της Φανούλας Αργυρού*
Σε κύριο άρθρο της η εφημερίδα «Φιλελεύθερος» 27.12.2010 με τίτλο «Η απάντησή μας στους Βρετανούς», αναφέρεται στην τελευταία δήλωση του βρετανικού ΄Υπ. Άμυνας η οποία «ήταν εν πολλοίς επιβεβαίωση μιας πληροφορίας (της ηλεκτρονικής έκδοσης της Daily Telegraph): «Η πρόσφατη επανεξέταση των δραστηριοτήτων του περιελάμβανε και τις Βάσεις στην Κύπρο με τελική απόφαση αυτές να μην εγκαταλειφθούν»......
Ο Φιλελεύθερος τονίζει ότι είναι θέση της εφημερίδας όπως το θέμα των Βάσεων πρέπει να ανοίξει γιατί, «Σε μια περίοδο κατά την οποία οι βρετανικές μεθοδεύσεις σε βάρος της Κύπρου βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των παρασκηνιακών διεργασιών, το Λονδίνο αποφασίζει να διατηρήσει τις Βάσεις. Είναι γνωστές οι μεθοδεύσεις στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών, όπως κι αυτές στο ευρωπαικό πεδίο… οι τρικλοποδίες, που δεχθήκαμε, ήταν κυρίως από βρετανικής πλευράς κι αυτό δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από κανένα..» τονίζει το κύριο άρθρο του «Φ» και κλείνει επισημαίνοντας ότι «Δεν μπορεί η Κύπρος να δέχεται όλα αυτά τα κτυπήματα και να μην αντιδρά. Και το μόνο όπλο που έχουμε είναι οι Βάσεις… ΄Ηλθε η ώρα να τεθεί θέμα Βάσεων και θα πρέπει να υπάρξει επί τούτου πολιτική απόφαση».
Θα πρέπει να επισημανθεί όμως και τούτο. Η απάντηση που δόθηκε από το Υπ. Άμυνας της Βρετανίας δεν δόθηκε για πρώτη φορά αλλά επαναλαμβάνεται συχνά εδώ και δεκαετίες. Η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική.
΄Οσο παράδοξο και να ακούγεται η Βρετανία πρώτη επιδιώκει εδώ και χρόνια να ξεφορτωθεί τις βάσεις της στην Κύπρο. Αυτό ξεκίνησε λίγα μόνο χρόνια μετά την Ανεξαρτησία, αλλά, δεν μπορεί να το κάνει λόγω της δέσμευσης που έδωσε το 1960. Είναι υποχρεωμένη να επιστρέφει τα εδάφη αυτά όταν δεν τα χρειάζεται πλέον στην Κυπριακή Δημοκρατία. Αυτό είναι, λοιπόν, που δεν ΘΕΛΕΙ να κάνει, γιατί υποσχέθηκαν διαχρονικά στους Τούρκους την Δεκέλεια. Επιπλέον το 1974 η Τουρκία τους είπε ότι ούτε το Ακρωτήρι δεν θα δέχεται να πάει σε ελληνικά χέρια!
Το 1974 η Βρετανία, για οικονομικούς λόγους, είχε αποφασίσει τελεσίδικα πλέον να εγκαταλείψει τις βάσεις στην Κύπρο (κάνοντας άλλες διευθετήσεις) και ένας από τους λόγους που επιδίωκε τα γεγονότα (πραξικοπήματος/εισβολής) ήταν για να ΑΛΛΑΞΕΙ το νομικό καθεστώς της Κυπριακής Δημοκρατίας (διαλύοντάς την) οπόταν μαζί θα ακυρώνονταν και οι συμβάσεις του 1960 που περιλαμβάνουν και το καθεστώς των βρετανικών «κυρίαρχων» βάσεων. Και έτσι η Βρετανία στα πλαίσια του νέου καθεστώτος, στόχευε να διαπραγματευόταν κάποιες άλλες διευθετήσεις, όχι «κυρίαρχες» που θα της εξασφάλιζαν την όποια στρατιωτική ή άλλη εξυπηρέτηση θα συνέχιζε να χρειάζεται στην Κύπρο (με πολύ μικρότερη έκταση γης). Εκείνος όμως που τους έπεισε να μην προχωρήσουν στην εγκατάλειψη των βάσεων τους ήταν ο Δρ. Χένρι Κίσιγκερ γιατί η Αμερική είχε ήδη έλθει σε συμφωνία μαζί με το Λονδίνο το 1974 για χρησιμοποίηση της βάσεως Ακρωτηρίου για τις πτήσεις των κατασκοπευτικών αμερικανικών αεροπλάνων U2 για παρακολουθήσεις στις περιοχές Ισραήλ/Παλαιστινιών… (Εξού και το θανατηφόρο δυστύχημα ενός τέτοιου αεροπλάνου στο αεροδρόμιο της βάσεως Ακρωτηρίου τον Δεκέμβριο του 1977όταν συνετρίβη κατά την απογείωσή του σκοτώνοντας τον πιλότο του καθώς και άλλους τραυματίζοντας και αρκετούς μαζί και δικούς μας).
Αφού απέτυχε όμως η διάλυση της Κ.Δ το 1974 έκτοτε επιμένουν σε μια λύση του Κυπριακού που ουσιαστικά αφενός εξυπηρετεί τα τουρκικά συμφέροντα και σχέδια και αφετέρου θα εξυπηρετήσει την ίδια την Βρετανία στο να ξεφορτωθεί το βάσανο των «κυρίαρχων» βάσεων της στην Κύπρο γι΄αυτό και όλες αυτές οι λύσεις προυποθέτουν την διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, την παρθενογένεση οπόταν και θα έλθει αναγκαστικά στο τραπέζι και το θέμα βάσεων.
Εξάλλου αν είναι τόσης μεγάλης …στρατηγικής σημασίας γιατί ήσαν διατεθειμένοι να μας παραχωρήσουν κάποιες (ακαθόριστες βέβαια) εκτάσεις αν δεχόμασταν το Σχέδιο τους (Ανάν); Και γιατί διατηρούν την βάση Δεκέλειας η οποία στην κυριολεξία τους είναι άχρηστη εδώ και χρόνια; Ούτε βέβαια τυχαία ήταν η επιλεχθείσα τοποθεσία των δύο βάσεών τους το 1959… Οι Βρετανοί έχουν ήδη έτοιμα διάφορα σχέδια α) σε περίπτωση που επιτευχθεί πολιτική λύση στο Κυπριακό με διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας άρα διαπραγματεύονται και τις βάσεις και προτείνουν μικρότερη περιοχή για την εξίσου ικανοποιητική εξυπηρέτηση των στρατηγικών τους αναγκών (ίσως και με καλύτερες συνθήκες) και
β) σε περίπτωση μη επίτευξης σύντομα λύσης του Κυπριακού. Και εδώ ακριβώς εμπίπτει και το περιβόητο μνημόνιο Χριστόφια/Γκόρτον Μπράουν το οποίο στόχευε στο να εξασφαλίσει μια εγγύηση στους Βρετανούςαπό τον ίδιο τον «αντι-ιμπεριαλιστή» Χριστόφια. ΄Οτι δηλαδή και ενόσω δεν υπάρχει λύση στο Κυπριακό να μην φοβούνται οι Βρετανοί ότι θα έχουν τους Ελληνοκύπριους στο κεφάλι τους να τους ανοίγουν μέτωπα εντός της Ευρωπαικής ΄Ενωσης για να τις εγκαταλείψουν καταγγέλλοντας τους ότι διατηρούν παράνομα βάσεις στο έδαφος μιας άλλης χώρας μέλους της Ε.Ε. κτλ κτλ. Κάτι που ετοιμαζόταν ο μ. Τάσσος Παπαδόπουλος να τους ανοίξει και είχε ήδη ζητήσει και εξασφαλίσει γνωματεύσεις εμπειρογνωμόνων για την νομιμότητα των βρετανικών βάσεων αλλά δεν πρόλαβε και πέθανε… Φαίνεται όμως κάποιοι άλλοι ανέλαβαν να συνεχίσουν ό,τι άφησε εκκρεμή ο μ. Τ. Παπαδόπουλος πράγμα που ανησυχούσε τους Βρετανούς, γι΄αυτό και έτρεξαν καλυφθούν (όσο αντέχει αυτή η κατάσταση) με το περιβόητο μνημόνιο Μπράουν/Χριστόφια…
΄Άγιος Νικόλαος
΄Ολες οι εγκαταστάσεις των στις βρετανικές βάσεις, μπορούν και υπάρχουν μελέτες για τέτοια ενδεχόμενα, να εξυπηρετηθούν με κάποια μικρότερη βάση κάπου αλλού στο νησί. Η μόνη δυσκολία που θα αντιμετωπίσουν σε τέτοια περίπτωση είναι η μετακίνηση η όχι του κατασκοπευτικού σταθμού του Αγίου Νικολάου, ο οποίος είναι όντως ο πιο μεγάλος και περίπλοκος σταθμός που έχουν εκτός Βρετανίας και ο οποίος μεταδίδει σημαντικότατες πληροφορίες στις μυστικές των υπηρεσίες. Τις οποίες αφού περάσουν από ξεσκόνισμα και ραφινάρισμα στο αρχηγείο τους στην Αγγλία, τις μοιράζονται βάση συμφωνίας και με τους Αμερικανούς.
Επομένως, ναι συμφωνώ να ανοίξει το θέμα, ανεξάρτητα από την λύση του Κυπριακού! Ποίος, όμως, μπορεί στην Κύπρο να το καταφέρει αυτό, ποίος θα πάρει αυτή τη πολιτική απόφαση και να το καταφέρει; Ακυρώνοντας το μνημόνιο Χριστόφια/Μπράουν;
*Ερευνήτρια/συγγραφέας – Λονδίνο
της Φανούλας Αργυρού*
Σε κύριο άρθρο της η εφημερίδα «Φιλελεύθερος» 27.12.2010 με τίτλο «Η απάντησή μας στους Βρετανούς», αναφέρεται στην τελευταία δήλωση του βρετανικού ΄Υπ. Άμυνας η οποία «ήταν εν πολλοίς επιβεβαίωση μιας πληροφορίας (της ηλεκτρονικής έκδοσης της Daily Telegraph): «Η πρόσφατη επανεξέταση των δραστηριοτήτων του περιελάμβανε και τις Βάσεις στην Κύπρο με τελική απόφαση αυτές να μην εγκαταλειφθούν».
Ο Φιλελεύθερος τονίζει ότι είναι θέση της εφημερίδας όπως το θέμα των Βάσεων πρέπει να ανοίξει γιατί, «Σε μια περίοδο κατά την οποία οι βρετανικές μεθοδεύσεις σε βάρος της Κύπρου βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των παρασκηνιακών διεργασιών, το Λονδίνο αποφασίζει να διατηρήσει τις Βάσεις. Είναι γνωστές οι μεθοδεύσεις στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών, όπως κι αυτές στο ευρωπαικό πεδίο… οι τρικλοποδίες, που δεχθήκαμε, ήταν κυρίως από βρετανικής πλευράς κι αυτό δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από κανένα..» τονίζει το κύριο άρθρο του «Φ» και κλείνει επισημαίνοντας ότι «Δεν μπορεί η Κύπρος να δέχεται όλα αυτά τα κτυπήματα και να μην αντιδρά. Και το μόνο όπλο που έχουμε είναι οι Βάσεις… ΄Ηλθε η ώρα να τεθεί θέμα Βάσεων και θα πρέπει να υπάρξει επί τούτου πολιτική απόφαση».
Θα πρέπει να επισημανθεί όμως και τούτο. Η απάντηση που δόθηκε από το Υπ. Άμυνας της Βρετανίας δεν δόθηκε για πρώτη φορά αλλά επαναλαμβάνεται συχνά εδώ και δεκαετίες. Η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική.
΄Οσο παράδοξο και να ακούγεται η Βρετανία πρώτη επιδιώκει εδώ και χρόνια να ξεφορτωθεί τις βάσεις της στην Κύπρο. Αυτό ξεκίνησε λίγα μόνο χρόνια μετά την Ανεξαρτησία, αλλά, δεν μπορεί να το κάνει λόγω της δέσμευσης που έδωσε το 1960. Είναι υποχρεωμένη να επιστρέφει τα εδάφη αυτά όταν δεν τα χρειάζεται πλέον στην Κυπριακή Δημοκρατία. Αυτό είναι, λοιπόν, που δεν ΘΕΛΕΙ να κάνει, γιατί υποσχέθηκαν διαχρονικά στους Τούρκους την Δεκέλεια. Επιπλέον το 1974 η Τουρκία τους είπε ότι ούτε το Ακρωτήρι δεν θα δέχεται να πάει σε ελληνικά χέρια!
Το 1974 η Βρετανία, για οικονομικούς λόγους, είχε αποφασίσει τελεσίδικα πλέον να εγκαταλείψει τις βάσεις στην Κύπρο (κάνοντας άλλες διευθετήσεις) και ένας από τους λόγους που επιδίωκε τα γεγονότα (πραξικοπήματος/εισβολής) ήταν για να ΑΛΛΑΞΕΙ το νομικό καθεστώς της Κυπριακής Δημοκρατίας (διαλύοντάς την) οπόταν μαζί θα ακυρώνονταν και οι συμβάσεις του 1960 που περιλαμβάνουν και το καθεστώς των βρετανικών «κυρίαρχων» βάσεων. Και έτσι η Βρετανία στα πλαίσια του νέου καθεστώτος, στόχευε να διαπραγματευόταν κάποιες άλλες διευθετήσεις, όχι «κυρίαρχες» που θα της εξασφάλιζαν την όποια στρατιωτική ή άλλη εξυπηρέτηση θα συνέχιζε να χρειάζεται στην Κύπρο (με πολύ μικρότερη έκταση γης). Εκείνος όμως που τους έπεισε να μην προχωρήσουν στην εγκατάλειψη των βάσεων τους ήταν ο Δρ. Χένρι Κίσιγκερ γιατί η Αμερική είχε ήδη έλθει σε συμφωνία μαζί με το Λονδίνο το 1974 για χρησιμοποίηση της βάσεως Ακρωτηρίου για τις πτήσεις των κατασκοπευτικών αμερικανικών αεροπλάνων U2 για παρακολουθήσεις στις περιοχές Ισραήλ/Παλαιστινιών… (Εξού και το θανατηφόρο δυστύχημα ενός τέτοιου αεροπλάνου στο αεροδρόμιο της βάσεως Ακρωτηρίου τον Δεκέμβριο του 1977όταν συνετρίβη κατά την απογείωσή του σκοτώνοντας τον πιλότο του καθώς και άλλους τραυματίζοντας και αρκετούς μαζί και δικούς μας).
Αφού απέτυχε όμως η διάλυση της Κ.Δ το 1974 έκτοτε επιμένουν σε μια λύση του Κυπριακού που ουσιαστικά αφενός εξυπηρετεί τα τουρκικά συμφέροντα και σχέδια και αφετέρου θα εξυπηρετήσει την ίδια την Βρετανία στο να ξεφορτωθεί το βάσανο των «κυρίαρχων» βάσεων της στην Κύπρο γι΄αυτό και όλες αυτές οι λύσεις προυποθέτουν την διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, την παρθενογένεση οπόταν και θα έλθει αναγκαστικά στο τραπέζι και το θέμα βάσεων.
Εξάλλου αν είναι τόσης μεγάλης …στρατηγικής σημασίας γιατί ήσαν διατεθειμένοι να μας παραχωρήσουν κάποιες (ακαθόριστες βέβαια) εκτάσεις αν δεχόμασταν το Σχέδιο τους (Ανάν); Και γιατί διατηρούν την βάση Δεκέλειας η οποία στην κυριολεξία τους είναι άχρηστη εδώ και χρόνια; Ούτε βέβαια τυχαία ήταν η επιλεχθείσα τοποθεσία των δύο βάσεών τους το 1959… Οι Βρετανοί έχουν ήδη έτοιμα διάφορα σχέδια α) σε περίπτωση που επιτευχθεί πολιτική λύση στο Κυπριακό με διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας άρα διαπραγματεύονται και τις βάσεις και προτείνουν μικρότερη περιοχή για την εξίσου ικανοποιητική εξυπηρέτηση των στρατηγικών τους αναγκών (ίσως και με καλύτερες συνθήκες) και
β) σε περίπτωση μη επίτευξης σύντομα λύσης του Κυπριακού. Και εδώ ακριβώς εμπίπτει και το περιβόητο μνημόνιο Χριστόφια/Γκόρτον Μπράουν το οποίο στόχευε στο να εξασφαλίσει μια εγγύηση στους Βρετανούςαπό τον ίδιο τον «αντι-ιμπεριαλιστή» Χριστόφια. ΄Οτι δηλαδή και ενόσω δεν υπάρχει λύση στο Κυπριακό να μην φοβούνται οι Βρετανοί ότι θα έχουν τους Ελληνοκύπριους στο κεφάλι τους να τους ανοίγουν μέτωπα εντός της Ευρωπαικής ΄Ενωσης για να τις εγκαταλείψουν καταγγέλλοντας τους ότι διατηρούν παράνομα βάσεις στο έδαφος μιας άλλης χώρας μέλους της Ε.Ε. κτλ κτλ. Κάτι που ετοιμαζόταν ο μ. Τάσσος Παπαδόπουλος να τους ανοίξει και είχε ήδη ζητήσει και εξασφαλίσει γνωματεύσεις εμπειρογνωμόνων για την νομιμότητα των βρετανικών βάσεων αλλά δεν πρόλαβε και πέθανε… Φαίνεται όμως κάποιοι άλλοι ανέλαβαν να συνεχίσουν ό,τι άφησε εκκρεμή ο μ. Τ. Παπαδόπουλος πράγμα που ανησυχούσε τους Βρετανούς, γι΄αυτό και έτρεξαν καλυφθούν (όσο αντέχει αυτή η κατάσταση) με το περιβόητο μνημόνιο Μπράουν/Χριστόφια…
΄Άγιος Νικόλαος
΄Ολες οι εγκαταστάσεις των στις βρετανικές βάσεις, μπορούν και υπάρχουν μελέτες για τέτοια ενδεχόμενα, να εξυπηρετηθούν με κάποια μικρότερη βάση κάπου αλλού στο νησί. Η μόνη δυσκολία που θα αντιμετωπίσουν σε τέτοια περίπτωση είναι η μετακίνηση η όχι του κατασκοπευτικού σταθμού του Αγίου Νικολάου, ο οποίος είναι όντως ο πιο μεγάλος και περίπλοκος σταθμός που έχουν εκτός Βρετανίας και ο οποίος μεταδίδει σημαντικότατες πληροφορίες στις μυστικές των υπηρεσίες. Τις οποίες αφού περάσουν από ξεσκόνισμα και ραφινάρισμα στο αρχηγείο τους στην Αγγλία, τις μοιράζονται βάση συμφωνίας και με τους Αμερικανούς.
Επομένως, ναι συμφωνώ να ανοίξει το θέμα, ανεξάρτητα από την λύση του Κυπριακού! Ποίος, όμως, μπορεί στην Κύπρο να το καταφέρει αυτό, ποίος θα πάρει αυτή τη πολιτική απόφαση και να το καταφέρει; Ακυρώνοντας το μνημόνιο Χριστόφια/Μπράουν;
*Ερευνήτρια/συγγραφέας – Λονδίνο
