27.10.09

Η Κύπρος ήθελε να γίνει κατάσκοπος του Ισραήλ.Ρωσική σαλάτα για τους TOR επί Τάσσου


ΔΕΥΤΈΡΑ, 26 ΟΚΤΩΒΡΊΟΥ 2009

Μια απόφαση της Κυβέρνησης Τάσσου Παπαδόπουλου το 2007 να παραδώσει στο Ισραήλ, και πολύ πιθανόν μέσω αυτού και στους Αμερικανούς, ενός ρωσικού πυραυλικού συστήματος που διαθέτει η ΕΦ για ανάλυση και αξιολόγηση διασάλευσε και έκτοτε ταλαιπωρεί τις σχέσεις Κύπρου Ρωσίας, με αποκορύφωμα την άρνηση του Βλαντιμίρ Πούτιν να συναντήσει τον Δημήτρη Χριστόφια κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στη χώρα αυτή.
Το πρόβλημα θα προσπαθήσει να εκτονώσει ο Πρόεδρος της Βουλής, επικεφαλής κοινοβουλευτικής αντιπροσωπίας που βρίσκεται από προχθές στη Μόσχα. Σύμφωνα με απόλυτα διασταυρωμένες πληροφορίες του "Π", προερχόμενες τόσο από πρόσωπο που είχε τότε εμπλοκή σε αυτήν την προσπάθεια, όσο και από καλά ενημερωμένη διπλωματική πηγή, αναφέρουν ότι η τότε ηγεσία των κρατικών μυστικών υπηρεσιών μας το 2007, σε συνεννόηση με τον τέως Πρόεδρο της Δημοκρατίας Τάσσο Παπαδόπουλο, δύο πολύ στενούς του συνεργάτες και δύο ανώτατα στελέχη της Εθνικής Φρουράς, είχε διευθετήσει τη μεταφορά στο Ισραήλ μέρους του ρωσικού αντιαεροπορικού TOR M1 (για την ακρίβεια του ραντάρ του συστήματος) για να αναλυθεί ο τρόπος λειτουργίας του. Ωστόσο οι Ρώσοι, μέσω των δικών τους μυστικών υπηρεσιών, ενημερώθηκαν εγκαίρως για αυτήν την προσπάθεια και την απέτρεψαν την υστάτη, προειδοποιώντας μάλιστα με αυστηρή γλώσσα τη Λευκωσία για παραβίαση διμερών συμβάσεων που υπεγράφησαν στο παρελθόν.

Ιστορία κατασκοπείας
Συγκεκριμένα, περί το τέλος του 2007, η τότε Κυβέρνηση Παπαδόπουλου συναίνεσε και στη συνέχεια διευθέτησε να παραδώσει στο Ισραήλ το ραντάρ ενός εκ των πυραυλικών συστημάτων TOR M1, το οποίο θα έμπαινε κάτω από το μικροσκόπιο των δικών του εμπειρογνωμόνων για να αναλυθεί ο τρόπος λειτουργίας του. Ως γνωστόν, το ΝΑΤΟ και ιδιαίτερα κάποιες χώρες που μετέχουν στη συμμαχία επιζητούσαν επίμονα να μάθουν το μηχανισμό λειτουργίας του συγκεκριμένου ραντάρ και ιδιαίτερα το μηχανισμό εγκλωβισμού εχθρικού στόχου. Εξάλλου, όπως ανέφερε στον "Π" στρατιωτικός εμπειρογνώμονας, ο μηχανισμός λειτουργίας του ραντάρ του συγκεκριμένου οπλικού συστήματος βασίζεται στην ίδια αρχή με τα ρωσικά πυραυλικά συστήματα μεγαλύτερου βεληνεκούς που κατασκευάζει η Ρωσία, όπως οι πύραυλοι BUK και οι S300. Ωστόσο, το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του Ισραήλ για το συγκεκριμένο οπλικό σύστημα που διαθέτει η Εθνική Φρουρά εδραζόταν στο ότι τέτοια αντιαεροπορικά συστήματα μεσαίου βεληνεκούς, TOR M1, απέκτησε πριν από μερικά χρόνια και το ΙΡΑΝ, με μόνη διαφορά ότι η Τεχεράνη διεκδίκησε την εγκατάσταση, από δικούς της τεχνικούς, των κωδικών πρόσβασης στα λογισμικά προγράμματα λειτουργίας των ραντάρ.

Γνώριζαν ελάχιστοι
Για τη συγκεκριμένη υπόθεση, που διαδραματίσθηκε στη Λευκωσία προ διετίας, γνώριζαν ελάχιστοι. "Ήμασταν μετρημένοι στα δάκτυλα του ενός χεριού", μας ανέφερε χαρακτηριστικά άνθρωπος ο οποίος μετείχε σε αυτήν τη διαδικασία εξαγωγής του ραντάρ στη γειτονική χώρα. Ωστόσο, εκεί όπου όλα ήταν έτοιμα για να μεταφερθεί καμουφλαρισμένο το συγκεκριμένο οπλικό σύστημα στο λιμάνι Λεμεσού και να φορτωθεί σε πλοίο το οποίο "θα έπιανε" Χάιφα, παρενέβη η Μόσχα με εντονότατο μάλιστα τρόπο. Σύμφωνα πάντα με τις ίδιες διασταυρωμένες πληροφορίες, έγιναν σοβαρότατα διπλωματικά διαβήματα το Δεκέμβριο του 2007 απευθείας στο Προεδρικό Μέγαρο και προς τον ίδιο τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, μ. Τάσσο Παπαδόπουλο.

Η απαγορευτική πρόνοια
Αυτό το οποίο πρόταξαν οι εντεταλμένοι, απευθείας από το Κρεμλίνο, Ρώσοι διπλωμάτες ήταν την ουσιώδη πρόνοια της σύμβασης που υπέγραψε η Δημοκρατία με τον ρωσικό εξαγωγικό οργανισμό, Rosoboronexport, κατά την αγορά των διαφόρων όπλων και η οποία απαγορεύει ρητώς την εξαγωγή οποιουδήποτε οπλικού συστήματος ρωσικής κατασκευής και προέλευσης σε τρίτη χώρα. Πιο απλά, η Κύπρος δεσμευόταν, με την υπογραφή των διαφόρων συμβάσεων προμήθειας ρωσικών οπλικών συστημάτων, όπως τα τεθωρακισμένα οχήματα μάχης ΒΜΡ3, τα άρματα Τ80, τα ελικόπτερα MIL MI35 και τα αντιαεροπορικά πυραυλικά συστήματα TOR Μ1, ότι δεν θα τα εξήγε ή έστω θα τα παραχωρούσε σε άλλη χώρα χωρίς τη γραπτή συγκατάθεση του κατασκευαστή.
Μετά τη ρωσική παρέμβαση ματαιώθηκε στο παρά ένα η μεταφορά του ραντάρ του συστήματος TOR Μ1 στο Ισραήλ. Το όλο θέμα αποσιωπήθηκε, πλην όμως εισήλθε πλέον το στοιχείο της καχυποψίας και της ψυχρότητας στις αγαστές σχέσεις Λευκωσίας - Μόσχας.
Ιδιαίτερα ενοχλημένος με αυτήν την ενέργεια ήταν ο ίδιος ο Ρώσος Πρόεδρος, τότε, Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος ετηρείτο ενήμερος από την πρώτη στιγμή για τις ενέργειες της Λευκωσίας.

Εξηγήσεις για Πούτιν
Διπλωματικές πηγές δικαίως συνδέουν το πιο πάνω γεγονός με την υποβαθμισμένη έως και διαφοροποιημένη στάση της Ρωσίας στο Κυπριακό. Δεν είναι άσχετο μάλιστα και το ότι κατά την περσινή επίσημη επίσκεψη του νυν Προέδρου της Δημοκρατίας Δημήτρη Χριστόφια (Νοέμβριος 2008) στη Μόσχα, ο Ρώσος Πρωθυπουργός, πλέον, Βλαντιμίρ Πούτιν, επικαλούμενος το πιεστικό πρόγραμμα που είχε λόγω του συνεδρίου του κόμματός του, απέφυγε να συναντηθεί μαζί του.
Οι ίδιοι κύκλοι επισημαίνουν ακόμη ότι δεν είναι ουδόλως άσχετα με το πιο πάνω γεγονός και τα όσα δήλωσε αρχές του περασμένου Αυγούστου ο κ. Βλαντιμίρ Πούτιν στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Τούρκο ομόλογό του, Ταγίπ Ερντογάν, με αφορμή την υπογραφή της συμφωνίας για τον αγωγό South Stream-2. Θυμίζουμε ότι σε αυτήν τη συνέντευξη ο κ. Πούτιν έκανε λόγο για υποστήριξη της Μόσχας στο Σχέδιο Ανάν και εξέφρασε την πρόθεση της Κυβέρνησής του να αναπτύξει σχέσεις με τις δύο πλευρές στην Κύπρο (σ.σ. αρχικά χρησιμοποίησε και τη λέξη "χώρες", αλλά διόρθωσε αργότερα χρησιμοποιώντας τη φράση "πλευρές"). Μετά από την αντίδραση της Λευκωσίας, την επόμενη μέρα το Ρωσικό Υπουργείο Εξωτερικών πήγε να τα μαζέψει κάπως, επαναβεβαιώνοντας τις σταθερές θέσεις της Μόσχας για το Κυπριακό.

Ενοχλεί και η αναβάθμιση
Πέραν της ιστορίας με το ραντάρ των TOR M1, η Ρωσία φαίνεται να δυσφορεί εντονότατα και για το ότι ανατέθηκε η αναβάθμιση ρωσικών οπλικών συστημάτων (εγκατάσταση θερμικών καμερών και σύγχρονων τηλεπικοινωνιών), όπως τα τεθωρακισμένα οχήματα μάχης ΒΜΡ 3, απευθείας σε εταιρείες Δυτικών χωρών, χωρίς τη μεσολάβηση της Rosoboronexport. Κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στη Λευκωσία (μέσα του περασμένου Σεπτεμβρίου), ο διευθυντής της ρωσικής εταιρείας τεχνολογίας, Shemezov Sergey Viktorovish, ήγειρε ευθέως αυτό το θέμα και στη συνάντηση που είχε με τον Πρόεδρο Χριστόφια, αλλά και με άλλους κρατικούς αξιωματούχους. Την ίδια δυσφορία έχει διαβιβάσει η Μόσχα και σε πιθανή τεχνολογική αναβάθμιση των ελικοπτέρων ΜΙ 35.

ΦΛΑΣΑΚΙ Οι TOR αντί των S300
Ως γνωστόν, η Εθνική Φρουρά, μετά το φιάσκο των πυραύλων S 300, παρέλαβε σταδιακά (λίγο πριν από το 2000) από την Ελλάδα 14 αντιαεροπορικά συστήματα TOR M1, επίσης ρωσικής κατασκευής, τα οποία ενέταξε στην αντιαεροπορική άμυνα του νησιού.

Τα συστήματα αυτά αποτελούν το μικρότερο αδελφάκι του πυραυλικού συστήματος S 300 με βεληνεκές λίγο μεγαλύτερο των 10 χιλιομέτρων. Ωστόσο, σημαντικό πλεονέκτημα και του πυραυλικού συστήματος TOR αποτελεί το ραντάρ του, του οποίου τον τρόπο λειτουργίας, όπως γράψαμε και στην αρχή, ενδιαφέρονται πολύ να αναλύσουν οι Δυτικοί.

Συγκεκριμένα, το όχημα μάχης ανιχνεύει το στόχο και υπολογίζει τις συντεταγμένες του, αλλά και την κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθήσει το βλήμα. Το ραντάρ τριών διαστάσεων ανιχνεύει και αναγνωρίζει στόχους, υπολογίζει τις τροχιές τους, καθορίζει την προτεραιότητα απειλής που παρουσιάζει ο καθένας και τροφοδοτεί με τα στοιχεία τη θέση διοίκησης και το ραντάρ παρακολούθησης. Το ραντάρ παρακολούθησης μπορεί να παρακολουθεί ταυτόχρονα μέχρι δύο στόχους και να καθοδηγεί τα βλήματα για την αναχαίτισή τους.
Στον προϋπολογισμό των αμυντικών δαπανών για το τρέχον έτος, όπως έγραψε ο "Π", υπήρξε πρόνοια για την εξασφάλιση άλλων έξι συστημάτων TOR M2, έναντι 60 εκ. ευρώ. Το πρόγραμμα αυτό δεν έχει υλοποιηθεί μέχρι σήμερα.

ΧΩΡΙΣΤΟ
Ο ρόλος της κοινοβουλευτικής αποστολής
Για την αποκατάσταση των σχέσεων Ρωσίας- Κύπρου και κυρίως την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο χωρών, αποδίδεται ιδιαίτερη σημασία στην επίσκεψη στη Μόσχα κυπριακής κοινοβουλευτικής αντιπροσωπείας σε υψηλό επίπεδο, υπό τον Πρόεδρο του Σώματος, Μάριο Καρογιάν. Μάλιστα, η διαφορά αυτής της αποστολής σε σχέση με την προηγηθείσα επίσημη επίσκεψη του Προέδρου Χριστόφια, είναι ότι θα γίνει δεκτή από τον Ρώσο Πρωθυπουργό Βλαντιμίρ Πούτιν. Το ραντεβού είναι καθορισμένο για αύριο Δευτέρα, 26 Οκτωβρίου. Στην αποστολή που πήγε στη Μόσχα χθες μετέχουν από το ΑΚΕΛ ο Νίκος Κατσουρίδης, από τον ΔΗΣΥ ο Αβέρωφ Νεοφύτου, από το ΔΗΚΟ ο Ανδρέας Αγγελίδης, από το Κ.Σ. ΕΔΕΚ ο Γιαννάκης Ομήρου και από το ΕΥΡΩΚΟ ο Δημήτρης Συλλούρης.

ΕΝΘΕΤΟ
Η Κύπρος επιχείρησε να λειτουργήσει ως κατάσκοπος του Ισραήλ επί προεδρίας Τάσσου διά της παράδοσης οπλικού συστήματος που αγόρασε από τους Ρώσους. Οι σχέσεις Κύπρου-Ρωσίας διασαλεύθηκαν

Του Σωτήρη Παρούτη