7.7.13

Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΜΥΘΟΣ ( 2ον )

 ΔΗΜΟΣΙΟ, ΣΥΝΤΕΧΝΙΕΣ, ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΕΙΣ.




του συνεργάτου μας,  Med. Dr. Μιχάλη Τσολάκη

( συνέχεια ) 

Η αιτία όλων των  δεινών του κόσμου κατά τον Μπέρτραντ  Ράσσελ : "Το γεγονός ότι οι μωροί ξεχειλίζουν από βεβαιότητα, ενώ οι ευφυείς κατατρώγονται από αμφιβολίες "1 !

   Αφού λοιπόν εξετάσαμε ενδελεχώς την"καθεστωτική " ρητορεία απέναντι στον δημόσιο τομέα και τις " συντεχνίες ", αποκαλύπτοντας τον δόλιο χαρακτήρα τους, ας περάσουμε και στην αξιολόγηση της πρότασής τους, δηλαδή των ιδιωτικοποιήσεων ! Πρόκειται για την " ιερή αγελάδα " του κυρίαρχου λόγου, η οποία νυχθημερόν λιβανίζεται από τα καθεστωτικά …..χερουβείμ ως η απόλυτη λύση με περίπου μαγικές ιδιότητες2 !

Σύμφωνα, με την αφήγησή  τους , οι ιδιωτικοποιήσεις προσφέρουν σωρεία πλεονεκτημάτων βραχυπρόθεσμα καθώς οδηγούν σε ταμειακό όφελος3, κάτι πολύ ελκυστικό για μια χώρα στην θέση της Ελλάδας . Ακόμη πιο σημαντική όμως παρουσιάζεται ημεσοπρόθεσμη προοπτική τους, καθώς υποτίθεται πως συμβάλλουν στην ανάπτυξη της χώρας4. Επιπλέον από την άλλη πλευρά προβάλλεται πως δεν πρέπει να υποτιμούμε την συμβολή τους στην αποδόμηση του συμπλέγματος κράτος/κόμμα/συντεχνίες5, που όπως περιγράφηκε ανωτέρω οδηγεί σε στρεβλώσεις στην οικονομία εις βάρος των ασθενέστερων οικονομικά6. Είναι όμως έτσι ?

   Καταρχήν, όσο αφορά το βραχυπρόθεσμο ταμειακό όφελος, αυτό απλά δεν επιβεβαιώνεται από την διεθνή βιβλιογραφία και δυστυχώς για τους υποστηρικτές τους, ιδιωτικοποιήσεις συμβαίνουν εδώ και αρκετές δεκαετίες μαζικά, με αποτέλεσμα να υπάρχει αφθονία στοιχείων. Αν μάλιστα συνυπολογίσει κανείς και την τραγική κατάσταση στην οποία θα πρέπει η Ελλάδα να τις επιχειρήσει, μάλλον για εκποίηση θα πρόκειται ! Ούτε όμως υπέρ του καταναλωτή και της κοινωνίας λειτουργούν, δεδομένου ότι αυτό που κατά κανόνα παρατηρείται είναι αυξήσεις των τιμών (ειδικά αν πρόκειται για ολιγο / μονοπωλιακές καταστάσεις !) και αποφυγή δαπανηρών επενδύσεων σε υποδομές και εκπαίδευση του εργατικού δυναμικού7. Η τραγική (για την κοινωνία που βέβαια δεν πολυενδιαφέρει τους …..έγκυρους       " αναλυτές " !) αποτυχία πολυδιαφημισμένων εγχειρημάτων ιδιωτικοποίησης , όπως η παροχή ηλεκτρισμού στην πολιτεία της Καλιφόρνιας, οι ιδιωτικές εταιρείες νερού σε πολλές χώρες, οι βρετανικοί σιδηρόδρομοι8 είναι ενδεικτικές και βέβαια την κατάσταση έσωσε και πάλι το …..διεφθαρμένο και …..αναποτελεσματικό κράτος !

Μήπως όμως τουλάχιστον  οδηγούν στην κοινωνική ευημερία δια της αυξημένης κερδοφορίας  που παρουσιάζουν και  άρα δια  της δυνατότητάς τους να αυξήσουν τους μισθούς των εργαζομένων ( πρόκειται για καθαρά θεωρητικό επιχείρημα καθώς στην πράξη απλά δεν συμβαίνει !) ? Η απάντηση είναι κάθε άλλο ! Όντως κατά κανόνα οι επιχειρήσεις που ιδιωτικοποιούνται παρουσιάζουν βάσει της βιβλιογραφίας αυξημένη κερδοφορία. Όμως αυτή, στην συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων οφείλεται σε μείωση των μισθών με διάφορες τεχνικές, στην προτίμηση επισφαλών μορφών εργασίας , σε απολύσεις , στην μείωση των δαπανών για επένδυση σε κεφαλαιουχικά αγαθά και στην εκπαίδευση του προσωπικού και στην …..γενναία υποστήριξη του ……διεφθαρμένου και αναποτελεσματικού κράτους συχνά με "αμαρτωλές "συμβάσεις ή και απευθείας αναθέσεις έργων / παραγγελιών9 !

Υπάρχει όμως ακόμη ένας τρόπος που οι ιδιωτικοποιήσεις πλήττουν τον μέσο πολίτη / καταναλωτή / καταθέτη . Οι ιδιωτικές εταιρείες ανταγωνιζόμενες σύμφωνα με τα …..θέσφατα της νεοφιλελεύθερης " θεολογίας " υποτίθεται ότι θα ρίξουν τις τιμές. Πέρα από την περίπτωση των ολιγοπωλιακών καταστάσεων όπου στήνονται καρτέλ, οι εταιρείες , σε κάθε περίπτωση , αντιδρούν σε αυτήν την προοπτική προσφέροντας πολύπλοκα"πακέτα υπηρεσιών " που συχνά είναι πολύ δύσκολο να συγκρίνουν οι υποψήφιοι πελάτες . Τα παραδείγματα είναι πολλά από τον χώρο της ενέργειας, της κινητής τηλεφωνίας, των υπηρεσιών ίντερνετ, των δανείων στεγαστικών / καταναλωτικών κλπ. Είναι φανερό πως αυτοί που πλήττονται πιο βάναυσα από αυτές τις πρακτικές είναι τα κατώτερα εισοδήματα , η χαμηλότερης μόρφωσης συμπολίτες μας και οι ηλικιωμένοι, δεομένου ότι δεν έχουν την δυνατότητα να παρακολουθήσουν τις εξελίξεις10 ! Η αυθαιρεσία και συχνά και η απάτη βρίσκουν πρόσφορο έδαφος σε αυτό το κλίμα , ο καταναλωτής διαμαρτύρεται για τον εμπαιγμό και η συστημική …..κομπανία συνήθως υπόσχεται αποτελεσματικότερη ρύθμιση της αγοράς . Μόνο που αυτό πάντα αποδεικνύεται χίμαιρα διότι …..χορηγός της κομπανίας είναι οι ίδιες οι μεγάλες επιχειρήσεις / τράπεζες11 !

   Και φτάνουμε  στο τελευταίο " επιχείρημα " των νεοφιλελεύθερων ταλιμπάν , ότι  δηλαδή οι ιδιωτικοποιήσεις καταπολεμούν  τις αναδιανεμητικές συσπειρώσεις, σπάζοντας την παρά φύσιν συμμαχία κράτους / κόμματος / ΔΕΚΟ / ιδιωτικών επιχειρήσεων . Η διεθνής όμως αλλά και η ελληνική εμπειρία αποδεικνύει το …..ακριβώς αντίθετο ! Εξόχως διδακτικό είναι το παράδειγμα των ιδιωτικών τραπεζών, που αφού κυριολεκτικά …..οργίασαν στην αγορά παραγώγων και όχι μόνο, αποκομίζοντας μυθικά κέρδη , τελικά διασώθηκαν και αυτές από το …..αναποτελεσματικό κράτος που κοινωνικοποίησε τις ζημίες τους12 ! Η βιβλιογραφία που διαθέτουμε δείχνει ξεκάθαρα πως στην μεγάλη πλειονότητα των περιπτώσεων, τις ιδιωτικοποιήσεις ακολουθούν …..μπίζνες με το κράτος13 !!! Απλά, τα έργα και οι υπηρεσίες που πριν διεκπεραίωναν οι δημόσιες υπηρεσίες, " περνούν ", συχνά με σκανδαλώδη τρόπο ( απευθείας αναθέσεις, φωτογραφικοί διαγωνισμοί κλπ ! ), στον ιδιωτικό τομέα ! Η κατάσταση αυτή αποτελεί το ιδανικό περιβάλλον για την άνθιση της διαφθοράς δεδομένου ότι τίποτα δεν εμποδίζει μία εταιρεία να ασχολείται ταυτόχρονα σε τομείς με αντιτιθέμενα συμφέροντα πχ εκπαίδευση , φυλακές , υγεία κλπ !Ταυτόχρονα οδηγεί στην έκρηξη του φαινομένου των  lobbies , που έχουν γιγαντωθεί σε όλες τις πρωτεύουσες των ισχυρών χωρών και ειδικά στις ΗΠΑ για εύλογους λόγους. Ενδεικτικά μπορούμε να αναφέρουμε ότι ο χρηματοπιστωτικός τομέας στις ΗΠΑ σπατάλησε περισσότερα από 4 δις $ μεταξύ 2006 – 2010 για να επηρεάσει την πολιτική εξουσία, ενώ ο ιδιωτικός τομέας της υγείας στην ίδια χώρα χρησιμοποίησε  6 ( ναι έξι !) λομπίστες για κάθε μέλος του αμερικανικού κογκρέσου, για να επηρεάσει το νομοσχέδιο του Προέδρου Ομπάμα για την υγεία14 !!! 

Η διαπλοκή κατά συνέπεια ανάμεσα στο κράτος και τις συντεχνίες συνεχίζεται θαυμάσια υπό νεοφιλελεύθερο καθεστώς και μάλιστα φτάνει στην απόλυτη άνθισή της15 ! Διότι οι συντεχνίες των τραπεζών , των πολυεθνικών επιχειρήσεων και του χρηματιστηριακού κεφαλαίου ( θα το ξαναπώ , η θεωρία της δημόσιας επιλογής ξεχνά επιμελώς να τις αναφέρει ως συντεχνίες ! ) που αντικαθιστούν τους …..φτωχοδιαβόλους τύπου συνδικαλιστών των ΔΕΚΟ είναι οι πραγματικοί …..καρχαρίες και εκ των πραγμάτων παίζουν με τεράστια ποσά !

   Το συμπέρασμα  από το παραπάνω κείμενο, που καταρρίπτει με την βοήθεια της λογικής στην βάση στοιχείων τα επιχειρήματα του κυρίαρχου λόγου είναι πως οι ιδιωτικοποιήσεις, εκτός ίσως από πολύ λίγες επιλεγμένες περιπτώσεις , όχι μόνο δεν αντιμετωπίζουν σχεδόν κανένα πρόβλημα αλλά γιγαντώνουν αυτά που ήδη υπάρχουν και δημιουργούν και νέα εκεί όπου δεν υπάρχουν ! Δεν υπάρχει δε καμία αντίφαση ανάμεσα στην βλαβερότητά τους και την χωρίς προηγούμενο διαφήμιση την οποία χαίρουν. Πρόκειται για μία εξόφθαλμα ταξική επιλογή, του πολύ μεγάλου χρηματιστικού κεφαλαίου , που αποσκοπεί στην απόλυτη καπιταλιστική παλινόρθωση μετά την πτώση της Σ. Ένωσης και τις υποχωρήσεις που υποχρεώθηκε το κεφάλαιο να κάνει στον κόσμο της εργασίας λόγω του φόβου της. Από την δεκαετία του 70 άρχισε η μεγάλη αντεπίθεση της κεφαλαιοκρατίας16, η οποία παντού συσσώρευσε ερείπια στις πλάτες των εργαζομένων17 και απειλεί να μετατρέψει σε ολοκαύτωμα την Ελλάδα . Είναι δε καθήκον όλων των σοβαρών και πατριωτικά σκεπτόμενων Ελλήνων, να αντιταχθούμε σε αυτήν και να διαφυλάξουμε τον πλούτο της χώρας για τις επόμενες γενιές !

Key words : δημόσιο, συντεχνίες, ιδιωτικοποιήσεις, διαφθορά, νεοφιλελευθερισμός.

                                                                                               Μιχάλης Τσολάκης  
1 Από το μνημειώδες έργο του   Ha-Joon Chang, " 23 αλήθειες που δεν μας λένε για τον καπιταλισμό ". Εκδ. Καστανιώτη 2010, σελ. 23.
2 Για όποιον αμφιβάλλει για τον …..θρησκευτικό χαρακτήρα της πίστης των νεοφιλελεύθερων φονταμενταλιστών, παραθέτω την εξαίρετη ανάλυση του θεολόγου του Χάρβαρντ Harvey Cox στο περιοδικό Atlantic, March 1999." The Market as a God. Living in a new dispensation. " pp 18-23.
3 Η θέση αυτή είναι απλά ανάξια σχολιασμού ! Δεν χρειάζεται να είναι κανείς λαμπρός οικονομολόγος για να αντιληφθεί ότι α) σε καιρό κρίσης οι τιμές όλων των περιουσιακών στοιχείων πέφτουν και μάλιστα συχνά δραματικά, β) όταν η αγορά αντιληφθεί την αδυναμία του πωλητή, προσφέρει ακόμη πιο χαμηλές τιμές, γ) η μαζική εκποίηση στοιχείων έτσι και αλλιώς ρίχνει την τιμή τους υπό οποιεσδήποτε συνθήκες ! Πρόκειται για τόσο οφθαλμοφανείς συλλογισμούς που ακόμη και οι πλέον διαπρύσιοι κήρυκες των ιδιωτικοποιήσεων δεν επιμένουν πλέον στο βραχυπρόθεσμο ταμειακό  "όφελος" αλλά …..προχωρούν παραπέρα ! Διαβάστε ενδεικτικά τα : "The disastrous short-term approach. Privatization." από το http://michael-hudson.com/2013/04/failed-privatizations-the-thatcher-legacy/ ,  << Privatization of  Social Security : How it works and why it matters. " Laurence B. Kottlikoff, Boston University and NBER, January 1996 , ". Tony Dutzick, Brian Imus, Fineas Baxandall. 2009. κλπ.
4   Η συσχέτιση των ιδιωτικοποιήσεων με την ανάπτυξη είναι ακόμη μεγαλύτερο…..ανέκδοτο από την σύνδεσή τους με πιθανά βραχυχρόνια οφέλη ! Ο παρακάτω πίνακας από το βιβλίο των Λάσκου-Τσακαλώτου. "Από τον Κέυνς στην Θάτσερ χωρίς επιστροφή ". Εκδ. ΚΨΜ 2011 …..τα λέει όλα!!!

                                                                        ΠΙΝΑΚΑΣ 1
Μακροπρόθεσμες τάσεις οικονομικής  ανάπτυξης στις αναπτυγμένες χώρες  επί τοις εκατό του ΑΕΠ.
1870-1913a1922-1937a1953-1973a (Βασιλεία του Κέυνς !)1973-1979b1975-1982b1983-1992b1993-2008b1973-2008b
(Νεοφιλελεύθερη κυριαρχία !)
Ηνωμένο Βασίλειο1,92,431,31,12,52,82,4
Γαλλία1,61,85,33,12,62,41,92,3
Γερμανία2,83,25,52,42,43,91,62,7
Ιταλία1,52,35,32,62,72,61,32,2
Ισπανία0,81,76,12,71,63,23,23
Αυστρία2,40,85,732,72,72,22,5
Βέλγιο21,44,32,41,82,32,22,3
Ολλανδία1,91,94,92,41,52,82,72,5
Σουηδία2,83,53,91,80,91,92,82,3
Δ. Ευρώπη χωρίς το Η. Βασίλειο22,55,12,62,32,82,12,4
ΗΠΑ3,83,42,43,53,93,4
Καναδάς54,12,62,73,53,2
Ιαπωνία8,64,243,80,92,5
a) Boltho " The European Economy" στο D. Morris. The Economic System in the United Kingdom. 3η έκδοση Οξφόρδη. b) Στοιχεία του  IMF.  International Financial Statistics.

Όπως ξεκάθαρα φαίνεται από τα στοιχεία, οι επιδόσεις της "χρυσής εποχής " του Κέυνς (3η στήλη), ούτε κατά διάνοια προσεγγίζονται από τα αποτελέσματα της νεοφιλελεύθερης …..επανάστασης (τελευταία στήλη) ! Είναι ολοφάνερο πως το σπάταλο, διεφθαρμένο και αναποτελεσματικό κράτος τα κατάφερνε πολύ καλύτερα από τον "αποτελεσματικό" ιδιωτικό τομέα ! Γεννάται όμως τότε το ερώτημα, για ποιον λόγο οι ελίτ της Δύσης (και όχι μόνο!) προωθούν τον βαθύτατα αναποτελεσματικό και καταστροφικό για την κοινωνία νεοφιλελευθερισμό και τα φαιδρά του ιδεολογήματα ?

5 Πέρα από το καταφανέστατα γελοίο του επιχειρήματος όταν αυτό εκστομίζεται από τα χείλη των….. δημιουργών αυτού του σάπιου συστήματος, οι οποίοι τώρα μεταμφιέστηκαν σε …..μεταρρυθμιστές και …..μας κουνούν το δάκτυλο (!!!), η διεθνής βιβλιογραφία παρέχει επαρκείς αποδείξεις ότι υπάρχει αναλογική σχέση ιδιωτικοποιήσεων και διαφθοράς ! Πχ  Russian Privatization and Corporate governance; what went wrong ?  Black B., Craakman R., Tarrasova A. (2000). Stanford Law Review (52) .pp 1731-1808.…… Kaufmann D. ,Siegelbaum P. Privatization and Corruption in transition economies. Journal on international affairs. (50). Pp 419-459…….Manzetti L. (1999).             Privatization. South American style.. Oxford University Press. New York.κτλ.

6 Σε αντίθεση βέβαια με τους …..ιεραποστόλους του νεοφιλελευθερισμού που….. σκίζονται για το λαϊκό εισόδημα !!! Μια γεύση από την επιρροή τους πάνω σε αυτό μπορείτε να πάρετε από το "Τέλος στην Ύφεση Τώρα!"  του Paul Krugman. Εκδ. ΠΟΛΙΣ 2012. σελ 94. Η στασιμότητα             ( ουσιαστικά οπισθοδρόμηση λόγω της ιλιγγιώδους αύξησης των αναγκών! ) είναι προφανής ! Γίνεται δε ακόμη πιο σκανδαλώδης αν παρατηρήσει κανείς την εξέλιξη των εισοδημάτων σε ταξικό επίπεδο επί νεοφιλελεύθερης κυριαρχίας στον πίνακα 1 (http://www.nakedcapitalism.com/2012/09/the-disheartening-state-of-american-incomes.html ) και ακόμη πιο προκλητική αν απομονώσει και συγκρίνει την εξέλιξη μόνο …..ρετιρέ και υπογείου όπως στον Πίνακα 2 (http://rwer.wordpress.com/2013/02/18/income-redistribution-in-the-united-states-1913-2011-2-graphs/ ) !




                                                          

      ΠΙΝΑΚΑΣ 1                                                              



ΠΙΝΑΚΑΣ 2




7 Σχετικές αναφορές μπορείτε να βρείτε στα << Pains of Privatization. How contracting out hurts health support workers, their families and health care.". Jane Stinson, Nancy Pollak, Marcy Kohen. Canadian Center for policy alternatives (2005).  , ". James Austin, Garry Coventry. Bureau of Justice Assistance USA ( 2001).  , 
8 Για περαιτέρω λεπτομέρειες : http://topontiki.gr/article/37804 , " Remunicipalisation : putting water back into public hands ". Martin Pigeon, David Mcdonald, Olivier Hoedeman, Satoko Kishimoto. CEO-TNI-MSP, 2012. ,  http://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/peri-aksiopoiiseon-apokratikopoiiseon-kai-allon-daimonion-tis-ellis-siapkidoy ," British Rail privatization. What went wrong ? ". Brendan Martin . 2002. , ". Christopher Weare. Public Policy Institut of California (2003). 
9 ," 22 πράγματα που μας λένε για την ελληνική κρίση καιδεν είναι έτσι." σελ 182-187. Χρήστος Λάσκος, Ευκλείδης Τσακαλώτος. Εκδ. ΚΨΜ 2012.  ,  " To good to be true. Private prisons in America. ". Cody Mason. The Sentencing Project (2012).  ". Sunita Kikeri. World Bank technical Paper (396) 1997.
10 Αν δεχτούμε βέβαια πως οι υπόλοιποι μπορούμε, κάτι πολύ αμφίβολο !
11 Η ιστορία με τα …..πανωτόκια τα λέει όλα για την Ελλάδα !
12 Έξοχη ανάλυση του θέματος από τον Γιάνη Βαρουφάκη στον" Παγκόσμιο Μινώταυρο. Οι πραγματικές αιτίες της κρίσης. " Εκδ. Λιβάνη 2011. Κεφ. Η διολίσθηση προς την πτωχοτραπεζοκρατία. σελ. 326-333.  Δείτε επίσης το " Exporting Corrutpion. Privatization, multinationals and Bribery. " Susan Howley. Corner House Briefing 19. Μια πολύ καλή εργασία για την διαπλοκή διεφθαρμένων"μεταρρυθμιστών ", mass media και ιδιωτικοποιήσεων είναι η"Government advertising and media coverage of Corruption scandals " Rafael Di Tella, Ignatio Franchescelli. American Economic Journal. Applied Economics 3. (October 2011) . pp 119-151.
13 Μια σχετική ανθολογία κειμένων : "Publicly subsidized privatization : a simple model of dysfunctional privatization. ". Tanweer Akram. Applied economics.Vol 32. Issue 13 (2000). pp1689-1999.   " Privatization of rail and tram services in Melbourne. What went wrong ? ". Paul Mees. Transport Reviews Vol. 25. No 4. pp 433-449 (2005).
14" 22 πράγματα που μας λένε για την ελληνική κρίση και δεν είναι έτσι". Λάσκος- Τσακαλώτος. ΚΨΜ 2012. σελ. 186. ,   http://www.guardian.co.uk/world/2009/oct/01/lobbyists-millions-obama-healthcare-reform  και ένα σύντομο ιστορικό για τον αγώνα για ένα αμερικανικό σύστημα υγείας στο " Health Care Reform and Social Movements in the United States. " Beatrix Hoffman. American journal of Public Health. Vol 93 No1. 2003.
15 Κάποια ενδιαφέροντα κείμενα σχετικά με αυτό το θέμα είναι τα"Do neoliberal policies deter Political Corruption ?". John Gerring, Strom C. Thacker. International Organization (59). (2005).pp 233-254.  , ". Levent Atesoglou, Ilkim Ozdikmenli. Dokuz Eylul University. Faculty of Buisiness. International Relations Department. , " The crimes of neo-liberal rule in occupied Iraq ". Dave Whyte.  British Journal of Criminology (2007) .
16 Μια ενδιαφέρουσα περιγραφή της στο " The neoliberal Revolution.Thatcher, Blair, Cameron – the long march of neoliberalism continues. " . Stuart Hall. Soundings. Για μια πιο εκτεταμένη αναφορά το κλασικό έργο του David Harvey " Abrief History of Neoliberalism ". Oxford University Press 2005.

17 Για την κατάσταση στην οποία έφερε τους εργαζομένους και ειδικά την νέα γενιά ο νεοφιλελευθερισμός, έχουμε εξαίρετη περιγραφή στο κεφάλαιο " No future " του βιβλίου                      " Επαναστάσεις ", εκδ. Φερενίκη 2012, από έναν …..τραπεζίτη (!), τον Ματιέ Πιγκάς !