29.12.13

Τουρκία: Σε βαθιά κρίση με απρόβλεπτες συνέπειες


Γράφει ο συνεργάτης μας, Λεωνίδας Κουμάκης
Το σπίτι αν δεις του γείτονα να καίγεται,
η φωτιά θα “ρθει και στο δικό σου
Κουίντος Οράτιος Φλάκκος (Λατίνος Ποιητής, 65-8 π.Χ.)
Όποιος παρακολουθεί συστηματικά την καθημερινή ειδησεογραφία των τελευταίων χρόνων έχει μια καθαρή εικόνα της βαθειάς κρίσης στην οποία εισήλθε η Τουρκία μέσα στο 2013.
Η ουσία της κρίσης οφείλεται στην ισχυρή αλλά και πολύπλοκη προσωπικότητα του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ενός χαρισματικού ηγέτη με μοναδικό επικοινωνιακό ταλέντο.
Με καταλυτικό όπλο το σύνθημα της διαφάνειας απέναντι στην σαπίλα του Κεμαλικού κατεστημένου που έλεγχε την εξουσία κάτι λιγότερο από ένα αιώνα, κατάφερε μέσα σε μια δεκαετία να μεταμορφώσει την Τουρκία, να εξουδετερώσει τον απόλυτο έλεγχο του στρατού στην πολιτική σκηνή, να πετύχει μια μεγάλη οικονομική ανάπτυξη, μια πρωτόγνωρη οικονομική ευημερία σε εκτεταμένα στρώματα της τουρκικής κοινωνίας και να επιβάλλει απίστευτες  μεταρρυθμίσεις στο Τουρκικό κράτος προσπαθώντας να πείσει εχθρούς και φίλους πως ο μετριοπαθής ισλαμισμός είναι υπαρκτός και μπορεί να λειτουργήσει μέσα στα δημοκρατικά «καλούπια» της Δύσης, όχι μόνο μέσα στην Τουρκία αλλά και σε πολλά άλλα ισλαμικά κράτη.
Όλες αυτές όμως οι αναμφισβήτητες επιτυχίες άρχισαν σταδιακά να υπονομεύονται από τον ίδιο τον δημιουργό τους: Οι πληθωρικές επιδείξεις νέο-οθωμανικής μεγαλομανίας με απροκάλυπτες επεκτατικές βλέψεις (στις 28 Σεπτεμβρίου 2011 σε τελετή ένταξης του πλοίου Milgem στον τουρκικό στόλο, ο Ερντογάν διεκήρυξε πως «Τα τουρκικά εθνικά συμφέροντα δεν τελειώνουν στις ακτές μας. Ξεκινούν από την Ανατολική Μεσόγειο και τη Διώρυγα του Σουέζ και φθάνουν μέχρι τον Ινδικό Ωκεανό!»), η απόλυτη αίσθηση ενός νέο-σουλτάνου μιας ανύπαρκτης αυτοκρατορίας, η αντίθεση με το κράτος του Ισραήλ το οποίο μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο αποτελούσε τον θεμέλιο λίθο της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας που την βοήθησε να βάλει το πόδι της στην Κύπρο και να παριστάνει την μεγάλη δύναμη, η σταδιακή δημιουργία μηδενικών φίλων σε όλες τις γειτονικές χώρες σε πλήρη αναντιστοιχία με το ακριβώς αντίθετο σύνθημα του Αχμέτ Νταβούτογλου, η απροκάλυπτη υποστήριξη ισλαμιστών τρομοκρατών στην Συρία, η «διαφωνία» με τις Ηνωμένες Πολιτείες σε κρίσιμα θέματα στρατιωτικής τεχνολογίας, το «κάρφωμα» Ισραηλινών πρακτόρων που δρουν στην Περσία και η απόλυτη ρήξη με το τάγμα του πρώην ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν που τον βοήθησε αποφασιστικά να καταλάβει την εξουσία στην Τουρκία – όλα αυτά (και πολλά άλλα) άρχισαν σταδιακά να συσσωρεύονται και να μορφοποιούνται στην εκδήλωση μιας δυναμικής αντίδρασης στην απόλυτη εξουσία του Ρ. Τ. Ερντογάν.
Οι πρώτες «βολές» ρίχτηκαν το καλοκαίρι του 2013. Οι διαδηλώσεις στην πλατεία Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης που δεν ήταν φυσικά «αυθόρμητες» αλλά βοηθήθηκαν από το πανίσχυρο τάγμα του Φετουλάχ Γκιουλέν (θεωρείται άνθρωπος της CIA και ισχυρός φίλος του Ισραήλ με πολύ γερές «βάσεις» μέσα στην Τουρκία) έκαναν την πρώτη, σημαντική ρωγμή στην εικόνα της απόλυτης δύναμης του ηγέτη της Τουρκίας, μια εικόνα που οικοδομήθηκε με συστηματική προσπάθεια μιας ολόκληρης δεκαετίας.
Το πιο ισχυρό πλήγμα όμως δόθηκε τον Δεκέμβριο του 2013, με μια μεθοδική, συντονισμένη και απόλυτα μυστική προετοιμασία η οποία εκδηλώθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2013 όταν ο Τούρκος εισαγγελέας Muammer Akkas –πρωταγωνιστής στην διερεύνηση των σκανδάλων Ergenekon & Βαριοπούλας που ανέδειξαν τους ισλαμιστές σε αδιάφθορους πολέμιους της διαπλοκής – διέταξε την προσαγωγή 37 υπόπτων για ξέπλυμα «μαύρου» χρήματος, λαθρεμπόριο χρυσού και δωροδοκία δημοσίων λειτουργών.
Μεταξύ τους, ένας μεγαλοεπιχειρηματίας (ο νεαρός Ρεζά Ζαράμπ, Αζερικής καταγωγής) με πάρα πολλά κυβερνητικά πάρε-δώσε, ο φιλοκυβερνητικός δήμαρχος της συνοικίας Φατίχ της Κωνσταντινούπολης και τα παιδιά των Τούρκων υπουργών Εσωτερικών, Οικονομίας και Περιβάλλοντος!
Σύμφωνα με τον Τουρκικό τύπο, η εισαγγελία διεξάγει τρεις έρευνες: Η πρώτη αφορά στις δραστηριότητες του επιχειρηματία Ρεζά Ζαράφ, ο οποίος κατηγορείται για δωροδοκία (ο γνωστός μας Εγκεμέν Μπαγίς θεωρείται ένας από τους … παραλήπτες) και για παράνομη εξαγωγή χρυσού στο Ιράν. Η δεύτερη αφορά στο δήμαρχο της συνοικίας Φατίχ της Κωνσταντινούπολης Μουσταφά Ντεμίρ και την άδεια που παρείχε, με την εμπλοκή των γιών των υπουργών Εσωτερικών και Οικονομίας, για κατασκευή ξενοδοχείου σε σημείο από όπου περνά η γραμμή μετρό «Μαρμαρά» το οποίο εγκαινιάστηκε πρόσφατα και σύμφωνα με την έκθεση των ειδικών δεν ήταν κατάλληλη για την κατασκευή αυτή. Η τρίτη υπόθεση αφορά δημόσιες εκτάσεις για τις οποίες οι κατά τόπους δημοτικές αρχές δεν χορηγούσαν άδειες κατασκευής αλλά  οι άδειες αυτές εκδόθηκαν από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Πολεοδομίας μετά από πλούσιο «λάδωμα». Στην υπόθεση εμπλέκονται ο γιος του υπουργού Περιβάλλοντος και οι μεγαλο-επιχειρηματίες στον τομέα κατασκευών Αλί Αγάογλου, Εμρουλάχ Τουρανλί και Οσμάν Αγκτσά.
Ακολούθησαν 52 (συνολικά) συλλήψεις ενώ η αντιπολίτευση βρήκε την μοναδική ευκαιρία που έψαχνε για μια ολόκληρη δεκαετία κατηγορώντας το «αδιάφθορο» κυβερνών κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) ότι «έχει μετατραπεί σε λόμπυ κερδοσκοπίας!». Ταυτόχρονα ο πρώτος βουλευτής του ΑΚΡ (Χακάν Σουκούρ) και φανατικός οπαδός του Φετουλάχ Γκιουλέν παραιτήθηκε καταγγέλλοντας την στάση του ΑΚΡ απέναντι στο τάγμα Γκιουλέν.
Το απόγευμα της 19ης Δεκεμβρίου 2013 καταγράφηκε η πρώτη αντίδραση του Ρ.Τ. Ερντογάν ο οποίος μεταξύ πολλών άλλων δήλωσε: «Ενώ εμείς αγωνιζόμαστε να βάλουμε την Τουρκία στις πρώτες δέκα χώρες στον κόσμο, ορισμένοι επιδίδονται σε μια προσπάθεια να σταματήσουν την ταχεία ανάπτυξή μας. Υπάρχουν αυτοί στο εξωτερικό και υπάρχουν οι παραφυάδες τους μέσα στην χώρα μας».
Οι εξελίξεις αρχίζουν να τρέχουν με καταιγιστικούς ρυθμούς: Έγινε γνωστό πως ο Τούρκος πρωθυπουργός είχε πλήρη άγνοια για τις δικαστικές και τις αστυνομικές έρευνες και σαν άμεση αντίδραση εκδίωξε τους διοικητές της Ασφάλειας στην Άγκυρα, την Σμύρνη και την Κωνσταντινούπολη, ενώ αντικατέστησε επτά δεκάδες διοικητές  σε αστυνομικές υπηρεσίες γιατί «δεν ενημέρωσαν εγκαίρως την κυβέρνηση». Αγανακτισμένος ο αντιπρόεδρος της Τουρκικής κυβέρνησης Μπεκίρ Μποζντάγ δήλωσε ενώπιον της επιτροπής Δικαιοσύνης της Τουρκικής εθνοσυνέλευσης ότι «παρά τη μυστικότητα της εισαγγελικής έρευνας και τη στιγμή που κι εμείς σαν κυβέρνηση δεν διαθέτουμε καμιά πληροφορία, βλέπουμε ότι τα μέσα ενημέρωσης συνεχώς δημοσιεύουν στοιχεία από την έρευνα με αποτέλεσμα η μυστικότητα της έρευνας να παραβιάζεται είτε από εισαγγελείς, είτε από γραμματείς, είτε από αστυνομικούς».
Στις 20 Δεκεμβρίου 2013, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της εφημερίδας «Cumhuriyet», ο Μπιλάλ Ερντογάν εμπλέκεται εμμέσως στις παράνομες δραστηριότητες του συλληφθέντος δημάρχου της συνοικίας Φάτιχ της Κωνσταντινούπολης Μουσταφά Ντεμίρ, προσθέτοντας μια επικίνδυνη πτυχή στο κουβάρι του σκανδάλου.
Στις 21 Δεκεμβρίου 2013 ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Τουρκίας, Εγκεμέν Μπαγκίς σε γραπτή δήλωση του θεωρεί πως υπάρχει συνομωσία πίσω από τα δημοσιεύματα που τον εμπλέκουν σε υποθέσεις χρηματισμού με εκατομμύρια ευρώ και προαναγγέλλει προσφυγή στη Δικαιοσύνη. Την ίδια μέρα, ο Τούρκος ισλαμιστής κληρικός και αυτοεξόριστος στις ΗΠΑ Φετουλάχ Γκιουλέν καταράστηκε εκείνους που ευθύνονται για την αποπομπή των αξιωματούχων της αστυνομίας δηλώνοντας σε ηχογραφημένο του μήνυμα που αναρτήθηκε σε μία από τις ιστοσελίδες του «Εκείνοι που δεν βλέπουν τον κλέφτη, αλλά κυνηγάνε αυτούς που προσπαθούν να πιάσουν τον κλέφτη, που δεν βλέπουν το έγκλημα αλλά επιχειρούν να δυσφημίσουν άλλους με το να κατηγορούν αθώους ανθρώπους – ας ρίξει ο Θεός φωτιά στα σπίτια τους, να καταστρέψει τα σπίτια τους, να σπάσει την ενότητά τους»
Στις 22 Δεκεμβρίου 2013 έγινε γνωστό πως μεταξύ των συλληφθέντων στους οποίους απαγγέλθηκαν κατηγορίες και κρατούνται για διαφθορά, απάτη, διακίνηση χρυσού και υπεξαίρεση είναι ο γενικός διευθυντής της τράπεζας Halkbank  Σουλεϊμάν Ασλάν.
Στις 23 Δεκεμβρίου 2013, ενώ 10.000 αντικυβερνητικοί διαδηλωτές στην Κωνσταντινούπολη έκαναν πορεία στο κέντρο της πόλης, ο Τούρκος πρωθυπουργός σε ομιλία του στην επαρχία Γκιρεσούν της Μαύρης Θάλασσας δήλωσε «Όποιος τολμήσει να μας κάνει κακό, να δημιουργήσει προβλήματα ή να μας στήσει παγίδες στη χώρα αυτή, θα του σπάσουμε τα χέρια!».
Στις 25 Δεκεμβρίου 2013, μετά την συνάντηση του με τον πρόεδρο της Τουρκίας Αμπντουλλάχ Γκιούλ, ο Ρ. Τ. Ερντογάν ανακοίνωσε σαρωτικό ανασχηματισμό με την αντικατάσταση 10 υπουργών  μεταξύ των οποίων οι υπουργοί Εσωτερικών, Οικονομίας και Περιβάλλοντος που παραιτήθηκαν το πρωί της ίδιας μέρας λόγω της υπόθεσης διαφθοράς και ο αρμόδιος για ευρωπαϊκά θέματα υπουργός Εγκεμέν Μπαγίς, ο οποίος επίσης φέρεται να εμπλέκεται στην ίδια υπόθεση, αλλά δεν είχε παραιτηθεί. Αντικαταστάθηκαν επίσης οι υπουργοί των Μεταφορών, της Οικογενειακής και Κοινωνικής Πολιτικής και της Δικαιοσύνης, οι οποίοι είναι υποψήφιοι στις δημοτικές εκλογές της 29ης Μαρτίου. Την ίδια πάντα μέρα, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Αχμέτ Νταβούτογλου μετά την δήλωση του Αμερικανού πρέσβη στην Άγκυρα Francis J.Ricciardone περί «κατάρρευσης της αυτοκρατορίας», δηλαδή της τουρκικής κυβέρνησης λόγω του σκανδάλου διαφθοράς, ματαίωσε προγραμματισμένη συνάντηση Τούρκων και Αμερικανών διπλωματών και ζήτησε από την αμερικανική κυβέρνηση να ανακαλέσει άμεσα τον πρεσβευτή της και να τον αντικαταστήσει.
Στις 26 Δεκεμβρίου 2013 έγινε γνωστό πως ο Τούρκος πρωθυπουργός κατά την επιστροφή του από επίσημη επίσκεψη στο Πακιστάν ένα 24ωρο πριν από τον κυβερνητικό ανασχηματισμό, ρωτήθηκε  αν θεωρεί τα τεκταινόμενα «επιχείρηση διαφθοράς», απαντώντας ως εξής: «Πώς είναι δυνατόν; Είναι μια επιχείρηση εναντίον της λαϊκής βούλησης. Αφού γίνεται λόγος για διαφθορά, από όσα έχετε διαβάσει μέχρι σήμερα προκύπτει μήπως κάποια ζημιά σε βάρος του δημοσίου;». Αναφερόμενος μάλιστα σε δημοσιεύματα του τουρκικού τύπου σύμφωνα με τα οποία η εισαγγελική έρευνα περιλαμβάνει και την υπόθεση της κατασκευής φοιτητικής εστίας στην Κωνσταντινούπολη που παραχωρήθηκε σε ίδρυμα στη διοίκηση του οποίου βρίσκεται ο γιος του είπε πως εκτός από τον γιο του υπάρχει και η κόρη του, τονίζοντας χαρακτηριστικά: «Μέσω του ιδρύματος θέλουν να φτάσουν σε μένα».
Την ίδια μέρα, ο εισαγγελέας Μουαμέρ Ακάς σε γραπτή δήλωσή του η οποία διανεμήθηκε σε τουρκικά μέσα ενημέρωσης, ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι «Σήμερα ανακάλυψα ότι μου αφαιρέθηκε η δικαιοδοσία να ερευνώ την υπόθεση χωρίς να μου παρουσιαστεί κανένας λόγος. Όλοι οι συνάδελφοί μου και η κοινή γνώμη οφείλουν να γνωρίζουν ότι η δυνατότητά μου να διεξαγάγω μια έρευνα ως δημόσιος κατήγορος παρακωλύθηκε».
Ο επικεφαλής της εισαγγελίας της Κωνσταντινούπολης Τουράν Τσολακαντί απέδωσε την απομάκρυνση του εισαγγελέα από την υπόθεση διαφθοράς σε «εσφαλμένους χειρισμούς, στην διαρροή στοιχείων της έρευνας στα ΜΜΕ και στην έλλειψη έγκαιρης ενημέρωσης των ανωτέρων του».
Στις 27 Δεκεμβρίου 2013 σε τηλεγράφημα του πρακτορείου Reuters αναφέρεται ότι την τελευταία εβδομάδα οι διεθνείς επενδυτές μείωσαν τις θέσεις τους σε Τουρκικά ομόλογα κατά 532 εκατομμύρια ευρώ, το τουρκικό χρηματιστήριο υποχώρησε κατά 14% (χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 17 μηνών) και η τουρκική λίρα υποχώρησε έναντι του Δολαρίου κατά 16% (ιστορικό χαμηλό). Τέλος, το κόστος ασφάλισης έναντι αθέτησης πληρωμών της Τουρκίας, εκτινάχθηκε σε υψηλό 18 μηνών.
Ταυτόχρονα, το Συμβούλιο της Επικρατείας της Τουρκίας αποφάσισε την αναστολή της κυβερνητικής απόφασης της 21ης Δεκεμβρίου 2013, με την οποία επιβαλλόταν στους αστυνομικούς να ενημερώνουν τους ανωτέρους τους στην ιεραρχία πριν προβούν σε συλλήψεις με την αιτιολογία ότι «έρχεται σε αντίθεση με την αρχή του διαχωρισμού των εξουσιών».
Στις 28 Δεκεμβρίου 2013 με μια λιτή όσο και «θολή» ανακοίνωση, το Τουρκικό Γενικό Επιτελείο αναφέρεται σε σχόλια και δημοσιεύματα των τελευταίων ημερών που σχετίζονται με τις ένοπλες δυνάμεις και υπογραμμίζει ότι «Οι Τουρκικές ένοπλες δυνάμεις σε καμία περίπτωση δεν επιθυμούν να μετάσχουν στις πολιτικές συζητήσεις. Ταυτόχρονα όμως θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε από κοντά την ολοκλήρωση των εξελίξεων που σχετίζονται με τη νομική κατάσταση της θεσμικής ταυτότητας των ενόπλων δυνάμεων, αλλά και των στελεχών του, σύμφωνα με τις αρχές του κράτους δικαίου».
Από τις 30 Νοεμβρίου μέχρι τις 28 Δεκεμβρίου 2013 οκτώ συνολικά βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος παραιτήθηκαν λόγω της ανοιχτής ρήξης της κυβέρνησης με το θρησκευτικό τάγμα του Φετχουλάχ Γκιουλέν και της υπόθεσης διαφθοράς κατηγορώντας με δηλώσεις τους το κόμμα ΑΚΡ και έμμεσα, τον αρχηγό του.
Στις 28 Δεκεμβρίου 2013 ο Ευρωπαίος επίτροπος Στέφαν Φούλε, αρμόδιος για θέματα Διεύρυνσης της ΕΕ, κάλεσε την Τουρκία «που έχει δεσμευτεί να σεβαστεί τα πολιτικά κριτήρια ένταξης στην ΕΕ, να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα ώστε οι καταγγελίες περί διαφθοράς να αντιμετωπιστούν χωρίς να γίνονται διακρίσεις, ή με μεροληπτικό τρόπο, αλλά με διαφάνεια και αμεροληψία».
Ο Τούρκος πρωθυπουργός μιλώντας σε οπαδούς του στη Μανίσα της δυτικής Τουρκίας δήλωσε πως «Ορισμένοι δικαστές, δυστυχώς ενεργούν σε συντονισμό με ορισμένες εγκληματικές οργανώσεις και σε συνεργασία με ορισμένα μέσα ενημέρωσης για να κατηγορήσουν αθώους ανθρώπους αποκαλύπτοντας εμπιστευτικά έγγραφα. Θέλουμε ενότητα, αλληλεγγύη αλλά ορισμένα κινήματα, μέσα ενημέρωσης και επιχειρηματικοί ή πολιτικοί κύκλοι ενορχήστρωσαν από την Τουρκία αυτή τη γεμάτη μίσος συνωμοσία» κάνοντας λόγο για μια «συμμορία στο εσωτερικό του κράτους», που βρίσκεται πίσω από την έρευνα, ενώ σε άλλη ομιλία του στην επαρχία Σακάρια, καρδιά των ισλαμιστών υποστηριχτών του ΑΚΡ, απευθυνόμενος στους οπαδούς του είπε «Εσείς, με τις ψήφους σας, θα ανατρέψετε αυτή την συνωμοσία. Δεσμεύεστε για τη δημιουργία μιας νέας Τουρκίας; Είστε έτοιμοι για το νέο πόλεμο ανεξαρτησίας της Τουρκίας;».

Από τις αυξανόμενες διαδηλώσεις στους δρόμους Τουρκικών πόλεων που ζητούν την παραίτηση της Κυβέρνησης Ερντογάν
Από τις αυξανόμενες διαδηλώσεις στους δρόμους Τουρκικών πόλεων που ζητούν την παραίτηση της Κυβέρνησης Ερντογάν

Συμπέρασμα:     Η Τουρκία από τον Δεκέμβριο του 2013 μπήκε σε μια επικίνδυνη και βαθιά κρίση. Οι εξελίξεις είναι πολύ πιθανό να θέσουν σε σοβαρό κίνδυνο την Ελλάδα και την Κύπρο που αποτελούν δοκιμασμένο, διαχρονικό και προσφιλή «εχθρό» του πολιτικού και στρατιωτικού κατεστημένου της Τουρκίας όταν επιθυμεί να αποπροσανατολίσει και να συσπειρώσει το εσωτερικό της μέτωπο. Με τα σημερινά δεδομένα τα πιθανά σενάρια των εξελίξεων στην Τουρκία είναι τέσσερα:
Το πρώτο σενάριο προβλέπει την επιβίωση ενός πολιτικά αιμόφυρτου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος θα αξιοποιήσει την τυφλή εμπιστοσύνη που απολαμβάνει όχι μόνο από πιστούς ισλαμιστές αλλά και από την πλούσια Τουρκική ελίτ, για να κρατηθεί στην εξουσία με ολοένα και μεγαλύτερο αυταρχισμό που θα συμβαδίζει με ανελεύθερα μέτρα διολισθαίνοντας προς ένα ολοκληρωτικό καθεστώς. Στην περίπτωση αυτή είναι πολύ πιθανό η Ελλάδα και η Κύπρος να κερδίσουν πολύτιμο χρόνο που θα τις οδηγήσει έξω από την οικονομική κρίση η οποία τις καθιστά εξαιρετικά ευάλωτες.
Το δεύτερο σενάριο προβλέπει την διάσπαση του ΑΚΡ και την επικράτηση του τμήματος εκείνου των ισλαμιστών που υποστηρίζεται από το κίνημα του Φετουλάχ Γκιουλέν, τους Αμερικανούς και το Ισραήλ. Στην περίπτωση αυτή ο Ρ. Τ. Ερντογάν θα καταλήξει στην φυλακή και η Ελλάδα μαζί με την Κύπρο θα αντιμετωπίσουν πολλαπλάσια πίεση από ακόμα πιο αδιάλλακτους ισλαμιστές που θα έχουν πλέον τις πλάτες των Αμερικανών και των Εβραίων.
Το τρίτο σενάριο προβλέπει επέμβαση των στρατιωτικών, όσων δηλαδή γλύτωσαν την φυλακή, με την υποστήριξη Γκιουλέν, Αμερικανών και Ισραήλ και τις ίδιες περίπου αρνητικές συνέπειες για Ελλάδα και Κύπρο οι οποίες θα προκύψουν και στην περίπτωση του δεύτερου σεναρίου.
Το τέταρτο σενάριο προβλέπει την σταδιακή φθορά του Ρ. Τ. Ερντογάν και την αντικατάστασή του από τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης  Κεμάλ Κιλιτζντάρογλου. Δεν πρέπει να είναι συμπτωματικό το γεγονός της επίσκεψης του  Κεμάλ Κιλιτζντάρογλου στις Ηνωμένες Πολιτείες στα τέλη Νοεμβρίου 2013, όπου είχε διαδοχικές συναντήσεις με εκπροσώπους του «άσπονδου εχθρού» των Κεμαλικών πρώην ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν και με εκπροσώπους των πανίσχυρων Εβραϊκών οργανώσεων American Jewish Committee και Jewish Institute for National Security Affairs. Ο στόχος του σεναρίου αυτού είναι η επαναφορά της Τουρκίας στον φιλοαμερικανικό και φιλοεβραϊκό προσανατολισμό που βρισκόταν για ολόκληρες δεκαετίες, πριν από την άνοδο του Ρ. Τ. Ερντογάν στην εξουσία.
Το ζητούμενο είναι εάν Αμερικανοί και Εβραίοι θα εμπιστευτούν ξανά την μεγάλης στρατηγικής σημασίας Τουρκία μετά τα οδυνηρά τους παθήματα. Έλληνες και Κύπριοι πρέπει να βρίσκονται σε διαρκή επαγρύπνηση γιατί όταν καίγεται το σπίτι του γείτονα, η φωτιά ήδη βρίσκεται μπροστά και στην δική σου πόρτα…
http://koumakis.analyst.gr/