26.11.16

Θα δούμε σύγκρουση Τουρκίας-Αιγύπτου ξανά στην Ιστορία;


Αν η είδηση της εγκατάστασης Αιγυπτιακών αεροσκαφών στη Συρία είναι αληθής τότε πλησιάζει ίσως η ώρα να δούμε μία «ειρωνική» επανάληψη της Ιστορίας μετά από 100+ χρόνια.


Σωτήρη Ν. Καμενόπουλου
Υπ. Διδάκτωρος Πολυτεχνείου Κρήτης
Σχολής Μηχανικών Ορυκτών Πόρων

Στο παρελθόν είχα ξανα-αναφερθεί στον Τουρκοαιγυπτιακό πόλεμο ο οποίος είχε πραγματοποιηθεί μεταξύ των ετών 1831-1833
(εδώ: http://www.huffingtonpost.gr/sotiris-kamenopoulos/post_13383_b_12429228.html). Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει ίσως η εξής αναφορά: “…το 1832 κατά τη διάρκεια του Τουρκοαιγυπτιακού πολέμου, και όταν πλέον διαφαίνονταν πως οι Τούρκοι έχαναν ολοκληρωτικά τον πόλεμο από τους Αιγύπτιους (οι Αιγύπτιοι κόντεψαν να μπουν στην Κων/πολη) οι Ρώσοι συμμάχησαν με τους Τούρκους στη μάχη στο Ικόνιο και ο Τσάρος Νικόλαος Ι τους έστειλε στρατιωτική βοήθεια. (…) Το αξιοπερίεργο; Στον τουρκοαιγυπτιακό πόλεμο του 1832 το διακύβευμα ήταν τα εδάφη της Συρίας, ενώ ο πόλεμος ξεκίνησε με αφορμή την Κρήτη…”
Αν λοιπόν, όντως Αιγυπτιακά αεροσκάφη έχουν αποσταλεί στη Συρία τότε ενδιαφέρον έχει να δούμε πως θα εξελιχθεί από εδώ και εμπρός η κατάσταση. Πχ. αν υπάρξει εμπλοκή-ατύχημα μεταξύ Αιγυπτιακών και Τουρκικών αεροσκαφών τότε η κατάσταση θα περιπλακεί.
Οι Έλληνες είμαστε δεμένοι με την «Ιστορία». Διαρκώς σε αυτήν αναφερόμαστε. Αυτήν χρησιμοποιούμε ως σημείο αναφοράς σε πολλές εκφάνσεις της ζωής μας. Είτε πολιτικές, είτε κοινωνικές, είτε οικονομικές κ.λπ. Άλλοι «βλέπουν» ίσως την «Ιστορία» λίγο διαφορετικά: ας δοθούν δύο παραδείγματα περί αυτού.
Παράδειγμα 1: Η «Ιστορία» χρησιμοποιείται ως μέθοδος πρόβλεψης (forecasting) στα διάφορα στατιστικά μοντέλα (π.χ. πρόβλεψη πωλήσεων, πρόβλεψη ζήτησης, πρόβλεψη αποθεμάτων, πρόβλεψη τιμής μίας μετοχής κ.λπ.). Σε αυτή τη περίπτωση, μία από τις αναγκαίες συνθήκες καλής συμπεριφοράς ενός στατιστικού μοντέλου πρόβλεψης είναι η ύπαρξη ικανοποιητικών ιστορικών (ποσοτικών) δεδομένων ώστε αυτά να «μεταφερθούν» στο μέλλον.
Παράδειγμα 2: Στη Θεωρία Παιγνίων η «Ιστορία» χρησιμοποιείται ώστε να καταστρωθούν παίγνια διαδοχικής κίνησης (sequential-move games). Μη ξεχνάμε πως η Θεωρία Παιγνίων εφαρμόζεται και στη γεωπολιτική. Η πιο γνωστή περίπτωση όπου εφαρμόσθηκε με επιτυχία η Θεωρία Παιγνίων στη γεωπολιτική ήταν κατά τη διάρκεια της κρίσης των πυραύλων στην Κούβα το 1962 όπου ο ίδιος ο πρόεδρος Κένεντι προσωπικά είχε υπολογίσει τη στατιστική πιθανότητα πυρηνικού πολέμου στο 33% (1 στα 3 με ίσες πιθανότητες).
Στην περίπτωση χρήσης της Θεωρίας Παιγνίων, η «Ιστορία» παίζει πολύ σημαντικό ρόλο καθώς χρησιμοποιείται ώστε να «προβλεφθεί» η συμπεριφορά των άλλων «παικτών» στο μέλλον και να χρησιμοποιηθεί για τον υπολογισμό της καλύτερης «κίνησης» του παίκτη.
Αυτή η ιδέα είναι τόσο σημαντική, ώστε ορισμένοι επιστήμονες την έχουν κωδικοποιήσει ως έναν από τους σημαντικότερους κανόνες στρατηγικής συμπεριφοράς: «look ahead and reason back». Αυτή η λογική χρήσης της «Ιστορίας» (reason back) ώστε να εκτιμηθεί η συμπεριφορά του αντιπάλου στο μέλλον (look ahead) εφαρμόζεται στα οικονομικά, στο management και αλλού. Αυτή η λογική εφαρμόζεται και στη γεωπολιτική…
Αν λοιπόν η «Ιστορία» (reason back) καταδεικνύει πως στο παρελθόν υπήρξε τελικώς πολεμική σύγκρουση μεταξύ δύο παικτών (Τουρκία-Αίγυπτος) με τρία κοινά ποιοτικά δεδομένα:
1. Η Ρωσία σήμερα έχει συμμαχήσει με την Τουρκία (όπως και το 1831).
2. Οι σχέσεις μεταξύ της Αιγύπτου και της Τουρκίας σήμερα είναι τεταμένες (όπως και το 1831).
3. Το διακύβευμα σήμερα είναι τα εδάφη της Συρίας (όπως και το 1831),
τότε ενδιαφέρον θα έχει να δούμε πως θα συμπεριφερθούν-«παίξουν» οι δύο παίκτες στο άμεσο μέλλον (look ahead)…
Για να το θέσουμε πιο ξεκάθαρα: λέτε να δούμε μία νέα Τουρκοαιγυπτιακή σύγκρουση;

defence-point