Σε ελληνικά χέρια βρίσκεται πλέον και η δεύτερη παρτίδα αυτοκινούμενων πυροβόλων Μ-109Α3GEA2, από το σύνολο των 223 που αποκτήθηκαν από τα γερμανικά αποθέματα, έναντι εξαιρετικά χαμηλού τιμήματος (18 εκ. Ευρώ ή 80.000 Ευρώ ανά πυροβόλο). Τα 80 Μ-109 ξεφορτώθηκαν στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης την περασμένη Παρασκευή 17/12 και ως τα τέλη του χρόνου αναμένεται να ακολουθήσει η τρίτη παρτίδα, καθώς και πρόσθετα φορτία ανταλλακτικών. Η είδηση δημοσιεύτηκε στον αμυντικό τύπο, αλλά γενικά πέρασε «στα ψιλά». Κακώς, γιατί πρόκειται μάλλον για τη σημαντικότερη αναβάθμιση της μαχητικής ισχύος του ΕΣ εδώ και δεκαετίες, σημαντικότερη ίσως και από την ευρεία ανανέωση του αρματικού του δυναμικού που επιτεύχθηκε κατά τη δεκαετία του ’90. Υπερβολή; Μάλλον όχι.Η παραλαβή των Μ-109Α3GEA2 επιφέρει δύο κρίσιμες αλλαγές στον ΕΣ:
Η πρώτη αλλαγή αφορά τις ηπειρωτικές μονάδες που θα αξιοποιήσουν τα παραλαμβανόμενα πυροβόλα, αντικαθιστώντας με αυτά τα αμερικανικής προέλευσης Μ 109Α1Β/Α2. Οι μονάδες αυτές θα κάνουν ένα μικρό τεχνολογικό άλμα, καθώς τα γερμανικά πυροβόλα εκτός του 30% μεγαλύτερου βεληνεκούς (24, 7 έναντι 18,1 χλμ) ενσωματώνουν πλήθος εκσυγχρονισμών, σε αντίθεση με τα αμερικανικά Μ109 που παραμένουν στο τεχνολογικό επίπεδο που τα παρέλαβε ο ΕΣ το 1970-1980. Ειδικά το σύστημα AURORA που διαθέτουν τα Μ-109Α3GEA2 επιτρέπει τον αυτόνομο καθορισμό της θέσης του πυροβόλου και συνεπώς πολύ μεγαλύτερη ευελιξία στη χρήση του. Σε συνδυασμό με τα ΚΔΠ του ΕΣ (εκκρεμεί προμήθεια πρόσθετων Μ-577 από τις ΗΠΑ), προκύπτει μια εκθετική βελτίωση του ελέγχου πυρός για όλες τις Α/Κ ΜΜΠ του ηπειρωτικού χώρου, η οποία μεταφράζεται σε ισχυρότερη υποστήριξη πυροβολικού για όλες τις κρίσιμες ταξιαρχίες, ειδικά στον Έβρο. Τον ίδιο σκοπό εξυπηρετεί η αύξηση του αριθμού των σωλήνων ανά μοίρα (από 12 στους 18), που καθίσταται εφικτή λόγω της πληθώρας του υλικού. Τέλος, δευτερεύον (αλλά καθόλου αμελητέο σε περίοδο επιχειρήσεων) κέρδος είναι η ηλεκτρική υποβοήθηση της διαδικασίας γέμισης του πυροβόλου με το σύστημα ΑΗΚ, που μειώνει την κόπωση του πληρώματος και έτσι επιτρέπει στο πυροβόλο να διατηρήσει υψηλότερο ρυθμό βολής. Συνολικά, οι Α/Κ μοίρες των ηπειρωτικών ταξιαρχιών του ΕΣ θα «ανέβουν κατηγορία», με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό.
Η δεύτερη αλλαγή είναι ακόμα κρισιμότερη, και αφορά τις νησιωτικές μονάδες που θα υποδεχθούν τα Μ 109Α1Β/Α2. Οι μονάδες αυτές στην πλειονότητά τους είναι σήμερα εξοπλισμένες με ρυμουλκούμενα πυροβόλα, γεγονός που περιορίζει δραματικά την ευκινησία τους. Αντιμετωπίζοντας συγκέντρωση πολλαπλάσιων τουρκικών πυροβόλων, υποστηριζόμενων από ραντάρ αντιπυροβολικού, στη μικρασιατική ακτή, οι μονάδες αυτές θα ήταν ουσιαστικά καταδικασμένες να σιγήσουν πολύ σύντομα. Ο εξοπλισμός τους με αυτοκινούμενα πυροβόλα (που παρεμπιπτόντως μειώνει και τις ανάγκες επάνδρωσης τους στο μισό περίπου) αλλάζει αυτά τα δεδομένα. Παρ’ ότι το πρόβλημα της υπεροπλίας του τουρκικού πυροβολικού παραμένει (και μάλιστα με νέα μέσα επιτήρησης όπως τα UAVs), τα Μ-109 θα δώσουν τη δυνατότητα στις νησιωτικές μοίρες πυροβολικού, ακολουθώντας κατάλληλες τακτικές, να επιβιώσουν και να παρεμβαίνουν στον αγώνα με τα πυρά τους. Τα συγκεκριμένα πυροβόλα υστερούν βέβαια σε βεληνεκές σε σύγκριση με τα τουρκικά, αλλά αυτό δεν έχει σημασία. Το ζητούμενο από τις νησιωτικές μοίρες δεν είναι οι αποστολές αντιπυροβολικού αλλά πρωτίστως η προσβολή των αποβατικών δυνάμεων και η άμεση υποστήριξη των μαχόμενων τμημάτων.
Όποιος έχει δει τα αποτελέσματα τωνβομβιδοφόρων της ΠΥΡΚΑΛσε μια έκταση (χερσαία ή θαλάσσια), γνωρίζει ότι η παρέμβαση του πυροβολικού μπορεί να είναι καταλυτική για την απόκρουση μιας αποβατικής ενέργειας.Πολύ περισσότερο σήμερα, που η μειωμένη επάνδρωση έχει οδηγήσει στο κλείσιμο μονάδων και την ελλιπή κάλυψη κάποιων τομέων, η «μακρά χειρ» του πυροβολικού μπορεί να αναπληρώσει (ως ένα σημείο) την καχεξία των μονάδων της πρώτης γραμμής. Επομένως η μηχανοκίνηση του πυροβολικού των νησιωτικών μοιρών έχει στρατηγική αξία, γιατί αντισταθμίζει την υποβάθμιση που παρατηρείται σε άλλους τομείς και έτσι αναβαθμίζει, ή έστω διατηρεί σε υψηλό επίπεδο, την αποτρεπτική εικόνα της χώρας.
Έτσι μπορούμε να προσδοκούμε ότι μέχρι το καλοκαίρι του 2011 το πυροβολικό μάχης του ΕΣ θα έχει αλλάξει ριζικά μορφή. Ας θυμηθούμε τώρα ξανά πόσο κόστισε αυτή η κρισιμότατη αύξηση της μαχητικής ικανότητας του ΕΣ: μόλις 18 εκατομμύρια Ευρώ, την ώρα που για άλλα, ήσσονος σημασίας θέματα, το ελληνικό κράτος ξοδεύει πολλαπλάσια ποσά. Και για να κάνουμε μια απλή σύγκριση, το 2000 το ελληνικό κράτος πλήρωσε 20,3 δις δρχ. (δηλ. σχεδόν 60 εκ. Ευρώ) για 12 (δώδεκα) σλοβακικά Α/Κ πυροβόλα Zuzana, τα οποία είχαν κριθεί από το ΓΕΣ ακατάλληλα και κατέληξαν στην Κύπρο. Σήμερα, με το 1/3 αυτού του ποσού, αναγεννάται ολόκληρο το ελληνικό πυροβολικό...
Το δίδαγμα που βγαίνει από την υπόθεση των γερμανικών Μ-109 είναι ότι μερικές φορές δεν «δει χρημάτων» αλλά οξυδέρκειας, εφευρετικότητας και αίσθησης καθήκοντος. Τα εύσημα για αυτή τη σημαντική επιτυχία αξίζουν πρωτίστως στουςαξιωματικούς που εντόπισαν την ευκαιρία και παρακολούθησαν το θέμα επί μία πενταετία μέσα από διπλωματικές και γραφειοκρατικές συμπληγάδες, αλλά και στους πολιτικούς που υλοποίησαν την προμήθεια, δηλαδή τον Ι. Πλακιωτάκη που ως υφυπουργός Εθν. Αμυνας υπέγραψε την αρχική έγκριση προμήθειας το 2009 και τον νυν υπουργό Άμυνας Ε. Βενιζέλο που υπέγραψε τη διακρατική σύμβαση το 2010. Ας αποτελέσει αυτό το θέμα παράδειγμα και για άλλα...
