7.3.19

Οι Πρέσπες, οι Μακεδόνισσες και η νίκη κατά των Ιλλυριών


07/03/2019
Γράφει η Σοφία Βούλτεψη
Καθώς γιορτάζουμε και φέτος την Ημέρα της Γυναίκας, αφιερώνω το σημερινό σημείωμά μου για να σας μεταφέρω ένα κεφάλαιο από το σημαντικό έργο του Μηνά Δόγα «Θησαυρός Μακεδονίας» που ολοκληρωμένο θα το βρείτε στον ιστότοπο http://www.noiazomai.net/thisaurosmak.html:
Το 652 π.Χ. ο βασιλιάς των Μακεδόνων Αργαίος Α’, (678-640 π.Χ.), υιός του Περδίκκα Α΄, πατέρας του Φιλίππου Α΄, εκλήθη να αντιμετωπίσει επίθεση των 327 Ταυλαντίων Ιλλυριών. Επειδή ο στρατός του ήταν ολίγος, ζήτησε τη συνδρομή των νεαρών Μακεδονισσών.
Ζήτησε από αυτές, και ήταν πολλές, να κατέλθουν από το όρος της Ερεβοίας πάλλοντας θύρσους, όταν δουν τους εχθρούς να επιτίθενται εναντίον της φάλαγγας των Μακεδόνων. (O θύρσος ήταν κατασκευασμένος από νάρθηκα, είδος καλάμου, στην άκρη του οποίου τοποθετούσαν κουκουνάρι τυλιγμένο με φύλλα κισσού).
Οι Ιλλυριοί βλέποντες το γεγονός, θεωρώντες ότι αυτοί που κατέρχονται είναι οπλισμένοι άνδρες που πάλλουν τα δόρατά τους, και γνωρίζοντες ότι αυτοί που κατέρχονταν δεν είναι δικοί τους, τρομοκρατήθηκαν. Ο βασιλιάς τους ο Γάλαυρος έδωσε το σήμα της υποχωρήσεως. Η υποχώρηση μάλιστα μετετράπη σε άτακτη φυγή. Οι Ιλλυριοί εγκατέλειψαν τα σκευοφόρα τους και πέταξαν ως και τα όπλα τους. Έτσι οι Μακεδόνες νίκησαν και μάλιστα χωρίς μάχη.
Για να ευχαριστήσουν τον θεό Διόνυσο τού ίδρυσαν ιερό, και απέδωσαν στον θεό την επωνυμία Ψευδάνωρ (ψεύτικος άνδρας). Οι Μακεδόνισσες δια τη μίμηση των ανδρών ονομάσθηκαν Μιμαλλόνες. Το στρατήγημα αυτό το αναφέρει ο Μακεδών Πολύαινος, ρητοροδιδάσκαλος του 2ου μ.Χ. αιώνος: ‘’Ἀργαῖος βασιλεύς Μακεδόνων, Ταυλαντίων Γάλαυρος. Ταυλάντιοι στρατεύουσιν ἐπί Μακεδόνας. Ἀργαῖος, ἦν γάρ αὐτῷ χείρ ὀλίγη, κελεύει τάς παρθένους τῶν Μακεδόνων, ἐπειδάν οἱ πολέμιοι προσάγωσι τήν φάλαγγα, αὐτοῖς ἐκ τοῦ ὂρους τῆς Ἐρεβοίας ἐπιφανῆναι. Οἱ μὲν δή προσῆγον. Αἱ δέ ἐπεφάνησαν καί κατῄεσαν ἀπό τοῦ ὄρους παρθένοι πολλαί θύρσους ἀντί δοράτων πάλλουσαι καὶ στεφάνοις τά πρόσωπα σκιάζουσαι. Γάλαυρος ἐξεπλάγη ἄνδρας εἶναι τάς παρθένους ἀπό μακροῦ νομίζων καί τὸ ἀνακλητικόν ὑπεσήμηνεν. Ταυλάντιοι δέ ἔφευγον τά τε ὅπλα ἀποβαλόντες καὶ τά σκευοφόρα καταλιπόντες. Ἀργαῖος ἀμαχεί κρατήσας ἱερόν ἱδρύεται Διονύσῳ Ψευδάνορι καί τάς παρθένους, ἃς πάλαι Κλώδωνας ἒκλῃζον οἱ Μακεδόνες, αὐτός κλῄζειν ἒταξε διά τήν μίμησιν τῶν ἀνδρῶν Μιμαλλόνας’’. (Πολύαινος, ‘’Στρατηγήματα, Δ΄. Αργαίος’’).
Το ανωτέρω γεγονός έλαβε χώραν στην περιοχή των Πρεσπών, όπως αναφέρει ο εκ Φλωρίνης ιστορικός και λαογράφος Λάζαρος Μέλλιος στο βιβλίο του ‘’Η ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ’’, ΦΛΩΡΙΝΑ 1988, σελίδα 34. Από το ανωτέρω γεγονός προκύπτουν τα εξής: Ότι το 652 π.Χ. οι Μακεδόνες ελάτρευαν τον θεό Διόνυσο, ότι οι γυναίκες της Μακεδονίας και στη συγκεκριμένη περίπτωση της Λυγκηστίδος, της Φλωρίνης δηλαδή, της οποίας τέκνο εύχομαι είμαι, καυχώμαι ότι είμαι, συμμετείχαν στην άμυνα της πατρίδος και ότι οι Ιλλυριοί, παλαιόθεν, ήταν εχθροί και επέδραμον κατά της Μακεδονίας. (Το ίδιο εχθρικοί ήταν οι Ιλλυριοί και επί Αμύντα Γ΄. Γι’ αυτό και ο Διόδωρος αναφέρει ότι ο Φίλιππος Β΄ κληρονόμησε πατρογονική έχθρα προς τους Ιλλυριούς. ‘’Κατὰ δὲ τὴν Μακεδονίαν Φίλιππος πατρικὴν ἔχθραν διαδεδεγμένος πρὸς Ἰλλυριοὺς καὶ τὴν διαφορὰν ἀμετάθετον ἔχων ἐνέβαλεν εἰς τὴν Ἰλλυρίδα μετὰ πολλῆς δυνάμεως. Πορθήσας δὲ τὴν χώραν καὶ πολλὰ τῶν πολισμάτων χειρωσάμενος μετὰ πολλῶν λαφύρων ἐπανῆλθεν εἰς τὴν Μακεδονίαν’’. (Διόδωρος, ΙΣΤ΄.69.7)).