Γράφει ο Παναγιώτης Μπαλάτσος
Πριν απαντήσουμε στο ανωτέρω ερώτημα, πρέπει να ξεκινήσουμε από τον ορισμό του πανεπιστημιακού ασύλου. Τι είναι δηλαδή το πανεπιστημιακό άσυλο, το οποίο υποτίθεται, όταν εφαρμόζεται σωστά, συμβάλλει στην εκπλήρωση των επιδιωκόμενων στόχων των πανεπιστημίων. Αν δεν κάνω λάθος, πανεπιστημιακό άσυλο είναι ο νόμος ο οποίος επιτρέπει την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών εντός των πανεπιστημίων, χωρίς να κινδυνεύει κανείς γι΄ αυτές, όταν τις εκφράζει.
Μου γεννώνται όμως, εφόσον αυτό είναι το πανεπιστημιακό άσυλο, μια σειρά ερωτημάτων, στα οποία δεν έχω πάρει ποτέ καμία απάντηση από τις γνώμες, οι οποίες έχουν διατυπωθεί κατά καιρούς από κόμματα, υπουργούς, πανεπιστημιακούς, βουλευτές, δημοσιογράφους κλπ. σε όλο το διάστημα, αφότου θεσπίστηκε ο νόμος αυτός. Πολλοί έχουν υποστηρίξει ότι ο νόμος αυτός πρέπει να εφαρμόζεται σωστά, άλλοι ότι πρέπει να αλλάξει προς το επιεικέστερο ή προς το αυστηρότερο, και μόνο τελευταία σχετικά άκουσα να δηλώνει ο Μητσοτάκης ότι το πανεπιστημιακό άσυλο πρέπει να καταργηθεί.
Παραλείπω το πώς εφαρμόζεται ο νόμος αυτός στα πανεπιστήμια μέχρι σήμερα και θα προσπαθήσω να εξετάσω αυτόν στην καλύτερη εκδοχή του, θεωρητικά και πρακτικά.
«Ελεύθερη διακίνηση ιδεών χωρίς να κινδυνεύει κανείς γι΄ αυτές», είναι η ουσία του νόμου αυτού. Ποιος δημοκρατικά σκεπτόμενος πολίτης έχει αντίρρηση σ΄ αυτό; Είναι βασικό συστατικό της Δημοκρατίας και αναφαίρετο δικαίωμα, όχι μερικών, αλλά όλων ανεξαιρέτως των πολιτών που ζουν σε οποιαδήποτε δημοκρατική χώρα. Τι νόημα έχει συνεπώς το πανεπιστημιακό άσυλο; Μόνο οι εντός των πανεπιστημίων έχουν αυτό το δικαίωμα; Εμείς, οι εκτός των πανεπιστημίων, δεν έχουμε δικαίωμα να εκφραζόμαστε ελεύθερα; Αυτό εννοούσε ο Βολταίρος, όταν έλεγε: «Διαφωνώ με αυτό που λες, αλλά θα υπερασπιστώ μέχρι θανάτου το δικαίωμά σου να το λες»; Αφορούσε μόνο στα πανεπιστήμια; Κινδυνεύουμε για τις ιδέες μας οι εκτός των πανεπιστημίων και δεν το ξέρουμε; Έχουμε δημοκρατικό καθεστώς στην Ελλάδα ή όχι; Μα, αν κινδυνεύουμε να εκφραστούμε ελεύθερα οι εκτός των πανεπιστημίων, σημαίνει ότι δεν έχουμε δημοκρατία.
Εντελώς θεωρητικά θα μπορούσε να δικαιολογήσει κάποιος το πανεπιστημιακό άσυλο σε μια χώρα απολυταρχική, η οποία θα επέτρεπε την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών μόνο στα πανεπιστήμια. Όμως στη χώρα μας, αν δεν κάνω λάθος, έχουμε δημοκρατία σε όλο το διάστημα, αφότου θεσπίστηκε ο νόμος αυτός. Γιατί κ.κ. πολιτικοί όλων των κομμάτων, κ.κ. πανεπιστημιακοί και λοιποί ειδήμονες δεν τολμάτε να πείτε ότι ο νόμος αυτός είναι εντελώς περιττός στη δημοκρατία, δεν έχει λόγο ύπαρξης στη δημοκρατία, η ελεύθερη διακίνηση των ιδεών στη δημοκρατία δεν είναι δικαίωμα μόνο των πανεπιστημίων αλλά όλης της κοινωνίας και ότι ο νόμος αυτός πρέπει να καταργηθεί;
Τον καθιέρωσε ως γνωστόν, ο Ανδρέας Παπανδρέου τη δεκαετία του 1980, για να ελέγχει τα πανεπιστήμια ή δεν ξέρω για ποιο λόγο, και ουδείς τολμά να τον θίξει; Είναι δυνατόν σε οποιαδήποτε χώρα με δημοκρατικό καθεστώς να υπάρχουν άβατοι χώροι, κρατίδια, τα οποία η Δημοκρατία δεν μπορεί να ελέγχει δια των οργάνων της;
Τέλος, ευχαρίστως θα ήθελα να ακούσω οποιαδήποτε καλοπροαίρετη αντίρρηση ή απάντηση στα ανωτέρω ερωτήματά μου.
