να αξιοποιούνται συνδυαστικά, μέσω αξιόπιστης και πλήρους διασύνδεσης. Οποιαδήποτε άλλη “άποψη” δεν έχει λογική βάση στις σύγχρονες επιχειρήσεις…
defence-point
