Λίγες ώρες μετά την άνιση μάχη με τη μανία της φύσης, ο δήμαρχος του ακριτικού νησιού, Θανάσης Βίτσας, προσπαθεί ταυτόχρονα με την αποτίμηση του μεγέθους της καταστροφής, που «ως εκ θαύματος δεν προκάλεσε ανθρώπινες απώλειες», να συνειδητοποιήσει πώς από τη μία στιγμή στην άλλη οι ορμητικοί χείμαρροι που σχηματίστηκαν μέσα σε λίγα λεπτά, παρέσυραν στο διάβα τους κτίρια, δρόμους και γεφύρια.
«Το απόγευμα της Δευτέρας, περί τις 6:30, εκδηλώθηκε καταρρακτώδης βροχή, η σύντομη διάρκεια της οποίας έδειχνε μία συνηθισμένη μπόρα» αναφέρει ο κ. Βίτσας. Ωστόσο η ψευδαίσθηση της συνήθους βροχόπτωσης κράτησε πολύ λίγο, καθώς επανερχόταν σε τακτά χρονικά διαστήματα με ολοένα και μεγαλύτερη ένταση, ενώ ταυτόχρονα έβλεπε «τα ρυάκια μέσα στη Χώρα να μετατρέπονται σε ορμητικούς χείμαρρους, προμηνύοντας ότι ζούμε κάτι ασυνήθιστο».
«Στις 10:00, περίπου τέσσερις ώρες αργότερα, ενώ η βροχή είχε σταματήσει, υπήρχαν ήδη ζημιές. Είχε πέσει η γέφυρα στο 5ο χλμ Καμαριώτισσας-Λακκώματος, είχε αποκοπεί το νότιο τμήμα του νησιού και υπήρχε ήδη η εικόνα της κατάστασης έκτακτης ανάγκης. Φοβόμουν μη γίνει ατύχημα και προσπάθησα να ενημερώσω τους κατοίκους, με όλους τους εφικτούς τρόπους να αποφεύγουν τις άσκοπες μετακινήσεις με οχήματα», συνεχίζει ο κ. Βίτσας μιλώντας στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων συμπληρώνοντας πως «στις 11:00 μιλάμε ήδη για μία ασυνήθιστη καταστροφή. Οι πρώτες μου επικοινωνίες ήταν με την Πολιτική Προστασία και την Περιφέρεια, μέσω των οποίων είχε ήδη προγραμματιστεί η αποστολή βοήθειας για το πρωί της Τρίτης».
«Στη 1:00 τα ξημερώματα χάνεται το σήμα της κινητής τηλεφωνίας και η επικοινωνία μέσω σταθερού τηλεφώνου παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα. Στη 1:30 η βροχή είναι και πάλι πάρα πολύ έντονη και τότε συνειδητοποιώ ότι η κατάσταση αρχίζει να γίνεται επικίνδυνη. Μία ώρα μετά, στις 2:30 το πυροσβεστικό κλιμάκιο του νησιού με ενημερώνει ότι μιλάμε για πλήρη καταστροφή».
Στις 3:00 κατευθύνεται προς το δημαρχείο προκειμένου να έχει δυνατότητα επικοινωνίας. Στη σύντομη διαδρομή το αυτοκίνητό του κινδυνεύει να παρασυρθεί από την ορμή των νερού που έχει καλύψει το δρόμο και εκτιμώντας τον κίνδυνο, αποφασίζει να το σταθμεύσει κάπου με ασφάλεια και να επιστρέψει με τα πόδια.
«Στις 4:00, μαζί με τον ένα αντιδήμαρχο περπατάμε στα δρομάκια της Χώρας, με μεγάλη δυσκολία καθώς μας παρέσυραν τα νερά και φτάνοντας στο δημαρχείο βλέπουμε ότι έχει υποχωρήσει ο ένας τοίχος, μέρος της στέγης, ενώ από τις πόρτες και τα παράθυρα του κτιρίου βγαίνουν καταρράκτες. Μετά το πρώτο ξάφνιασμα αρχίζω να ψάχνω κάποιο σταθερό τηλέφωνο για να επικοινωνήσω εκ νέου με την Πολιτική Προστασία».
«Στις 5:00 βρίσκω ένα καφενείο ανοιχτό, μπαίνω μέσα και δηλώνω παρών για να έχω ένα σταθερό να επικοινωνούν μαζί μου»
«Στις 6:00 μεταβαίνω στο κλιμάκιο της πυροσβεστικής για τον ίδιο λόγο, όμως δυστυχώς δεν μπορώ να δουλέψω εκεί. Κατορθώνω όμως να ενημερώσω "κομβικούς" ανθρώπους, όπως ο περιφερειάρχης, ο αντιπεριφερειάρχης, οι βουλευτές του Νομού, οι οποίοι στη συνέχεια κινητοποίησαν την κυβέρνηση».
Τρίτη, 7:00 το πρωί και με το πρώτο φως της ημέρας, «αντιμετωπίζουμε όλο το μεγαλείο μιας πρωτοφανούς καταστροφής. Η εικόνα είναι σοκαριστική. Δεν υπάρχει δημαρχείο, Κέντρο Υγείας, ούτε επιχειρήσεις στο κέντρο της Χώρας, όλα είναι μπαζωμένα. Στους δρόμους ορμητικοί χείμαρροι, φερτά υλικά και ογκόλιθοι από τις κατολισθήσεις. Χώμα και αυτοκίνητα μπερδεμένα, όλα ένα βουνό. Όλα τα αρχεία του Δήμου έχουν καταστραφεί, όπως και ο ηλεκτρονικός εξοπλισμός, τα γραφεία, τα αναλώσιμα».
Στρατός και ΕΜΑΚ στη μάχη με τη λάσπη
Σύμφωνα με την πρώτη καταγραφή των ζημιών, πέραν των προαναφερθέντων, το οδικό δίκτυο έχει σοβαρά προβλήματα σε πάρα πολλά σημεία, έχει πληγεί σοβαρά το ζωικό και φυτικό κεφάλαιο, ενώ πολλά προβλήματα εκτιμά ο κ. Βίτσας ότι υπάρχουν και στη νότια πλευρά. Η Παχιά 'Αμμος αποκλείεται να είναι προσβάσιμη, γιατί σίγουρα θέλει καθαρισμό. Έχει διαβάσεις ιρλανδικού τύπου και ξέρω βάση της απλής λογικής, γιατί δυστυχώς δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή πρόσβαση, ότι εκεί έχουν πρόβλημα και πρέπει να περάσουν μηχανήματα.
«Στρατός και ΕΜΑΚ απομακρύνουν τη λάσπη από το Κέντρο Υγείας, προσπαθώντας να το φέρουν σε μία ανεκτή κατάσταση. Η πυροσβεστικές δυνάμεις έχουν αναλάβει τις αντλήσεις νερού και την Τετάρτη θα προχωρήσουμε σε έκτακτες προσλήψεις προσωπικού γιατί η Χώρα δεν μπορεί να καθαριστεί με μηχανήματα, δεν χωράνε. Επίσης ο ΕΛΓΑ θα αρχίσει την καταγραφή των απωλειών σε ζωικό και φυτικό κεφάλαιο, ενώ θα καταμετρηθούν και οι επιχειρήσεις που έχουν πληγεί προκειμένου να αποζημιωθούν». Όσον αφορά στις δηλώσεις προβλημάτων που αντιμετωπίζουν μετά την εκδήλωση των έντονων καιρικών φαινομένων, οι πολίτες μπορούν να τις δηλώνουν καθημερινά στο 25510-98097, από τις 7 το πρωί έως τις 10 το βράδυ.
Νωρίς το μεσημέρι με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, Γιάννη Καπάκη, ο δήμος Σαμοθράκης κηρύχτηκε σε Κατάσταση Έκτακτης Ανάγκης.
Με εντολή του πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σπίρτζης, μετέβη στη Σαμοθράκη με κυβερνητικό κλιμάκιο αποτελούμενο από τον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, Γιάννη Καπάκη, τον Γενικό Γραμματέα Υποδομών, Γιώργο Δέδε, και τον Αναπληρωτή Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Υγείας, Σταμάτη Βαρδαρό, προκειμένου να εκτιμηθεί άμεσα και από κοντά η κατάσταση και να συντονιστούν οι αναγκαίες ενέργειες για τη λήψη των απαραίτητων μέτρων για την αντιμετώπιση των καταστροφών, μετά την πρωτόγνωρη θεομηνία που έπληξε το νησί.
Ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών για την αντιμετώπιση της κατάστασης ανακοίνωσε την άμεση εφαρμογή σχεδίου ολιστικής αντιμετώπισης του χρόνιου προβλήματος παντελούς έλλειψης αντιπλημμυρικού σχεδιασμού στην περιοχή, με συγκεκριμένο επιχειρησιακό σχέδιο αντιπλημμυρικών έργων και διαχείρισης υδάτων, ώστε να μην επαναληφθεί τέτοιο φαινόμενο και να θωρακιστεί η Χώρα της Σαμοθράκης οριστικά. Σημειώνεται ότι στον οικισμό καταλήγουν τέσσερα ρέματα, χωρίς την ύπαρξη ικανού δικτύου για την απορροή τέτοιας ποσότητας υδάτων. Συνέπεια αυτού ήταν τεράστιες ποσότητες φερτών υλικών, λάσπης και βράχων να σωρευτούν εντός του παραδοσιακού οικισμού της Χώρας της Σαμοθράκης.
Κλιμάκια των μηχανικών της ΓΓ Υποδομών που βρέθηκαν από την πρώτη στιγμή στη Σαμοθράκη εστιάζουν το πρόβλημα, κυρίως στη Χώρα της Σαμοθράκης η οποία δέχτηκε τεράστιες ποσότητες λάσπης και βράχων από τα νερά της θεομηνίας, που προκάλεσαν καταστροφές στον οικισμό, καθιστώντας πρώτη προτεραιότητα την άμεση αποκατάστασή τους.
Οι σημαντικότερες ζημίες καταγράφονται στα κτήρια του Δημαρχείου και του Κέντρου Υγείας. Ήδη έχει γίνει αποστολή φαρμάκων και υγειονομικού υλικού από το Νοσοκομείο Ξάνθης και από λοιπές δομές της 4ης Υγειονομικής Περιφέρειας. Την Τετάρτη το πρωί θα μεταβεί στο νησί τεχνικό κλιμάκιο της 4ης ΥΠΕ, προκειμένου να γίνει εκτίμηση των τεχνικών ζητημάτων και να τεθεί σε λειτουργία ξανά το Κέντρο Υγείας.
Από την αυτοψία που διενεργήθηκε προέκυψε πρόβλημα με τα δίκτυα ύδρευσης του νησιού και καταβάλλονται από την πρώτη στιγμή προσπάθειες των τεχνικών κλιμακίων να αποκατασταθεί το πρόβλημα το συντομότερο δυνατόν και να αποκατασταθεί η υδροδότηση.
Έχουν ήδη ξεκινήσει οι εργασίες καθαρισμού και αποκατάστασης του οδικού και αγροτικού δικτύου από τα φερτά υλικά, ενώ προτεραιότητα έχει δοθεί στην αντιμετώπιση των ζημιών σε δυο σημεία του οδικού δικτύου που έχουν υποστεί τις μεγαλύτερες ζημίες, αποκόπτοντας το βόρειο από το νότιο τμήμα του.
Τα συνεργεία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, της Εγνατίας Οδού ΑΕ και της ΥΑΣΒΕ, βρίσκονται ήδη στο νησί, για να συμβάλλουν στις αποκαταστάσεις στο οδικό δίκτυο και στα δίκτυα των υδραυλικών και μηχανολογικών εγκαταστάσεων του νησιού και την ενίσχυση του δήμου και της Περιφέρειας που δεν διαθέτουν την απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή, αλλά και τους ανθρώπινους πόρους για την αντιμετώπιση της κατάστασης, για την καταγραφή των ζημιών. Στο νησί βρέθηκαν κλιμάκια της ΓΓ Υποδομών, προκειμένου να συνδράμουν στο έργο της καταγραφής και της αποκατάστασης.
Οι αυτοψίες για την καταγραφή των ζημιών των πληγέντων, ώστε να προχωρήσουν άμεσα οι αποζημιώσεις, ξεκινούν ήδη αύριο Τετάρτη 27-09-2017, από τα συνεργεία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών της Διεύθυνσης Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών (ΔΑΕΦΚ) που βρίσκονται ήδη στο νησί από την πρώτη στιγμή, σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς.
Στο νησί θα παραμείνουν για τον καλύτερο επιτόπου συντονισμό και την αντιμετώπιση των προβλημάτων, οι ΓΓ Υποδομών, Γ. Δέδες, και Πολιτικής Προστασίας Γ. Καπάκης.
Η συνεργασία, η άμεση ανταπόκριση και ο συντονισμός όλων των εμπλεκόμενων φορέων στο νησί ήταν άοκνη και υποδειγματική.
Τεράστια είναι η συνεισφορά στο έργο αποκατάστασης και των δυνάμεων του στρατού και της πυροσβεστικής Υπηρεσίας που επιχειρούν αδιάκοπα, από την πρώτη στιγμή, και οι δυνάμεις των οποίων θα ενισχυθούν ακόμη περισσότερο ήδη από αύριο.
Η Περιφερειάρχης Αττικής Ρένα Δούρου, μετά από επικοινωνία που είχε με τον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, Χρ. Σπίρτζη, έθεσε στη διάθεση των δοκιμαζόμενων κατοίκων του νησιού και των προσπαθειών για την ταχύτερη αποκατάσταση των ζημιών, ανθρώπινο δυναμικό αλλά και υλικοτεχνική υποδομή από την Περιφέρεια Αττικής.
